Door: Marijke van de Scheur en Jan Tjerk Boonstra

Uitgaande van dit perspectief verwachten wij de komende jaren een duidelijke driedeling in het HR-werkveld. Enerzijds worden HR-professionals gedwongen om of een meer generiek (‘allround’) of een meer gespecialiseerd profiel te ontwikkelen. Daarnaast verwachten we dat door generatieve AI-technologieën veel werk en vooral standaard activiteiten/werkzaamheden van inhoudelijk-administratieve aard door AI worden overgenomen.

We moeten niet vergeten dat de persoonlijke, creatieve ‘touch’ niet door AI-technologieën kan worden gegeven, maar door de HR-professional

Dat betreft veel taken die met data en regelingen te maken hebben. Daarbij zijn we ervan overtuigd dat voor zowel het generieke als het gespecialiseerde HR-profiel gaat gelden dat het moet gaan om kennis en vaardigheden die echt impact op de business hebben.

Immers, voor standaard HR-vraagstukken en -vragen kan iedere medewerker en leidinggevende over niet al te lange tijd maatwerk-antwoorden en ondersteuning van AI krijgen omdat het beschikt over analytische capaciteiten, bedrijfsprocessen kan automatiseren en voorspellingen en aanbevelingen doet.

AI en de impact op HR

Generatieve AI-technologieën leveren niet alleen een bijdrage aan het sneller beschikbaar stellen van informatie, maar beschikken ook over analytische capaciteiten, het vermogen om bedrijfsprocessen te automatiseren en voorspellingen en aanbevelingen te doen.

Voor HR-professionals wordt hiermee een deel van de werkzaamheden overgenomen bijvoorbeeld op het gebied van werving en selectie, waarbij generatieve AI-technologieën een bijdrage kunnen leveren aan de (voor)selectie van geschikte kandidaten. Ook het maken van taak- en functieomschrijvingen of het opstellen van vacatureteksten kan aan generatieve AI-technologieën worden uitbesteed.

Verschuiving en creativiteit

Routinetaken kunnen door generatieve AI-technologieën worden geautomatiseerd wat zorgt voor een verschuiving in de rol van HR-professionals naar partner van de organisatie, waarbij HR-professionals zich meer richten op strategische, creatieve en complexe werkzaamheden op verschillende niveaus binnen organisaties.

De complexiteit van deze verschuiving vraagt van HR-professionals kennis en inzicht in het duiden van de resultaten die door generatieve AI-technologieën worden gegeven. Ook het plaatsen van de resultaten in de context van het vraagstuk en het vertalen hiervan naar een onderbouwd advies vraagt onder meer meer van de communicatieve- en adviesvaardigheden van de HR-professional.

De ‘overkill’ aan beschikbare informatie door onder meer generatieve AI-technologieën kan ervoor zorgen dat we zaken onnodig complex maken

Naast communicatieve- en adviesvaardigheden is ook het ontwikkelen en behouden van creativiteit van belang voor HR-professionals. Generatieve AI-technologieën zijn nog altijd een middel en geen doel. We moeten daarom niet vergeten dat de persoonlijke, creatieve ‘touch’ niet door generatieve AI-technologieën kan worden gegeven.

Deze unieke bijdrage komt van de HR-professional die in staat is de klant en de organisatie te verrassen met vernieuwende, creatieve ideeën. Generatieve AI-technologieën baseren zich tot op heden alleen op reeds gegenereerde informatie.

De missie van HR

Wij zijn ervan overtuigd dat HR fundamenteel moet veranderen gezien de vele en complexe uitdagingen waar organisaties (en economie en samenleving) voor staan. Dat zijn - om er enkele te noemen - de blijvend krappe arbeidsmarkt, stagnerende arbeidsproductiviteit, hoge aantallen verzuim en burnout-klachten, ‘beleids- en regeldichtheid’, organisatiecomplexiteit en impact van technologie.

De missie van HR is al vaker adequaat geduid en samengevat door Ulrich, onder meer in 2022. De belangrijkste uitdaging in die missie is het terugbrengen van de complexiteit. De ‘overkill’ aan beschikbare informatie door onder meer  generatieve AI-technologieën kan ervoor zorgen dat we zaken onnodig complex maken.

Uiteindelijk blijkt overal wel een nog beter antwoord voor te vinden. Door het terugbrengen van de complexiteit en het overzien van het informatieaanbod, ontstaat er meer ruimte voor menselijk handelen en denkkracht. Generatieve AI-technologieën ondersteunen en faciliteren HR-professionals slechts in hun werkzaamheden. We moeten niet vergeten om zelf ook na te blijven denken.

