Nadat werkgevers tussen 2014 en 2019 steeds meer maatregelen tegen psychosociale risico’s namen, daalde het aantal maatregelen de afgelopen 2 jaar juist fors. Dit soort maatregelen zijn van belang om het risico op werkgerelateerde stress te verminderen.

Zo is “het geven van meer autonomie om psychosociale risico’s te verminderen” in de afgelopen 2 jaar gedaald van 66% naar 48% en is “veranderingen in de organisatie van werk (bijvoorbeeld aanpassing in de planning, werktijden en takenpakket)” gedaald van 51% naar 33%. Alleen in de ICT sector is geen sprake van een daling van het inzetten van maatregelen tegen psychosociale risico’s, in alle andere sectoren wel. De daling is het grootst in de vervoerssector, gevolgd door het onderwijs, bouw en financiële dienstverlening. In de horeca en recreatiesector worden in 2021 net als in 2019 de minste maatregelen genomen.

Autonomie lager dan in 2010

De regelmogelijkheden van een werknemer om invloed uit te oefenen op de eigen werkzaamheden en hoe hij of zij het werk indeelt – oftewel de autonomie – is op verschillende vlakken volgens werkgevers verminderd. Opvallend is dat de autonomie in 2021 zelfs lager ligt dan in 2010.

Het percentage werkgevers dat aangaf dat hun werknemers zelf kunnen beslissen over hun werkmethode nam af van 50% naar 38% tussen 2019 en 2021. Het zelf kunnen beslissen over werkverdeling daalde van 51% naar 37% en het zelf de werktijden en pauzes kunnen bepalen nam af van 45% naar 36%. Als laatste daalde het percentage werknemers dat zelf operationele problemen en storingen in het productie- of werkproces mocht oplossen van 60% in 2019 naar 49% in 2021.

Het grootst is de daling van de autonomie in de bouw, ICT, zorg en vervoer. In de zorgsector is bijvoorbeeld het percentage medewerkers dat zelf het werk kan indelen gedaald van 63% in 2019 naar 45% in 2021. Alleen in de financiële dienstverlening en horeca is het redelijk stabiel gebleven. De daling in autonomie is te zien in zowel kleine als grote organisaties.

Over de WEA

De Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) is een tweejaarlijkse monitor onder ongeveer 4.500 bedrijven en instellingen in Nederland. De WEA volgt sinds 2008 de ontwikkelingen in organisaties op het terrein van arbeid en geeft antwoorden op vragen als: Hoe staat het met de arbeidsomstandigheden en de arbeidsverhoudingen? Wat doen bedrijven aan innovatie en sociaal beleid? Hoe gaan werkgevers om met arbeidspotentieel met een grote afstand tot de arbeidsmarkt?