Psychologische veiligheid op werk leidt tot betere prestaties: 'Leer elkaar kennen, niet alleen zakelijk, maar de hele persoon'
Lage psychologische veiligheid op het werk kan leiden tot overspannenheid, gebrek aan zingeving, somberheid en zelfs depressies. En dus tot stagnatie van de ontwikkeling en prestaties. Een hoge psychologische veiligheid leidt juist tot meer werkplezier, meer betrokkenheid en meer zingeving. Niet geheel verrassend natuurlijk. Maar hoe bereik je deze cultuur van veiligheid en vertrouwen? Organisatiewetenschapper Elmira Nijhuis (Vrije Universiteit Amsterdam) deed er onderzoek naar binnen bestuurlijke en managementteams.
Het begrip psychologische veiligheid valt voor Nijhuis in twee delen uiteen: je moet de vrijheid voelen om je mening te uiten in de groep. En je moet willen bijdragen aan het belang van het team.
Belang psychologische veiligheid
Om een goed functionerende organisatie te krijgen is het van groot belang te investeren in een werkklimaat waarin teamleden openhartig zijn, fouten durven toe te geven en ruimte voelen om van elkaar te leren. Nijhuis: “Het onderzoek toont aan dat bestuurlijke- en managementteams die een hoge psychologische veiligheidspraktijk ervaren, eenheid uitstralen naar de organisatie, met één mond spreken, rust brengen en lastige zaken constructief bespreekbaar kunnen maken."
'De relatie tussen psychologische veiligheid in het bestuurlijke of managementteam en de prestaties van de hele organisatie wordt vaak onderschat'
Teams die dit niet hebben, stralen verdeeldheid en een gebrek aan loyaliteit uit aldus Nijhuis. "Dit kan leiden tot het betwisten van genomen besluiten, roddelen of enkel sturen op belang van de eigen afdeling, wat vervolgens uitmondt in verwarring, onrust en uiteindelijke stagnatie van de hele organisatie."
Psychologische veiligheid: de succesfactoren
Aandacht en tijd
Maar hoe breng je binnen teams een psychologisch veilige werkomgeving in de praktijk? Een van de uitkomsten in het onderzoek is dat tijd en aandacht aan elkaar besteden helpt. "Leer elkaar kennen, niet alleen zakelijk, maar de hele persoon. Weet wat de ander drijft, waar de gevoeligheden liggen en wat de thuissituatie is. Investeer dus in elkaar."
Transparantie
Ook de lijn openhouden is essentieel. “Maak bespreekbaar wat er goed en fout gaat tijdens de samenwerking, en zorg ervoor dat ieders mening en perspectief gehoord wordt. Creëer een omgeving waarin je regelmatig elkaars inbreng te horen krijgt. Neem ieders mening serieus en laat blijken dat je hun inbreng waardeert. Heb je iets gedaan met de mening van je teamlid of juist niet? Koppel dit dan in beide gevallen terug. Het is belangrijk om terug te geven waarom je wel of niet actie hebt ondernomen.”
De juiste persoonskenmerken
Persoonskenmerken die de psychologische veiligheid bevorderen zijn: betrouwbaarheid, integriteit, inlevingsvermogen, vriendelijkheid en emotionele stabiliteit. Bij het aannemen van nieuwe bestuurders en managers zijn dat dé kenmerken om op te selecteren zo blijkt uit het onderzoek.
