Nadat de productie in de landbouw, als gevolg van de zeer droge zomer, daalde, zijn de vooruitzichten voor volgend jaar positiever. De verwachting is dat de productie weer toeneemt, vooral in de plantaardige sectoren. Ook in de industrie is in 2019 ondanks alle onzekerheden sprake van groei, hoewel deze in 2020 (2,5 procent) gaat afzwakken. Retailers opereren in een complexe markt. Ondanks dat consumenten naar verwachting minder koopkracht hebben en kritischer zijn geworden, laat de sector retail zowel in 2019 als 2020 een volumegroei van 2 procent zien.

Personeelstekort belemmert groei in verschillende sectoren

Vooral bedrijven in de transportsector en de zakelijke dienstverlening beschouwen het groeiende tekort aan personeel als een belemmering voor groei. Zo heeft de transportsector sinds het derde kwartaal van 2018 echt last van een tekort aan arbeidskrachten, met name in het wegvervoer, bij opslagbedrijven en logistieke dienstverleners. In de zakelijke dienstverlening is het tekort aan hoogopgeleid personeel eveneens een hindernis voor groei, aangezien het steeds moeilijker wordt om openstaande vacatures te vervullen. Zo kunnen uitzendbureaus de grote vraag naar arbeid niet meer bolwerken, en is voor het eerst sinds jaren een groeivertraging zichtbaar. Ook in de bouw en horeca eist het personeelstekort zijn tol. Zo worden in de bouw opdrachten afgewezen, omdat er onvoldoende vakmensen zijn en sluiten sommige restaurants hun deuren vanwege een structureel tekort aan personeel.

Onconventionele maatregelen onvermijdelijk om personeelstekort op te lossen

De groei gaat waarschijnlijk in veel sectoren afkalven door het chronische gebrek aan personeel. Tegelijkertijd neemt de vraag naar arbeidskrachten met specifieke, vaak technologische kennis sterk toe. "De personeelstekorten beginnen nu echt pijn te doen en op korte termijn verwachten wij daar geen verandering in. Bedrijven zien zich dan ook genoodzaakt ingrijpende maatregelen te nemen. Een mogelijke oplossing is om extra te investeren in opleiding en training, maar dat alleen is niet voldoende", benadrukt Franka Rolvink Couzy, Hoofd Sector Research van ABN AMRO. "De uitdaging voor ondernemers ligt in het vinden van nieuwe manieren om personeel aan zich te binden. Dit kan bijvoorbeeld door het bieden van flexibele werktijden, of het geven van extra salaris als mensen bereid zijn meer uren te maken. Ook is het van groot belang dat bedrijven inzetten op automatisering en robotisering om het structurele tekort aan arbeidskrachten het hoofd te bieden."