Hoe zit het met de primaire kosten van flex ten opzichte van vast en wat is nu goedkoper? In de ‘vette’ jaren werden zzp’ers vaak bekritiseerd vanwege hun hoge tarieven (lees bijvoorbeeld dit blog of deze over de ‘Rutte-norm’). In de huidige ‘magere’ jaren zijn zzp’ers opeens 30% goedkoper (zie FD) voor werkgevers. Het wordt tijd dat inleners gewoon gaan berekenen wat een goed tarief is, dat hoort bij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen!
Kostenopbouw
Voor een vergelijking van appels met appels moet je kijken naar het totale kostenplaatje. Bij personeelskosten is er ten eerste een verschil in directe en indirecte kosten. Bij indirecte kosten gaat het om de kosten voor;
- Werving en selectie, zie mijn blog over Recruitment voor flex
- Faciliteiten, zie mijn blog over Betrekken van flex, en ‘onboarding’
- Opleiding/Ontwikkeling, zie mijn blog over Ontwikkelen van flex
- Mobiliteit, voor vaste medewerkers valt dit onder indirecte kosten, bij flex onder directe kosten (in- of exclusief bij het uurtarief)
- ‘Offboarding’ (al dan niet gedwongen), bij flex speelt dit vaak geen rol (en kosten van kennisverlies zijn moeilijk te bepalen)
Bij directe kosten gaat het bij vast om salaris inclusief opslagen en bij flex om het tarief (in- of exclusief reiskosten). Afhankelijk van de opdracht heb je bij flex ook nog een keuze tussen ‘per uur’ of ‘vaste prijs per resultaat’, hoewel dit in de praktijk nog weinig voorkomt. Voor een vaste medewerker heb je weliswaar een vast prijs voor wat betreft het salaris, alleen is dat vrijwel nooit gekoppeld aan resultaat, dus feitelijk ook ‘per uur’ en moet je maar afwachten wat zo’n uur aan productiviteit oplevert.
Zie voor een overzicht en de mening van deskundigen over een aantal flexcontractvormen dit overzicht van de ABU. Enerzijds mis ik hierin wel detacherings- of consultancy contracten. Anderzijds zie ik de vormen ‘vaste prijs’, ook wel ‘contracting’, en ‘0-uren contracten’ in feite als deelvormen van zzp/detachering, respectievelijk uitzenden, omdat die contractvormen ook gebaseerd zijn op een tarief (en een risico opslag bij vaste prijs contracten).
Daarnaast kunnen outsourcing contracten ook (gedeeltelijk) op urenbasis (voor- en/of nacalculatie) zijn gebaseerd. Hoewel dit een geheel andere contractvorm is kun je wel onderstaande hierop toepassen.
Het beste kun je de wijze van betaling, per uur of voor een vaste prijs/resultaat, loskoppelen van de contractvorm; ik hanteer de term ‘inhuurbasis’ (per uur of vaste prijs). Voor de inhuur van flex onderscheid ik daarnaast de volgende 4 basis contractvormen;
- Payroll
- Uitzenden
- Detachering/Consultancy
- ZZP
Transparantie van tariefopbouw
Uiteraard is het in het belang van de inhuurder om een zo transparant mogelijke prijsopbouw te krijgen van leveranciers. Niet in alle contractvormen is dit echter mogelijk of gebruikelijk. Componenten in het tarief zijn naast het brutosalaris bijvoorbeeld de vakantie-, opleiding- en ziektedagen, maar ook pensioenpremie, vakantietoeslag, onkostenvergoedingen en marge/risico-opslag.
Bij detachering en het inhuren van zzp’ers is de opbouw van het uurtarief niet transparant. In hoogtijdagen is dat een voordeel voor de leverancier of zelfstandige, in laagconjunctuur zoals nu is dat in hun nadeel, omdat ze gedwongen kunnen worden onder hun kostprijs te werken. Bij detachering is dat risico voor de detacheerder, niet voor de gedetacheerde, bij zzp’ers is dat risico wel rechtstreeks voor de zzp’er. Wat uiteindelijk het brutosalaris is voor de flexwerker is niet zichtbaar voor de inhuurder.
