Dat blijkt uit trendonderzoek van Centraal Beheer onder werkend Nederland, uitgevoerd door onderzoeksbureau Memo2.

“Wat je ziet is dat organisaties een spiegel van de samenleving zijn. Wat er in de maatschappij speelt, nemen mensen mee naar het werk. Toenemende polarisatie in de maatschappij zie je dus ook terug op de werkvloer. Mensen zijn vrij om te zeggen wat ze willen. Dit kan ook spanningen tussen mensen oproepen”, aldus Martine Bolhuis, adviseur Werkgeverschap bij Centraal Beheer.

'Een krappe meerderheid van werkend Nederland geeft aan zich vrij te voelen om ideeën over gevoelige onderwerpen te kunnen uiten'

Ze licht de resultaten van het trendonderzoek onder tweeduizend werkende Nederlanders toe: “Hier ligt dus een rol voor werkgevers. Slechts een krappe meerderheid (54%) van werkend Nederland geeft aan zich vrij te voelen om ideeën over gevoelige onderwerpen te kunnen uiten. Eén op de tien (11%) geeft zelfs expliciet aan dat zij dit niet kunnen. Dat is niet bevorderlijk voor een gezonde werkcultuur.” 

Verschillen

Polarisatie wordt het meest tegengegaan bij grote bedrijven. Werknemers bij kleinere bedrijven geven vaker aan dat de werkgever niets hoeft te doen, omdat zij geen polarisatie op de werkvloer ervaren. Bolhuis geeft als mogelijke verklaring: “In de meeste kleinere bedrijven kennen de mensen elkaar goed. Vinden er regelmatige ontmoetingen plaats en leer je al snel elkaars meningen kennen. Je bent op elkaar aangewezen en er is sneller sprake van verbinding. In grote organisaties zien we al langer de trend dat werkgevers een steeds belangrijkere rol krijgen in het beleid ten behoeve van een inclusieve cultuur.”

Belangrijke rol werkgever

Uit het trendonderzoek blijkt dat bijna de helft van de ondervraagden vindt dat de werkgever een rol heeft bij polarisatie. Op de vraag wat hun werkgever nu doet, geven de respondenten aan dat werkgevers voornamelijk (24%) gedragsnormen uitdragen om polarisatie rondom gevoelige onderwerpen op de werkvloer bespreekbaar te maken, 18% gaat het gesprek aan en 9% geeft trainingen.

Is dit genoeg? Wat kunnen werkgevers doen als er sprake is van polarisatie op de werkvloer? Bolhuis: “Polarisatie kan een enorme impact hebben op het welzijn van werknemers, op de onderlinge verhoudingen en uiteindelijk ook op de productiviteit. Medewerkers kunnen elkaar gaan mijden en hinder ondervinden van de tegenstellingen. Toenemende polarisatie is echt een ontwikkeling van de laatste jaren, beleid is in ontwikkeling, het is nog samen zoeken naar het juiste gereedschap.”

Veilige werkcultuur

“Ook in het kader van diversiteit hebben werkgevers er baat bij om een vorm te vinden waarin alle verschillende ideeën over maatschappelijke vraagstukken naast elkaar kunnen bestaan. De eerste stap is dat de werkgever zich ervan bewust is dat maatschappelijke polarisatie zich in groepen op de werkvloer kan voordoen. Het zou goed zijn als werkgevers een antenne ontwikkelen voor het signaleren van polarisatie binnen hun bedrijfscultuur. Het is vervolgens belangrijk dat gesprekken gevoerd kunnen worden. Het is cruciaal dat werkgevers bouwen aan een open en veilige werkcultuur. En dat begint bij het gesprek.” Bolhuis sluit af met enkele adviezen: “Leer elkaars waarden kennen. Wat vind jij belangrijk, waar vinden we elkaar, en waar verschillen we? Vanuit waarden is het vaak gemakkelijker praten over de verschillen. Laat zien dat verschillende inzichten er mogen zijn. Vergroot het besef dat verschillen in zichzelf niet verkeerd zijn. Polarisatie is in die zin hartstikke nodig. Zonder verschillen groeien we niet, als mens, organisatie en samenleving.”

Lees ook: Hoe creëer je een veilige werkomgeving?