Geloofwaardig activist

Naast de impact die generatieve AI-technologieën inhoudelijk gaan hebben op de rollen/rol van HR-professionals verwachten we ook dat leiders van organisaties nog meer van HR gaan verwachten, omdat het belang van mensen steeds meer toeneemt. Niet alleen door krapte op de arbeidsmarkt maar met name doordat mensen juist dé onderscheidende factor van organisaties kunnen worden.

Mensen met ideeën, lef, inspiratie voor anderen of gewoon mensen die klanten daadwerkelijk goed helpen of een ‘goed gevoel geven’, iets dat generatieve AI-technologieën nooit kunnen (op de korte termijn althans). Die verwachting brengt ons bij de positionering van HR als geloofwaardige activist. Dat is de HR-professional die gevoelige thema’s durft te blijven benoemen en verantwoordelijkheid voor verbetering wil nemen.

Empowerment

De combinatie van de positionering als generalist en/of specialist in samenhang met een zichtbare bijdrage als geloofwaardig activist kan de HR-professional in staat stellen een belangrijke bijdrage te leveren aan het empoweren van de organisatie.

Empowerment van medewerkers krijgt door het gebruik van generatieve AI-technologieën steeds meer mogelijkheden en impact. Uitvoerende taken kunnen worden overgenomen, waardoor mensen betekenisvoller werk kunnen doen zoals direct contact met klanten.

AI is een van de vele voorbeelden van veranderingen die zich steeds meer en ingrijpender voordoen

Medewerkers gaan ook zelf steeds meer AI inzetten, waarmee vormen van taakverrijking en -verbreding ontstaan. AI zal het leren gaan versnellen door slimmere (maatwerk)inrichting en ondersteuning van leertrajecten en effectievere ondersteuning met data, onder meer gebaseerd op alle beschikbare informatie van en over de medewerker zelf[1].

Op basis van het eigen werk en de eigen ambities en kwaliteiten kan iedere medewerker specifiek advies krijgen en maatwerk in kennis die voor hem/haar van belang is bijvoorbeeld over zijn/haar employability[3]. AI gaat in dit opzicht diverse vormen van job crafting stimuleren.

Arbeidsproductiviteit en werkgeluk

Dit is een uitgelezen kans voor HR om een impuls te geven aan het verhogen van de kwaliteit van de arbeid en de arbeidsmarkt en daarmee arbeidsproductiviteit en werkgeluk te verhogen, evenals vermindering van verzuim en verloop. We roepen onze HR-collega’s op om hierin ambitie en een proactieve leerhouding te tonen en verantwoordelijk te zijn.

Uiteindelijk moet ook de intrede van AI als een (normaal) veranderkundig vraagstuk worden benaderd en gaat het ook hier vooral om het begeleiden van de transitie en adoptie ervan door mensen. AI is in die zin een van de vele voorbeelden van veranderingen die zich steeds meer en ingrijpender voordoen. Daarvoor moeten we zelf als HR en onze organisaties op een hoger niveau van adaptief vermogen komen.

Dat heeft kans van slagen als we de missie van HR omarmen en ons lerend, proactief en verantwoordelijk opstellen. AI kan daarin een belangrijke stimulans zijn, omdat het vragen oproept naar de impact ervan en hoe het werk erdoor wordt beïnvloed. Laten we dit momentum aangrijpen voor ons vakgebied en onszelf beter positioneren met winst voor medewerkers en organisaties.

Inhoud is deels gebaseerd op de masterthesis die is uitgevoerd door Marijke van de Scheur in het kader van de Master Beleid, Communicaties en Organisatie aan de Vrije Universiteit Amsterdam

[1] HR Academy heeft recent een AI-assistent ontwikkeld als ondersteuning bij het programma HR-business partner i.s.m. Skill-up.

[2] Het integraal skillspaspoort is daarvan een voorbeeld. AI-technologie kan medewerkers faciliteren in het vinden van werk dat optimaal past bij hun gebleken kwaliteiten waardoor voor een ieder baankansen en mobiliteit aanzienlijk worden vergroot.

Marijke van de Scheur is HR Consultant bij Human Capital Group sinds 2022. Tegelijkertijd heeft ze de master Beleid, Communicatie en Organisatie aan de Vrije Universiteit Amsterdam afgerond, door onderzoek te doen naar de impact van generatieve AI-technologieën op de rol van HR-consultants en de bepalende factoren die van invloed zijn op deze verandering.