Het is voor het eerst dat dergelijke dwangmaatregelen worden ingezet tegen discriminatie op de arbeidsmarkt. Eerst volgt een waarschuwing. Als die wordt genegeerd, kan een boete worden opgelegd; de opgelegde boetes worden openbaar gemaakt.

Het ministerie kijkt daarbij niet alleen naar daadwerkelijke discriminatie van een sollicitant, maar ook op de wervingsprocedure. Werkgevers moeten bij een vacature voortaan aangeven hoe de werving en selectie verloopt en hoe daarbij discriminatie wordt voorkomen. Als daaraan niet wordt voldaan, kan de inspectie van het ministerie van Sociale Zaken ingrijpen.

Het wetsvoorstel op basis waarvan de Inspectie SZW op termijn bevoegd is om hierop toe te zien wordt voor het einde van het jaar aan de Raad van State aangeboden. Eerder dit jaar publiceerde de staatssecretaris al een rapport waaruit bleek dat veel uitzendbureaus bereid zijn om te discrimineren bij het bemiddelen van werknemers. Vooral bureaus die geen lid zijn van een brancheorganisatie gaan in op discriminerende verzoeken van werkgevers die bijvoorbeeld liever geen Nederlanders met een migrantenafkomst willen aannemen.

Discriminatie minder vanwege krapte

Ten opzichte van 2015 lijken werkgevers in 2019 nog steeds te discrimineren op migratieachtergrond, maar wel minder. Uit een onderzoek van Panteia in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken, blijkt niet dat werkgevers discrimineren op basis van leeftijd. Daar was in 2015 nog wel bewijs voor. Van discriminatie op basis van geslacht was zowel in 2015 als in 2019 geen sprake.

In het onderzoek zijn 707 fictieve cv’s op internet geplaatst. Vervolgens werd gekeken hoe vaak de cv’s werden bekeken en hoeveel reacties van werkgevers en recruiters er binnen kwamen. Alleen tussen mensen met en zonder een migratieachtergrond bleek het verschil in aantal reacties van werkgevers significant. Dat arbeidsmarktdiscriminatie is afgenomen ten opzichte van 2015, komt volgens de onderzoekers waarschijnlijk door de krappe arbeidsmarkt die een gunstig effect heeft op de arbeidsmarktpositie van oudere werkenden en personen met een migratieachtergrond. Dat betekent dat, onder andere economische omstandigheden, discriminatie op de arbeidsmarkt ook weer kan toenemen.