In hoeverre beschikken bedrijven die de krapte op de arbeidsmarkt als een belemmering ervaren over minder goede of juist betere (personeels)managementpraktijken? Naar dit vraagstuk heeft RaboResearch onlangs onderzoek gedaan. In dit onderzoek is gekeken naar de verschillen tussen de onderdelen van personeelsmanagement van bedrijven die arbeidsmarktkrapte als een probleem ervaren en de bedrijven die deze niet als een probleem ervaren.

Om deze vraag te beantwoorden is gekeken naar zes HR-onderdelen:

1. Personeel aantrekken: hoeveel nadruk ligt er op het binnenhalen van nieuw talent?
2. Prestaties belonen: zijn beloningen sterk verbonden aan het presteren van medewerkers?
3. Met ondermaats personeel omgaan: worden ondermaats presterende medewerkers herplaatst of omgeschoold?
4. Talent ontwikkelen: zijn er opleidingsmogelijkheden en gepersonaliseerde loopbaantrajecten voor talenten?
5. Onderscheidend werkgeverschap: is een bedrijf in staat om zijn werknemers een unieke propositie te bieden die verder gaat dan het salaris?
6. Personeel behouden: doet een bedrijf er alles aan om talent te behouden voor de eigen organisatie wanneer dit anders dreigt te vertrekken?

Bron: Rabobank en RUG

Omgaan met ondermaats presterend personeel

Een eerste verrassende onderzoeksuitkomst is dat de bedrijven die aangeven moeite te hebben met het vinden van vaardig personeel binnen hun organisatie niet meer nadruk leggen op het aantrekken van personeel (zie bovenstaande tabel). Dit is opvallend, omdat te verwachten valt dat de leidinggevenden binnen deze bedrijven het belang van talenten aannemen duidelijk communiceren en dat zij ook de verantwoordelijkheid dragen voor de talentpoule binnen de organisatie. Dat de bedrijven die de arbeidskrapte niet ervaren hier iets hoger op scoren, duidt er aan de andere kant mogelijk op dat de bedrijven die aangeven moeite te hebben, deze moeite juist hebben omdat ze minder goed zijn in mensen aantrekken.

Daarnaast scoren bedrijven die aangeven moeite te hebben met het vinden van vaardig personeel significant slechter op de omgang met ondermaats presterend personeel. Wellicht vinden die bedrijven het moeilijk om ‘hard’ met personeel om te gaan. Bedrijven kunnen terughoudend zijn in het actief herplaatsen en omscholen van personeel, omdat dit mogelijk gevoelig ligt en daarmee het risico vergroot dat personeel het bedrijf verlaat. Ontslaan is dan natuurlijk al helemaal geen aantrekkelijke optie, omdat dit tot nog grotere arbeidstekorten leidt. Tegelijkertijd kunnen het omscholen en herplaatsen van werknemers ook juist onderdeel zijn van de oplossing van ervaren arbeidsmarktkrapte: door dit te doen kunnen moeilijk te vervullen vacatures mogelijk juist intern worden ingevuld.

Drie tips

Volgens de onderzoekers kunnen bedrijven die arbeidsmarkkrapte ervaren méér uit hun (personeels)management halen. Zij geven hiervoor drie tips:

l. Besteed over de volle breedte méér aandacht aan managementpraktijken
Nederlandse bedrijven staan zesde op de internationale ranglijst van managementpraktijken. Zij scoren relatief goed op het vlak van operationeel management, maar lijken daarbij hun personeelsmanagement nogal eens te vergeten. Meer aandacht voor management verhoogt  de kwaliteit van management en daarmee de productiviteit en winstgevendheid van het bedrijfsleven, waarbij met personeelsmanagement nog de meeste winst te behalen valt. Alleen bij het omgaan met ondermaats presterend personeel lijkt er een uitruil te bestaan met de schaarste op de arbeidsmarkt en productiviteit.

2. Zorg binnen de eigen organisatie voor meer nadruk op het belang van het aantrekken van talent van buiten
Dit kan bijvoorbeeld door de eigen medewerkers te belonen voor het signaleren en binnenhalen van talent van buiten. Niet alleen draagt meer nadruk op het binnenhalen van talent van buiten bij aan beter personeelsmanagement, ook zorgt de blik van buiten doorgaans voor betere bedrijfsprestaties.

3. Prestatiegerichte beloning kan helpen personeel te motiveren
Bedrijven die arbeidsmarktkrapte ervaren scoren relatief goed op talentontwikkeling, onderscheidend werkgeverschap en het behouden van personeel, maar verschillen nauwelijks op het onderdeel belonen van personeel op basis van prestaties. Toch kan dit laatste onderdeel de productiviteit verhogen en mogelijk zelfs helpen bij arbeidsmarktkrapte. Belangrijk hierbij is dat de focus vooral ligt op een heldere een eerlijke koppeling tussen prestaties en beloning, niet zozeer op de hoogte van beloningen. Het belonen van personeel gekoppeld aan prestaties kan personeel juist motiveren en tevreden houden, zodat zij minder snel een andere baan zullen zoeken.