In de dagelijkse praktijk ontvangen wij veel vragen van werkgevers over het aannemen en het begeleiden van werknemers met een arbeidsbeperking. Denk aan zaken als:

• Welke handicaps zijn er en hoe ga je daar mee om?
• Hoe kun je het beste aansluiting vinden bij iemand met een beperking?
• Hoe kun je deze groep het beste motiveren en instrueren?

Onzichtbare arbeidsbeperking

Vaak is niet direct zichtbaar dat mensen met een arbeidsbeperking een beperking hebben, denk aan autisme en een angststoornis et cetera. De ervaring leert dat het leidinggeven aan deze groep een net iets andere benadering en begeleiding vraagt. Het succes van samenwerken met een collega met een arbeidsbeperking hangt van verschillende factoren af.

Wij hebben daarom Mathijs Woertman als ‘ervaringsdeskundige’ gevraagd. Hij heeft voor begeleiders, collega’s of leidinggevenden van iemand met een arbeidsbeperking handige tips op een rij gezet vanuit zijn beleving.

Graag stellen we eerst Mathijs even aan je voor.

Wie is Mathijs Woertman?

Mathijs is 24 jaar en werkt als helpdesk medewerker bij een ICT bedrijf op Schiphol. "Mijn beperking houdt in dat ik een witte stof afwijking heb. Daarom ben ik in het dagelijks leven wat trager in het lopen, het begrijpen en verwerken van informatie." Tijdens zijn sollicitatie voor het ICT-bedrijf was bekend dat hij extra aandacht nodig had. Hier is gedurende het sollicitatietraject goed rekening mee gehouden. Op dit moment werkt Mathijs 4 dagen per week op 2 verschillende locaties, met elk hun eigen taken en inhoud. 

Toen Mathijs 18 jaar werd kwam hij voor het eerst in contact met het UWV. "Aan de hand van mijn medische voorgeschiedenis werd ik arbeidsongeschikt verklaard voor 80 tot 100%. Ik zei tegen het UWV: 'Zal ik dan ook maar stoppen met mijn MBO-opleiding, als ik toch niet kan werken?' Door zo’n beoordeling heb ik mij echt niet laten tegenhouden: ik wil namelijk ‘gewoon’ meedraaien in de maatschappij, zonder medelijden."

Mathijs heeft een speciaal opleidingstraject gelopen bij ChainWorks: Step2Work van Alliander. Dit arbeidsparticipatietraject geeft mensen als Mathijs de kans op ontwikkeling: zowel van kennis als op persoonlijk vlak.

Mathijs heeft de volgende tips op een rij gezet voor begeleiders, collega’s of leidinggevenden van iemand met een arbeidsbeperking:

