Naar schatting zijn tussen de 5.000 en 6.000 malafide uitzendbureaus actief in Nederland die samen meer dan 115.000 personen bemiddelen, van wie iets minder dan 90.000 Midden- en Oost-Europese werknemers.  Het onderzoek, dat zich richt op malafide bemiddelaars op de arbeidsmarkt, toont aan dat het aantal bemiddelaars dat de wet overtreedt de afgelopen twee jaar ongeveer gelijk is gebleven. Het aantal uitzendkrachten dat door een malafide uitzendbureau wordt bemiddeld, is echter wel gestegen van 80.000 naar meer dan 100.000 personen per jaar. De Polen (80.000) vormen nog steeds de grootste groep, daarnaast zijn er redelijk veel Bulgaren en Roemenen (15.000). Verloningsfraude komt het meeste voor, maar uitbuiting op het gebied van huisvesting is een aanzienlijke tweede.

 

De land- en tuinbouwsector is de grootste afnemer van malafide bemiddelaars. In de bouw komt malafide bemiddeling eveneens veel voor en de vleesverwerkende industrie en schoonmaak volgen daarna. Het totaal aantal MOE- (Midden- en Oost-Europese) werknemers dat via een bonafide bemiddelaar aan het werk gaat, ligt op ongeveer 80 tot 90.000. Ruim de helft van alle in Nederland als uitzendkracht werkende arbeidsmigranten wordt dus het slachtoffer van een malafide uitzendbureau, zo constateren de onderzoekers.

 

Loonbenadeling terugbetalen

De SNCU is door de werkgeversorganisatie in de uitzendbranche (ABU) en de vakbonden (FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en De Unie) in het leven geroepen om misstanden in de sector aan te pakken. Drs. W. (Wouter) Waleson, voorzitter SNCU: “Helaas worden veel arbeidsmigranten ongewild het slachtoffer van malafide bemiddeling. Wij doen veel aan voorlichting en uitzendkrachten kunnen bij ons in hun eigen taal meldingen doen van misstanden. Inmiddels heeft de SNCU 2,6 miljoen euro aan boetes opgelegd aan bureaus die de CAO voor Uitzendkrachten overtraden. Wij hebben veel misstanden aangepakt en bij elkaar zo’n 15 miljoen euro aan loonbenadeling vastgesteld die foute bureaus moeten gaan terugbetalen aan uitzendkrachten. Maar dit onderzoek bevestigt wel wat wij vaker hebben gezegd: het probleem is te groot, wij kunnen het niet alleen.”

 

Inleners verantwoordelijk

De onderzoekers constateren dat naast de branche zelf, ook de overheid en inleners een grote rol kunnen spelen in het oplossen van deze problemen. De overheid zou beter moeten handhaven, zwaardere boetes uitdelen en inleners zouden meer verantwoordelijk moeten worden gesteld. De ABU (Algemene Bond Uitzendondernemingen) heeft daarvoor in juni een pakket aan maatregelen aangeboden aan minister Donner van Sociale Zaken. Het kabinet heeft overigens reeds een eerste stap in deze richting gezet. Onlangs heeft de ministerraad een wetsvoorstel naar de Raad van State gestuurd waarmee inleners aansprakelijk kunnen worden gesteld voor betaling van het Wettelijk Minimumloon en vakantiegeld als zij samenwerken met niet-gecertificeerde uitzendondernemingen.