Robidus-directeur Mick Netiv is een verbinder, een bruggenbouwer tussen werkgevers en werknemers. Gevraagd naar zijn mening over hoe de arbeidsmarkt er in 2030 uitziet, zegt hij: “Tegen die tijd zijn we gewend aan constante verandering. Zowel werkgevers als werknemers moeten ervoor zorgen dat iedereen maximaal inzetbaar is op de arbeidsmarkt. Dat betekent dus voor iedereen een verplichting om constant te scholen." Volgen Netiv is het volstrekt normaal dat in 2030 een werkgever tijd en energie in het opleiden van mensen steekt. “Het draait allemaal om een leven lang leren. Het is eigenlijk raar dat kinderen in havo 4 moeten kiezen welk beroep ze willen. Terwijl we gezien alle snelle veranderingen helemaal niet kunnen zeggen of zo'n beroep over tien jaar nog bestaat." Netiv geeft de windmolens op zee als voorbeeld. Die worden nu nog gei'nspecteerd door mensen in bootjes, straks gebeurt dat met drones vanaf de kant. En zo zullen veel beroepen evolueren en pleit Netiv ervoor om constant bij te scholen. Hij wil ook het dogma doorbreken dat ouderen niet kunnen veranderen. “Iedereen kan veranderen, als je het maar gewend bent. We zullen dus vooral moeten gaan leren omgaan met snelle veranderingen. Als ik ergens een groeimarkt zie de komende jaren, dan is dat de onderwijsmarkt. Nu stoppen we vaak na hbo of universiteit met leren en doen hooguit nog een cursusje. Dat moet oneindig leren worden." Bij Robidus hebben ze zich ook aangepast. Was het voorheen vooral een bedrijf dat met veegacties premies terugvorderde voor klanten, inmiddels is het een fullservice HR-onderneming geworden. Netiv: “Vegen was honderd procent van onze omzet, nu nog acht."

Sappic Blijven

Netiv gelooft heilig in gedeelde verantwoordelijkheid. De over- heid moet er zijn voor de mensen die echt niet meer kunnen, voor de rest is iedereen medeverantwoordelijk. Partijen zullen daarvoor wel uit hun comfortzone moeten komen. Zo heeft Netiv niets met vakbonden die halsstarrig blijven vasthouden aan 3 procent loon meer per jaar. “Pas nog riep een vakbondsman dat er ‘werkgarantie was...’. Dat kan natuurlijk helemaal niet. Vakbonden moeten niet blijven hangen in het vertegenwoordigen van alleen de oude populatie, strijdend voor verwor- ven rechten en met de focus op inkomenszekerheid. Je kunt niet langer door met ouwelullendagen waardoor iemand niet 5 maar 3,5 dagen productief is. Het is essentieel dat ook de bonden werk maken van arbeidszekerheid in plaats van inkomenszekerheid. Demotie hoort daarbij en is logisch in bepaalde gevallen, ook voor de werknemer omdat dan ook bij hem de ‘prestatiedruk’ minder wordt. Als vakbonden zich alleen op ouderen en inkomenszekerheid blijven richten in plaats van op arbeidszekerheid, zijn ze ten dode opgeschreven." Ook HR moet gaan schakelen; de administratieve taken afstoten en alleen bezig zijn met strategisch personeelsbeleid. Zorgen dat iedereen maximaal inzetbaar is. Niet alleen voor het huidige bedrijf, ook voor concullega’s. HR (en in de slipstream partijen als ondernemingsraden, politiek, het UWV en vakbonden) moet ook een taboe gaan doorbreken vindt Netiv. “We mogen nog altijd niet over privacygevoelige zaken praten. Als iemand twintig kilo te zwaar is, mo- gen we dat niet benoemen. Profvoetballers krijgen echt wel te horen of ze te zwaar zijn en dat ze in hun vakantie geen gevaarlijke sporten moeten gaan doen zo- als skien en/of bergbeklimmen. Ze hebben die spelers immers nodig. Als iemand in scheiding ligt, mogen we het er niet over hebben en dus ook niet helpen. Maar waarom niet? Waarom iemand niet helpen als een scheiding het werken moeilijk maakt. Daarin moeten we als maatschappij nog een flinke slag gaan maken. Overigens kunnen jongeren dat al wel. Die zeggen: ik heb weinig te verbergen, alles staat toch al op Facebook." HR zal volgens Netiv strategie rond personeel nooit uit handen moeten geven, maar HR-beleid veel meer gaan koppelen aan de business. Zich afvragen: welk type mens heb ik over twee a drie jaar nodig. En het huidige personeelsbestand klaar maken voor een bestaan binnen of buiten de huidige organisatie, in- dien nodig. Verder geldt voor Netiv de 991-regel. “HR is nu nog veel te veel bezig met de 1 procent probleem- gevallen in de organisatie: arbeidsongeschikten. Daar gaat alle tijd inzitten, terwijl je feitelijk met de 99 procent van de gezonde populatie aan de slag moet. Ervaring leert dat als je niet genoeg in mensen investeert, ze op termijn een risicogroep gaan vormen. HR moet zorgen dat personeel sappig blijft voor de arbeidsmarkt en ondersteuning bieden vanuit zowel persoonlijk als functieperspectief."