Bij uitzenden en payrolling is het uurtarief vaak wel volledig transparant en heeft de inhuurder inzicht in de kostprijsberekening (en in de marge van de leverancier) en in het brutosalaris van de flexwerker.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen of ook wel Goed Ondernemerschap
MVO is een term die door velen wordt uitgelegd als ‘Milieu Verantwoord Ondernemen’. Maar de ‘M’ staat voor ‘Maatschappelijk’ en dat betekent zoveel meer. Een ‘maatschappelijk werker’ is toch ook met mensen bezig en niet met het milieu!
Bij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen of ‘Goed Ondernemerschap/Opdrachtgeverschap’ hoort ook dat je verantwoord met je personeel omgaat, en niet alleen met de vaste medewerkers. Hoe kun je als organisatie stellen MVO in een hoog vaandel te hebben staan, met misschien een heel mooi MVO-jaarverslag, en anderzijds wel vaste krachten vervangen door goedkopere payrollers of zzp’ers!
Als je maatschappelijk verantwoord onderneemt, dan gebruik je dezelfde uitgangspunten in de arbeidsvoorwaarden voor vast en voor flex. Dus als je gaat bepalen of een tarief dat gevraagd wordt terecht is, dan ga je uit van dezelfde componenten (basissalaris volgens het salarisgebouw, uren per week, hoeveelheid vakantie-, opleiding en ziektedagen, pensioenopbouw en overige arbeidsvoorwaarden) als voor vaste medewerkers. Dan kán een zzp-contract voor een werkgever niet 30% goedkoper zijn dan een vast contract.
Zowel voor de inhuurder als voor de zzp’er is het lastig om een bepaald tarief op waarde in te schatten (lees ook dit blog van Arjan van den Born), maar als je verantwoord wilt ondernemen, dan ga je de discussie aan en zoek je zoveel mogelijk transparantie hierin op. Ongeveer de helft van de zzp’ers staat open (zie dit blog over onderzoek met ZZP barometer) voor tariefdiscussie over risico, kwaliteit en reiskosten. Zzp’ers zijn vaak zelfs zeer MVO-bewust, getuige dit compliment. Het gemiddelde detacheringbureau is wellicht wat minder open over het tarief. Dat moet dan namelijk inzicht gaan geven in de marge die het moet verdienen om de overhead van het bedrijf te betalen. Een zzp’er heeft geen overhead en dus ook geen marge nodig.
Reken het tarief dat jij wilt betalen dus gewoon uit!
Je kunt als inhuurder, Inkoop of HR, meer grip krijgen op dat tarief van die zzp’er of gedetacheerde. Er zijn tools beschikbaar die je in staat stellen om op basis van jouw arbeidsvoorwaarden een berekening te maken van het tarief per contractvorm. Je kunt dan vrij objectief bepalen of bijvoorbeeld het tarief van een zzp’er in jouw ogen terecht is. Gebruik bijvoorbeeld;
Natuurlijk kost dit tijd, maar de meeste variabelen zoals aantal vakantiedagen en opslagen kun je als parameter gelijk houden. Het salaris en kosten voor kennisontwikkeling verschilt wel per soort functie. Zo kun je voor de schalen en/of functies in je salarisgebouw en/of functiehuis eenmalig een hele berekening maken van het basis tarief waarmee je MVO ook waarmaakt.
Leer in één ochtend hoe je als HR-professional effectief omgaat met de juridische en fiscale uitdagingen bij het inhuren van zzp’ers. Na deze training weet je wanneer een medewerker echt als zzp’er kwalificeert. Je krijgt ook inzicht in de aanpak van de Belastingdienst, die vanaf 1 januari 2025 weer gaat handhaven op arbeidsrelaties voor loonheffingen.