8 Tips van Mathijs: leren omgaan met een arbeidsbeperking

1. Juiste voorbereiding en begeleiding - Voor mij is het belangrijk dat de werkgever zorgt voor een juiste voorbereiding op de werkvloer en een goede begeleiding. Dit punt is vooral bij de start van belang. Door mijn beperking verwerk ik informatie trager. Als ik mijn werkzaamheden goed voorbereid en regelmatig evalueer is er niets aan de hand. Het belang van een vaste begeleider staat daar bij voorop, ook omdat ik dan een vertrouwensrelatie kan opbouwen.
2. Vertrouwen opbouwen - Probeer vertrouwen op te bouwen met je collega die een arbeidsbeperking heeft. Ik heb geleerd dat wanneer ik mij vertrouwd voel in mijn werkomgeving, ik sneller goed functioneer.
3. Anders denken - Persoonlijk is dit punt voor mijn beperking minder van toepassing, maar van andere ‘ervaringsdeskundige’ om mij heen heb ik gezien dat dit belangrijk is: Probeer zelf eens anders te leren denken. De omgang met iemand die een arbeidsbeperking heeft vraagt soms om een aanpassing van jouw kant. Ieder mens is uniek!
4. Heb geduld - Ik vind het belangrijk dat mijn collega’s weten dat ik informatie trager verwerk maar dat ik mijn werkzaamheden wel juist uitvoer! Ze moeten in het begin meer geduld hebben, dit kan soms wel eens vervelend zijn voor andere collega’s of managers. Ik heb dit bij mijn vorige werkgever opgelost door na ongeveer 6 weken een presentatie te houden over mijn beperking. Zo wist iedereen direct hoe of wat. Heel spannend om te doen, maar heel waardevol. Daarna voelde ik me enorm opgelucht.
5. Verdiep je in de beperking - Het kan zijn dat een arbeidsbeperking soms gepaard gaat met onbegrepen gedrag. Verdiep je daarom goed in de beperking van je collega zodat je kan leren welke gedrags-moeilijkheden je kunt verwachten. Ook hierbij is de presentatie over mijn beperking van enorme waarde geweest.
6. Maak heldere afspraken - Door duidelijke afspraken te maken en regelmatig te communiceren over wat goed of juist minder goed gaat, kan ik werken aan mijn persoonlijk ontwikkelingsplan. Ik wil graag meer leren en mezelf verder ontwikkelen. Heldere afspraken ondersteunen mij hierin.
7. Kijk naar wat ik kan = zelfvertrouwen - Denk in mogelijkheden en kijk niet naar wat ik niet kan. Ik geef zelf heel goed aan of ik de uitdaging aan ga of niet, maar denken in mogelijkheden helpt hierbij enorm en geeft mij veel zelfvertrouwen! Als ik gewend ben aan mijn collega’s en omgeving draai ik in een normaal werktempo mee.
8. Geen medelijden - Je helpt mij niet verder door medelijden met mij en mijn beperking te hebben. Ik ben niet zielig. Rond mijn 18e jaar had het UWV mij arbeidsongeschikt verklaard voor 80 tot 100%. Door zo’n beoordeling heb ik mij echt niet laten tegenhouden: ik wil namelijk ‘gewoon’ meedraaien in de maatschappij, zonder medelijden.
9. Geen werk overnemen - Ik werk soms op een andere manier. Dit betekent dat ik liever niet teveel werk in 1 keer krijg. Het voelt niet fijn als mijn collega’s werk van mij willen overnemen omdat ik soms trager ben. Je helpt mij juist door het werk niet van mij over te willen nemen, tenzij in goed overleg.
10. Blijf en wees altijd eerlijk - Ik wil graag dat mijn collega’s en manager eerlijk tegen mij zijn. Zo kan ik mij ook ontwikkelen en werken aan mijn aandachtspunten.

Pas de tips vandaag nog toe en je maakt het mensen als Mathijs een stuk eenvoudiger! Wij zijn zeer trots op Mathijs. Hij heeft de opleiding goed afgerond, zich enorm ontwikkeld én heeft alweer een tijd lang een baan!

Inclusief ondernemen, doe er je voordeel mee

Het belangrijkste voordeel van inclusief ondernemen voor werkgevers is dat je een gemotiveerde werknemer krijgt waar je enorm veel van kan leren. Vrijwel alle werkgevers blijken van mening dat lichamelijk gehandicapten en chronisch zieken minstens even gemotiveerd zijn als ‘gezonde’ werknemers en vaak zelfs gemotiveerder.

Daarnaast:

• is er meer diversiteit op de werkvloer
• kunnen werknemers zich meer bezighouden met kerntaken doordat nieuwe collega’s dit werk uit handen nemen
• ben je maatschappelijk verantwoord aan het ondernemen = goodwill bij je klanten
• heb je een streepje voor bij aanbestedingen (social return on investment)
• heb je rendement in productiviteit door gebruik te maken van ondersteuningsmiddelen

Blijf wat ons betreft in mogelijkheden denken, want iedereen verdient een eerlijke kans op de arbeidsmarkt.