“Daarom is een evenement als dit zo belangrijk voor de BV Nederland. Want het gedrag van leiders bepaalt de cultuur.”

Hoogtepunt van het evenement is de verkiezing van de Vitaliteitsmanager van het Jaar. In korte video’s presenteren Bonny de Vries van Transavia, Judith Pouw van het St. Antoniusziekenhuis en Sam Henke van netbeheerder Stedin zich aan de zaal vol bevlogen collega’s. De Vries: “Vitaal leiderschap gaat niet over leidinggevenden, maar over leiderschap van het eigen individu, om regie te voeren over je eigen vitaliteit en gezondheid.”

Ook voor Pouw is dat belangrijk in haar werk, “maar daarvoor is wel steun en veel aandacht nodig van de leidinggevende.” Henke zegt welzijn vooral te stimuleren met “processen die ervoor zorgen dat mensen Stedin een fijne organisatie vinden om voor te werken, ook als het even wat minder met hen gaat.”

'We hebben een manifest met 8 cruciale punten opgesteld die werkgevers helpen de vitaliteit van hun mensen te verbeteren'

Cijfers van het CBS laten zien dat 2023 opnieuw een jaar was met een hoog verzuimpercentage . Van alle 1000 te werken dagen gingen er 53 verloren wegens ziekte, 3 dagen minder dan in het negatieve recordjaar 2022.

In de zorg – de sector die Nederland gezond moet houden – was het verzuim met 78 dagen het hoogst. Voor Zilveren Kruis reden om Nederland wakker te schudden. “We hebben een manifest met 8 cruciale punten opgesteld die werkgevers helpen de vitaliteit van hun mensen te verbeteren.” We dagen werkgevers uit om daar mee aan de slag te gaan.

Zonder vitaliteit loopt de zorg vast

“Met deze oproep aan bestuurders bekennen we kleur. Als zorgverzekeraar zijn wij niet opgericht om stevige uitspraken te doen over maatschappelijke thema's. Dat wij ons hier nu toch over uitspreken, betekent dus nogal wat. De boodschap is dat welzijn en vitaliteit absolute prioriteit moeten krijgen, anders loopt de zorg helemaal vast. Want we leven langer en worden dus ouder. Maar leven we die extra jaren in goede gezondheid, of besteden we die tijd in wachtkamers en ziekenhuispoli’s? Om de zorg toegankelijk te houden, moet er nu écht dringend iets veranderen.”

“We hebben vitaliteit veel te lang benaderd als een businesscase”, vertelt genomineerde Pouw. “Dat was bedoeld om aan te tonen dat gezondheid en welzijn onder de streep goed zijn voor het bedrijf. Maar juist zo’n businesscase zorgt voor wantrouwen. Want ‘goed voor het bedrijf’ is iets anders dan ‘goed voor mij’. Mensen willen gezien worden voor wat ze zijn en daar kan geen businesscase tegenover staan. Vitaal leiderschap kweek je door aandacht voor welzijn en vitaliteit makkelijker te maken voor leidinggevenden.”

Vitaliteit als onderdeel van het dagelijks werk

Koelewijn stimuleert met zijn team werkgevers al jaren om actief aan de slag te gaan met vitaliteit. “We hebben de juiste contacten, dankzij onze collectieve ziektekostenverzekering. Daarboven op zorgen we voor kennis, data, advies, partners en financiering van projecten die het welzijn en de vitaliteit van werknemers verbeteren. Maar daarmee zijn we er nog niet. Het moet uiteindelijk intern gebeuren. Dat betekent dat je met goed leiderschap moet zorgen voor een bedrijfscultuur waarin vitaliteit geen thema meer is, maar onderdeel van het dagelijks werk.”

“We zijn als Transavia een kleine samenleving op zich”, stelt genomineerde De Vries. “Binnen die context hebben we elkaar nodig om tot een echt vitale cultuur te komen. Daarom is leiderschapsontwikkeling iets voor iedereen in de organisatie. Voor het individu gaat dat om vragen als ‘wat doe je zelf’, en ‘hoe ben je van invloed op een ander’, want zowel leidinggevenden als teamleden kunnen anderen inspireren. Als werkgever wil je dat stimuleren, zodat mensen handvatten hebben om de regie over hun eigen vitaliteit te kunnen nemen.”

Zorgen dat iedereen meetelt

Daarmee sluit de Vries aan bij de visie van Koelewijn: “Een vitale cultuur gaat natuurlijk over programma’s voor fitheid en gezond gedrag. Maar je moet ook zorgen dat iedereen meetelt, dat de sociale veiligheid op orde is, dat er ruimte is voor mensen met mantelzorgtaken en dat je mensen helpt met financiële problemen. Schulden zijn vaak taboe, daarover praat je niet. Daardoor wordt je leven steeds kleiner, je raakt als het ware verlamd. Maar als het uitgesproken wordt, als er steun en hulp komt, dan gaan de luiken weer open en kunnen mensen weer functioneren.”

Om 3 uur is het moment aangebroken waar het publiek in de zaal op heeft gewacht. Vitaliteitsmanager van het jaar 2023 Merlyn Esajas mag haar opvolger bekendmaken. Onder oorverdovend applaus spreekt een totaal verraste Sam Henke zijn dank uit aan de zaal vol collega’s. “Dit is echt een grote eer, maar het was alleen maar mogelijk in een organisatie waar al heel veel goed stond. Ik hoop dat wij met zijn allen gaan proberen om een samenleving in te richten waar we elkaar minder beïnvloeden vanuit het hoofd en meer vanuit het lichaam en het hart.”

Verschil tussen wel en niet functioneren

Henke is een van de vitaliteitsmanagers die al actief bezig zijn om ook schuldenproblematiek te betrekken in de vitaliteit van het bedrijf. “We zijn nu bezig een fonds op te richten om schulden van medewerkers over te nemen. Daarmee zijn ze verlost van al die verschillende schuldeisers, en kunnen we het probleem op een overzichtelijke manier oplossen via inhoudingen op het loon. Want het scheelt echt tonnen stress als mensen de druk van al die schuldeisers niet meer voelen. Dat is het verschil tussen wel en niet kunnen functioneren.” 

'Successen die we met werkgevers boeken, gebruiken we weer als inspiratie voor andere werkgevers'

Koelewijn zet het komende jaar vol in op bewustwording van werkgevers. Met de oproep van Zilveren Kruis, maar ook met praktijkvoorbeelden. “Successen die we met werkgevers boeken, gebruiken we weer als inspiratie voor andere werkgevers. Op die manier proberen we te verbinden, sterke banden te smeden met die organisaties, maar ook tussen organisaties onderling. Wat we daarmee willen bereiken is een olievlekeffect, dat elke organisatie de noodzaak van welzijn en vitaliteit gaat inzien. Want dat is absoluut nodig om Nederland gezonder en weerbaarder te maken en daarmee de zorg toegankelijk te houden.”