De Open Universiteit heeft op verzoek van de Onderwijsraad een aanvullend onderzoek uitgevoerd naar het gedrag en deelname van vmbo’ers en mbo’ers aan postinitieel leren in Nederland.

 

Non-formeel leren

Centrale vraag van het onderzoek was: Hoe kan er met behulp van postinitieel leren voor gezorgd worden dat laag opgeleiden duurzaam inzetbaar worden en blijven op de arbeidsmarkt? Postinitieel leren kan plaatsvinden via cursussen en trainingen, het zogenoemde non-formeel leren. Maar ook via informeel leren: leren van collega’s en via netwerken.

 

Het onderzoek stelde vast dat:

• informeel leren erg belangrijk is voor de inzetbaarheid van werknemers;
• het vermogen om zelf initiatieven (zelfsturing) te nemen (proactiviteit) leidt tot een grotere inzetbaarheid;
• vmbo’ers minder goed in staat zijn proactief te zijn op de werkplek, ook minder sociaal vaardig zijn in hun contacten met collega’s binnen de eigen organisatie en ook niet bedreven zijn in het benutten van netwerken buiten de organisatie. Zij kunnen dus minder goed informeel leren;
• mbo’ers iets beter zijn op het vlak van zelfsturing, maar ook zij zijn onvoldoende bedreven in het benutten van netwerken buiten de organisatie als bron voor hun werkplekleren;
• vmbo’ers en mbo’ers ook nog eens zeer weinig deelnemen aan cursussen of trainingen.

 

Dit alles vormt een groot risico voor hun inzetbaarheid. Toch zijn met name vmbo’ers bovengemiddeld gemotiveerd om aan hun loopbaan te werken.

 

Aanbevelingen onderwijsveld en werkgevers:

• Optimaliseer het postinitiële leren van werknemers met lagere vooropleidingen.
• Herontwerp werkplekstructuren in het vmbo-onderwijs, zodat de leercontext beter uitdaagt tot zelfsturend en proactief gedrag.
• Docenten moeten professionaliseren, zodat zij de leerlingen de juiste ondersteuning kunnen geven bij het aanleren van zelfsturing en het benutten van netwerken.
• Onderwijs en bedrijfsleven zouden moeten samenwerken aan een programmatisch loopbaanbeleid voor deze groep werknemers waar het volgen van cursussen en trainingen structureel deel van uitmaakt. Er zou bijvoorbeeld door de MBO Raad gesproken kunnen worden met sectoren, branches en werkgeversorganen over het verhogen van het leerpotentieel van werkplekken en het formuleren van een loopbaanbeleid voor deze groep werknemers. Dit is niet alleen in het belang van de werknemers, maar ook met het oog op de rendementen van de betrokken sectoren en organisaties zelf.

 

Het hele adviesrapport kunt u hier downloaden.