Waarom bestaan banen al voordat we de kwaliteiten kennen van de mensen die deze banen gaan vervullen? Waarom hebben veel organisaties slechts oog voor de talenten van 5-10% van hun medewerkers? En waarom managen zij de competenties van hun medewerkers vooral door naar de negatieve afwijkingen van de gouden standaard te kijken? Dit zijn de vragen die centraal staan in de oratie ‘Bouwen op unieke kwaliteiten. Versterken van ontwikkeling en welbevinden in organisaties’ van prof. dr. Marianne van Woerkom. 

Zij aanvaardt hiermee op vrijdag 24 januari, op de Erasmus Universiteit Rotterdam, leerstoel Positieve Organisatie Psychologie.

Aandacht voor positieve informatie

Mensen zijn voorgeprogrammeerd om meer aandacht te besteden aan negatieve informatie dan aan positieve informatie. Hoewel dit vaak heel nuttig is, betekent dit ook dat we hiermee kansen laten liggen om ons welbevinden te verhogen. Door ons welbevinden tijdens het werk een tijdje systematisch bij te houden, kunnen we erachter komen wat hierin de positieve uitzonderingen zijn. Iemand kan bijvoorbeeld fluitend naar huis fietsen nadat zij een prettig gesprek met een klant heeft gehad, waarin beide partijen ‘met de benen op tafel’ hebben kunnen brainstormen over toekomstige verbeteringen in een product. Door juist deze positieve uitzonderingen te analyseren, kunnen we onze sterke punten op het spoor komen. In het bovengenoemde voorbeeld kan iemand er hierdoor erachter komen dat creativiteit en teamwork haar sterke punten zijn.

Sterke punten en welbevinden

Uit onderzoek blijkt dat mensen die hun sterke punten kunnen toepassen in hun werk beter met werkdruk om te kunnen omgaan. Hierdoor verzuimen zij minder vaak en leveren zij beter werk af. Ook blijken zij meer initiatieven te nemen in hun eigen ontwikkeling. Doordat organisaties en banen tegenwoordig snel veranderen, zijn organisaties steeds meer afhankelijk van deze zelfgestuurde leeractiviteiten van medewerkers.

Wat kunnen organisaties doen?

Organisaties kunnen hun medewerkers ondersteunen bij het ontdekken, gebruiken en ontwikkelen van hun sterke punten. Zo is het bij de werving van nieuw personeel bijvoorbeeld nuttig om te analyseren welke kwaliteiten nog in het team ontbreken. Inwerkprogramma’s voor nieuwe medewerkers moeten er daarnaast niet alleen op gericht zijn dat de nieuwe medewerker zich gaat aanpassen aan de organisatie, maar moeten nieuwkomers juist stimuleren om hun unieke kwaliteiten aan collega’s te laten zien. Daarnaast kunnen leidinggevenden in functioneringsgesprekken samen met hun medewerkers analyseren op welke momenten zij optimaal presteren. Organisaties kunnen ook stimuleren dat medewerkers gaan job craften waarbij de medewerker zelf haar/zijn functie beter vormgeeft, zodat het werk beter aansluit op persoonlijke behoeftes en sterke kanten. Dit kan door taken uit te ruilen met een collega, of door kleine aanpassingen te maken in hun baan, waardoor deze beter bij hun kwaliteiten gaat passen.

Prof.dr. Marianne van Woerkom is gepromoveerd op een proefschrift over leren op de werkplek aan de Universiteit Twente. In 2003 is zij begonnen bij het Departement Human Resource Studies, Tilburg University. Zij onderzoekt het bevorderen van ontwikkeling, welzijn en bevlogenheid van werkenden. Bij de Erasmus Universiteit zal zij haar werk verbreden naar de effectiviteit van andere benaderingen die op de positieve psychologie gebaseerd zijn, zoals job crafting en zelf-leiderschap.