Mindset

Daarmee ontslaat Netiv de werknemer niet om ook zelf te investeren. Bij Robidus hebben de werknemers bij- voorbeeld een persoonlijk ontwikkelingsbudget en moeten daar zelf actief mee aan de slag. Netiv: “Het moet in de mindset van mensen komen dat ze meegaan in veranderingen. Ze moeten zichzelf opleggen constant iets anders te leren. Een stratenmaker ligt al niet meer op zijn knieen, maar bestuurt een machine die in een keer een heel blok stenen neerlegt. Die machine moet je wel kunnen bedienen." Netiv is voorstander van het Nederlandse regime waar werkgevers en werk¬nemers steeds meer eigen verantwoordelijkheid krijgen. “In Belgie beland je als arbeidsongeschikte eigen- lijk direct in de collectiviteit. Vervolgens wordt er nauwelijks naar je omgekeken. Het uiteindelijke resul- taat is dat in Belgie de sociale lasten veel hoger liggen. Het idee van een staatsvangnet klinkt sociaal, maar is dat uiteindelijk niet. Arbeidszekerheid is pas echt sociaal, en dat bereik je door daar collectief op te sturen: werkgever, werknemer en overheid." Hoe kijkt Netiv overall tegen de arbeidsmarkt aan? Komt er schaarste? “Ik doe daar geen enkele voorspelling over. Er zijn er al zo veel gedaan, en geen enkele voorspelling komt uit.

Ik zie wel dat er twee tekorten zijn. Te weinig mensen of een mismatch waardoor er te weinig mensen voor banen in een bepaalde sector zijn. Op dat laatste moe-ten we sturen. Leren leren maakt het mogelijk dat je makkelijker kunt schakelen. Als ik naar de Participatie-wet kijk, zie ik al deze bewegingen overigens ook al wel langskomen. Ik denk best dat we op de goede weg zijn." Alleen moeten partijen uit hun coconnetjes komen, hun dogma's laten varen en het gemeenschappelijk belang zien. Voor zowel werknemer, werkgever als de BV Nederland geldt dat het beter is om uitkeringen te voorkomen en de productiviteit te verhogen.

Rol Robidus

Richting werknemers is Robidus een partij die best prac¬tices kan aanreiken waarmee zij fit en gemotiveerd aan de slag kunnen blijven. Netiv: “We voelen ons een soort mix tussen Zoover.nl en Booking.com. Wij laten zien welke instrumenten er zijn die mensen echt verder helpen. Dus niet zomaar een opleiding, cursus of externe hulp, maar eentje die echt bijdraagt aan iemands arbeidsperspectief. Door te meten laten we zien wat echt helpt. Nu is het te vaak zo dat er voor pakweg 1.500 euro wordt geTnvesteerd in een medewerker met een participatievraagstuk, maar waarbij het volstrekt onduidelijk is of de aanpak gaat helpen.
Robidus ziet voor zichzelf vooral een rol weggelegd in dat centrum van belangen: te midden van werkgever, werknemer en overheid. Als specialist in sociale wetge-ving kennen de medewerkers de details van de wet en kunnen ze bedrijven ingewikkeld en specialistisch werk uit handen nemen. Ook richting overheid speelt Robidus een rol door bijvoorbeeld tegenwicht te bieden aan partijen als het UWV. Netiv: “Het UWV zou veel meer als keuringsdienst voor de arbeidsmarkt moeten fungeren in plaats van als uitvoerder en controleur." Elk bedrijf heeft wel een fiscalist die bedrijven helpt met belastingzaken. Maar wie helpt een bedrijf met ingewikkelde socialezekerheidvraagstukken? Robidus wil zich vergelijkbaar met een fiscalist profileren als een specialist die het sociale domein snapt. 

Webinar 'arbeidsperfectief'

In het gratis webinar ‘arbeidsperspectief’ leert u hoe u
de arbeidsparticipatie van uw werknemers kan verhogen
aan de hand van best practices en voorbeelden. Meer informatie

Daarnaast kunt u alvast een filmpje bekijken waarin Mick Netiv, directeur van Robidus, u drie tips geeft om hier effectief mee om te gaan. Meer informatie en de video bekijken