Mag je een bonusregeling eenzijdig wijzigen?
Een werkneemster bij Bol.com is het niet eens met een eenzijdige wijziging van haar individuele bonusregeling. Met verwijzing naar de arbeidsovereenkomst stelt de werkneemster dat de aanpassing te laat is geschied. De kantonrechter beoordeelt of sprake is van wijziging van omstandigheden dat Bol.com als goed werkgever een wijzigingsvoorstel mocht doen en of het voorstel redelijk is.
De werkneemster is werkzaam in de functie van accountmanager en is in dienst getreden op 21 juni 2004. In de arbeidsovereenkomst is een bonusregeling opgenomen: “De medewerkster komt jaarlijks in aanmerking voor een bonusregeling waarbij de bonus wordt bepaald aan de hand van de gefactureerde business to business omzet van cadeaubonnen. De details hiervan worden door de Marketing Director vastgesteld.”
Bij indiensttreding was de werkneemster alleen verantwoordelijk voor de te realiseren omzet. In 2013 had zij de beschikking over een team van 3 vaste medewerkers en een tijdelijke medewerker. Vanaf 2009 is de arbeidstijd van de werkneemster verminderd van 40 uur naar 28 uur per week. In 2011 is de functie van de werkneemster gewaardeerd volgens de Hay-systematiek.
Gewijzigd bonuspercentage
In 2011 is aan de werkneemster een bonus uitbetaald van EUR 45.655,00. In overleg hebben werkgever en werknemer voor 2012 een gewijzigd bonuspercentage vastgesteld om de bonus tot realistische proporties terug te brengen. Medio maart/april 2013 zijn weer gesprekken gevoerd over wijziging van het beloningssysteem. Bol.com heeft twee voorstellen gedaan die door de werkneemster zijn afgewezen. Op basis van de afspraak die gemaakt was voor 2012 heeft Bol.com vervolgens de bonus over 2013 betaald.
Te laat gewijzigd
De werkneemster is van mening dat Bol.com niet bevoegd is de bonusregeling over 2013 te wijzigen, aangezien dit volgens haar te laat is gebeurd, want medio maart/april 2013. In de regels voor beoordelingsgesprekken is namelijk bepaald dat ontwikkeldoelstellingen in januari besproken moeten worden en in februari definitief vastgelegd moeten worden.
Geen termijn in arbeidsovereenkomst
De kantonrechter oordeelt dat er uit de bepaling in de arbeidsovereenkomst ten aanzien van de bonusregeling geen termijn valt af te leiden waarbinnen de jaarlijkse bonus dient te worden vastgesteld. De regels voor beoordelingsgesprekken zien slechts op resultaatsdoelstellingen, waar de bonus niet onder valt te verstaan.
Arbeidsvoorwaarde
In de bepaling in de arbeidsovereenkomst is niet geregeld hoe de bonus concreet wordt vastgesteld. Ieder jaar hebben werkgever en werknemer onderhandeld over de percentages. Naar het oordeel van de kantonrechter betreft het toekennen van de bonus een arbeidsvoorwaarde en berust dit niet op een discretionaire bevoegdheid van de werkgever. De kantonrechter legt de bepaling zo uit dat partijen steeds in onderling overleg de percentages hebben bepaald. Bol.com kan dan ook niet eenzijdig de bonussystematiek wijzigen.
Voorstel redelijk
Vanwege de gewijzigde omstandigheden in de arbeidsrelatie, zoals verminderde arbeidsduur en een team van medewerkers, mocht Bol.com naar oordeel van de kantonrechter een voorstel doen om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen. De kantonrechter oordeelt tevens dat het een redelijk voorstel is. Daarbij is gekeken naar alle omstandigheden van het geval, waaronder de aard van de gewijzigde omstandigheden die tot het voorstel aanleiding hebben gegeven en de aard en de ingrijpendheid van de gedane voorstellen alsmede – naast het belang van de werkgever en de door hem gedreven onderneming - de positie van de betrokken werknemer aan wie het voorstel wordt gedaan en diens belang bij het ongewijzigd blijven van de arbeidsvoorwaarden.
Het moet volgens de kantonrechter voor de werkneemster geen verrassing zijn geweest dat Bol.com met een wijzigingsvoorstel is gekomen voor neerwaartse bijstelling van de bonus. De inkomensachteruitgang ten opzichte van 2011 bedraagt slechts 7,5 %, en het voorstel over 2013 past binnen de berekening volgens de Hay-systematiek. Van de werkneemster mocht verlangd worden dat zij het voorstel van de werkgever accepteerde.
Bron: Rechtbank Midden-Nederland, sector kanton, loc. Utrecht, ECLI:NL:RBMNE:2014:4508