Van alle vrouwen heeft slechts 35 procent het gevoel te moeten werken omdat hun inkomen niet gemist kan worden; bij mannen ligt dit aandeel op 76 procent. De meeste vrouwen hebben een partner die 5 dagen in de week werkt en zorgt voor het basisinkomen. Het inkomen van de vrouw wordt gezien als een al dan niet noodzakelijke aanvulling daarop. Daar staat tegenover dat de vrouw het leeuwendeel verricht van het huishoudelijk werk en de zorg. Deze taakverdeling lijkt heel vanzelfsprekend tot stand te zijn gekomen.

 

Beleid

Ook op het werk blijkt de deeltijdbaan voor vrouwen volledig ingeburgerd. Geen van de in deeltijd werkende vrouwen heeft veel moeite moeten doen om een deeltijdaanstelling te krijgen. Deeltijd is halverwege de jaren tachtig door de overheid ingevoerd om daarmee de arbeidsparticipatie van vrouwen te verhogen. Inmiddels heeft driekwart van de werkende vrouwen (70 procent) in Nederland een deeltijdbaan, veel meer dan in andere landen. Het overheidsbeleid heeft er mogelijk aan bijgedragen dat de arbeidsvoorwaarden van deeltijdwerkers in Nederland beter zijn dan voor deeltijders in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Zweden, Frankrijk en Spanje. De gevolgen voor de carrière blijken echter even nadelig.

 

Meer uren

De meeste in deeltijd werkende vrouwen willen niet voltijds werken, maar veel van hen zouden wel iets meer uren willen werken dan ze nu doen. Dat geldt met name voor vrouwen met een (zeer) kleine deeltijdbaan: twee op de drie vrouwen met een zeer kleine deeltijdbaan (1-11 uur) en bijna de helft van de vrouwen met een kleine deeltijdbaan (12-19 uur) wil een grotere deeltijdbaan. Een kwart van de vrouwen met een grote deeltijdbaan (28-34 uur) en de helft van de vrouwen met een volledige baan zouden juist wat minder uren willen werken. De bereidheid om meer uren te gaan werken neemt nog verder toe als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden hebben vooral te maken met de tijd en plaats waarop gewerkt moet worden (afstemming van werk op privé, op schooltijden afgestemde contracten, thuiswerken, eigen rooster opstellen, levensfasebewust personeelsbeleid), de inhoud van het werk (leuker werk of betere perspectieven) en substantiële financiële vooruitgang. Als aan deze voorwaarden wordt voldaan zou de gemiddelde arbeidsduur voor alle vrouwen (inclusief de niet- en voltijdwerkenden) met 5 uur per week kunnen toenemen.

 

Werkgevers weinig stimulerend

Aan de behoefte van vrouwen om meer zeggenschap te hebben over hun werktijden, wordt door werkgevers nog weinig tegemoet gekomen. Er wordt veel  gesproken over meer bij de wensen van werknemers aansluitende organisatie van arbeid maar in de praktijk bleken succesvolle voorbeelden moeilijk te vinden. De enkele bedrijven die deze nieuwe concepten hebben omarmd, blijken meestal nog in het experimenteerstadium. Het aandeel werknemers dat de eigen werktijden (binnen grenzen) zelf kan bepalen is in 2005 even hoog als in 1995.

De meeste in deeltijd werkende vrouwen voelen zich door hun werkgever niet gestimuleerd om meer uren te gaan werken. In functioneringsgesprekken komt een eventuele uitbreiding van de arbeidsduur, bijvoorbeeld nadat de kinderen groot zijn, zelden aan de orde. De helft van de  geïnterviewde in deeltijd werkende vrouwen denkt dat er binnen de eigen organisatie ook geen mogelijkheden zijn om meer uren te gaan werken.