Vertrouwenspersonen bieden een luisterend oor en ondersteunen medewerkers die bij hen aankloppen bij alles wat mogelijk en nodig is om van hun probleem af te komen. “Vaak voelen ze zich al enorm geholpen als ze gewoon hun verhaal kwijt kunnen en daar erkenning voor krijgen”, vertelt bedrijfsmaatschappelijk werker Ans Schmitz, die namens Arbo Unie ook optreedt als externe vertrouwenspersoon voor organisaties. “Soms gaan we ook samen – als begeleider, niet als gesprekspartner - in gesprek met de overlastgever of met de leidinggevende, afhankelijk van wat de medewerker wil. En wil iemand een officiële klacht indienen, dan ondersteunen we ook daar bij. We staan naast de medewerker en staan hem of haar bij, zonder het probleem over te nemen.”

Spanningsveld

Zo vervullen vertrouwenspersonen achter de schermen vaak een waardevolle rol in een organisatie. Toch lopen ze nogal eens tegen weerstand aan. Uit een recente enquête van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen (LVV) kwam naar voren dat ongeveer een op de tien vertrouwenspersonen weleens is teruggefloten door de werkgever. “De meeste werkgevers zijn oprecht overtuigd van het nut van vertrouwenspersonen”, legt Ans uit. “Ze vinden het belangrijk hun medewerkers de mogelijkheid te bieden om in een veilige setting over hun problemen te praten. Maar als er echt iets aan de hand is, blijkt het in de praktijk soms toch te knellen. Dan moet je als vertrouwenspersoon stevig in je schoenen staan om de ondersteunende taken waar je voor opgeleid en aangesteld bent, goed uit te voeren. Daarom ondersteunen we de oproep van LVV om de positie van de vertrouwenspersoon extra te versterken.”

Zorgen voor een open cultuur

De overall terugkoppeling van de vertrouwenspersoon geeft werkgevers zicht op de psychosociale arbeidsbelasting van werknemers. “We zorgen onder andere voor een goede klachtenregistratie, screenen het beleid binnen de organisatie en doen jaarlijks verslag van onze activiteiten, waarbij de anonimiteit altijd gewaarborgd is. Daarbij signaleren we ook patronen en kunnen we het – geanonimiseerd - aankaarten als er in een organisatie of op een afdeling herhaaldelijk iets aan de hand is. Op die manier bieden we organisaties handvatten om stelling te nemen – ‘dit accepteren we hier niet’ - en te werken aan een open cultuur waar mensen zich veilig voelen. En waarin een vertrouwenspersoon eigenlijk niet eens nodig zou zijn.”