Beroepsziekten zijn er in vele vormen, van huidaandoeningen tot gehoorschade, van spier- of peesaandoeningen tot kanker. De gemene deler is dat ze te wijten zijn aan het werk of aan de werkomstandigheden. “De beste preventie voor beroepsziekten is dan ook zorgen voor goede arbeidsomstandigheden”, zegt Teus Brand. Hij is naast bedrijfsarts bij Arbo Unie verbonden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten van het AMC. “Dat begint met de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie, de RI&E. Als je deze risico’s kent en beheerst, ben je al op de goede weg. Vervolgens kun je met preventief medisch onderzoek restrisico’s in kaart brengen en aanpakken. Via het arbeidsomstandighedenspreekuur kun je ten slotte nog niet onderkende risico’s op het spoor komen. Heb je die allemaal in beeld en pas je de juiste interventies toe, dan sluit je de meeste risico’s en daarmee beroepsziekten al uit.”

Betere preventie dankzij vernieuwde Arbowet

Teus is ervan overtuigd dat de aanpassingen in de Arbowet positief gaan bijdragen aan de arbeidsomstandigheden en daarmee de preventie van beroepsziekten. “Het hele pakket is daarop gericht. Het open spreekuur voor alle medewerkers is bijvoorbeeld een goede manier om signalen op te vangen die je anders misschien mist. In een vroeg stadium, want medewerkers kunnen hier zelf naartoe met hun vragen. Een andere wijziging die naar verwachting goed uit gaat pakken, is dat de bedrijfsarts toegang krijgt tot alle werkplekken. Uit ervaring weet ik hoe belangrijk dit kan zijn. Iemand kan wel vertellen hoe zwaar het werk is, maar op de werkplek ervaar je pas echt wat er gebeurt. Bijvoorbeeld hoe een machine trilt, hoe er met giftige stoffen wordt omgegaan, hoeveel rumoer er in de kantoortuin is. Dat helpt mij en mijn collega’s adviezen te geven waar de werknemer én werkgever veel meer aan hebben.”

Investeringen betalen zich terug

Als voorbeeld noemt Teus een bedrijf waar hij signalen kreeg dat de afsluiters op de opslagtanks te zwaar waren. “Toen ik een kijkje ging nemen werd dat vermoeden bevestigd. Ik heb geadviseerd het openen van die afsluiters met een speciaal systeem verder te automatiseren. Sinds dat gebeurde, is het aantal klachten sterk afgenomen. Het vraagt om een investering, maar die verdient zichzelf terug. Zo kunnen we ook organisatorische adviezen geven. Bijvoorbeeld om anders om te gaan met deadlines of met werkroosters. Of om oudere medewerkers een rustigere plek te geven als zij last hebben van omgevingsgeluid in een open kantoor. Op die manier voorkom je ook beroepsziekten. En op de lange termijn heeft dat nog grotere positieve effecten dan korte termijn verzuimreductie.”