Verschillende incidenten in de voorbije maanden hebben laten zien dat het probleem breed in de samenleving terug te vinden is. Beide ministers maken namens het kabinet contouren van het nationaal actieplan bekend. Deze zomer gaat het kabinet in overleg met de regeringscommissaris in gesprek met zoveel mogelijk belanghebbenden om het om het actieplan verder te brengen. In het najaar wordt het actieplan gepresenteerd.

Ongeveer 1,6 miljoen Nederlanders zijn in 2020 slachtoffer geworden van seksueel geweld. Daarnaast heeft 53% van de Nederlandse vrouwen in haar leven ervaring gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Deze cijfers geven onder meer aan dat het probleem in Nederland groter is dan de incidenten die in de media naar voren komen. Het kabinet mengt zich daarom actief in het maatschappelijk gesprek, spreekt zich uit en onderneemt samen met relevante partijen doelgerichte acties en maatregelen. In februari hebben ministers Dijkgraaf en Van Gennip Mariette Hamer aangesteld als regeringscommissaris, zij is in april begonnen. Zij heeft de afgelopen maanden veel gesprekken gevoerd met experts en ervaringsdeskundigen. Ook is zij gestart met gesprekken met diverse sectoren. . De kennis uit deze gesprekken is meegenomen in de contouirenvan het nationaal actieplan. Mariëtte Hamer zal als regeringscommissaris een zichtbaar en herkenbaar boegbeeld zijn voor de cultuurverandering die het kabinet nastreeft.

Nationaal Actieplan tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld

Het kabinet komt in het najaar met een nationaal actieplan tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Hiervoor worden deze zomer meerdere gesprekken en verkenningssessies met maatschappelijke organisaties, wetenschappers, ervaringsdeskundigen, jongeren, sociale partners en overheidsinstanties gehouden. Hiermee wil het kabinet op grote schaal kennis en aanbevelingen ophalen die moeten leiden tot het nationaal actieplan. Het overkoepelende doel van de aanpak in het nationaal actieplan is het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld en het bereiken van een samenleving waarin ieder zich veilig voelt. Dit vraagt een cultuurverandering. Om dit te bereiken staan in het nationaal actieplan de volgende doelen centraal:

• Tot maatschappelijke normen komen en een gedeeld beeld krijgen over hoe we met elkaar om willen gaan in de samenleving en wat daarvoor nodig is, met nadrukkelijke aandacht voor genderstereotypering en machtsongelijkheid. De samenleving hierbij helpen met kennis over gezonde relaties, grenzen, wensen en seksuele weerbaarheid. Hierbij wordt specifiek aandacht gericht op jongeren, hun ouders en professionals die met jongeren werken zoals docenten, begeleiders en jongerenwerkers.
• Scherpe formele normen stellen in wet- en regelgeving, om duidelijk te markeren wat we wel en niet toelaatbaar is en effectieve aanpakken verplicht te stellen.
• Organisaties, gemeenten en clubs ondersteunen om processen op orde te brengen, zodat er overal helder en effectief beleid is om seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld te voorkomen.
• Omstanders activeren door hen duidelijk te maken wat wel en niet kan en hoe zij kunnen reageren.
• De toegankelijkheid en vindbaarheid van meldpunten en hulpdiensten voor slachtoffers én plegers verbeteren.
• Verbeteren van adequate en effectieve hulp waardoor verdere schade zoveel mogelijk voorkomen wordt.

Het maatschappelijk gesprek

Het bereiken van de gewenste cultuurverandering vraagt veel inspanning, een lange adem en een brede inzet in de samenleving. Om tot deze cultuurverandering te komen is het belangrijk dat het gesprek gevoerd wordt over maatschappelijke normen en waarden en over formele normen zoals vastgelegd in nationale- en internationale wetgeving rondom seksueel gedrag, genderstereotypes, machtsongelijkheid en grenzen. Zowel in de media, als in de boardrooms en op de werkvloer, het klaslokaal en bijvoorbeeld aan keukentafels. Hierin is ook een belangrijke rol weggelegd voor Mariëtte Hamer, als regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Regeringscommissaris

Naast een adviserende rol (gevraagd en ongevraagd) richting het kabinet is de regeringscommissaris zelf actief in de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Zij heeft de afgelopen tijd veel gesprekken gevoerd en is gestart met het aanjagen van het maatschappelijk gesprek. Met deze kennis en ervaring gaat zij de komende periode een aantal eerste initiatieven nemen. Zo gaat zij onder meer kijken naar wat nodig is om onderzoeken naar grensoverschrijdend gedrag beter te laten verlopen. Ook zal zij een netwerk van ambassadeurs om zich heen verzamelen, die haar gaan helpen bij haar werkzaamheden en om het maatschappelijk gesprek in de samenleving te voeren. De strategie en de werkzaamheden van de regeringscommissaris zijn bedoeld om het actieplan van het kabinet verder te verrijken en versterken en daarmee seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld tegen te gaan.