Volgens de hoogste rechter mag een vakbond afspraken maken over een minimumtarief voor zelfstandigen als deze in dezelfde positie verkeren als werknemers. Dit houdt onder meer in dat ze onder het gezag van de werkgever vallen, niet hun eigen tijd kunnen indelen, en geen commercieel risico dragen. Je hebt het dan niet meer over ondernemers, maar over schijnzelfstandigen aldus het Hof.

Zzp’er gelijk loon vast personeel

Aanleiding tot deze uitspraak is een zaak van FNV KIEM tegen de Nederlandse Staat. Daar gaat het specifiek om een afspraak in de cao voor musici die als vervangers optreden in symfonieorkesten. Een zzp’er die als vervanger optreedt verdient daarin hetzelfde als het vervangend orkestlid in vaste dienst, met een opslag om zelf zijn pensioen en sociale zekerheid in te kopen. Doel van die afspraak was om oneerlijke concurrentie tussen verschillende werkenden te voorkomen, maar ook om zzp’ers een gelijkwaardige bescherming te bieden aldus FNV KIEM.

De Nederlandse Mededingings Autoriteit (NMa) is echter van mening dat dergelijke afspraken in strijd zijn met de Europese vrije markt-regels.

Schijnzelfstandigheid

Het Gerechtshof in Den Haag moet nu beoordelen of bij de zelfstandige orkestleden sprake is van schijnzelfstandigheid.

Onderbetaalde zelfstandigen

Caspar de Kiefte, bestuurder creatieve industrie van FNV KIEM, is niet helemaal tevreden: “We hebben deels gelijk gekregen, en dat is heel goed nieuws voor al die zelfstandigen die eigenlijk gewoon werknemer zijn. Maar wij hadden liever gezien dat het Hof de vakbonden meer ruimte zou geven om afspraken te maken over tarieven van onderbetaalde zelfstandigen. In de creatieve sector is het praktijk dat machtige marktpartijen de zelfstandige professionals de armoede in drukken. En dat blijft helaas gewoon doorgaan.”