Soundmasking en biofilie op de werkplek: ‘Relatief kleine aanpassingen kunnen al een positieve impact hebben’
Welk effect hebben planten, geluid en het uitzicht naar buiten op je stressniveau, concentratie of stemming? Promovenda aan de faculteit Built Environment Lisanne Bergefurt onderzocht hoe verschillende aspecten van de fysieke (thuis)werkplek de mentale gezondheid van de werknemers kunnen beïnvloeden. ‘Veel onderzoek houdt zich vooral bezig met de negatieve effecten, zoals stress of burn-out, en hoe je deze kunt voorkomen. Ik wilde ook kijken hoe mensen in een positievere stemming kunnen komen’
Om meer inzicht te bieden in de relaties tussen de beleving van de fysieke werkplek en de mentale gezondheid, heeft ze in haar proefschrift eerst een holistische benadering van mentale gezondheid geïntroduceerd. “Vaak wordt er of naar productiviteit, of burn-out of naar stress gekeken. Ik wilde de verschillende variabelen samenbrengen en zo een meer overkoepelend beeld van mentale gezondheid schetsen,” zo vertelt Bergefurt op de site van TU/e. Dat heeft ze gedaan aan de hand van tien indicatoren - waaronder productiviteit, burn-out, stress, slaapkwaliteit, concentratie en stemming - die het hele spectrum representeren van positieve en negatieve, korte- en langetermijneffecten.
Zeven kenmerken fysieke werkplek
Verder heeft ze zeven kenmerken van de fysieke werkplek gedefinieerd. Daarbij heeft ze een onderscheid gemaakt tussen de zogenaamde Indoor Environmental Quality (IEQ)-aspecten, zoals de luchtkwaliteit of temperatuur, en zachtere kenmerken, zoals kleuren en planten. “De IEQ-aspecten moeten op ieder kantoor in orde zijn. Zo moet er altijd een bepaalde luchtkwaliteit zijn. Als dat niet zo is, zou dat direct een negatieve invloed op de gebruikers van het gebouw kunnen hebben”, legt ze uit. “De zachtere kenmerken vormen een layer die daarbovenop komt, zoals biofilie (natuurrijke omgeving zoals planten, red.), kleurgebruik of sfeerverlichting.”
Zachtere kenmerken
Het meeste onderzoek richt zich uitsluitend op de IEQ-factoren die heel concreet en goed meetbaar zijn. Er is veel minder aandacht voor de zachtere kenmerken, omdat de waarneming subjectief is en omdat het ontbreken daarvan geen directe consequenties heeft op de mentale gezondheid, stelt ze. Om deze ‘research gap’ te vullen wilde Bergefurt in haar onderzoek vooral kijken hoe deze zachtere kenmerken de ervaring van de fysieke werkplek en wellicht de mentale gezondheid op een positieve manier kunnen beïnvloeden.
Dat sluit aan bij de salutogene benadering die zich focust op hoe verschillende factoren het mentale welzijn van de mens kunnen verbeteren in plaats van hoe ze tot klachten of ziekte kunnen leiden.
Lees verder…
