Duurzame inzetbaarheid
Nieuws
21 april 2020
Thuiswerkers staan onder hoge druk als gevolg van de intelligente lockdown. Dat blijkt uit onderzoek van het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-out (NCPSB). Onderzoeksresultaten tonen een gemiddelde toename van de stressniveaus van bijna 40 procent. “Dat levert een groot risico op uitval op. Bij een structurele toename van 40 procent ben je drie tot zes maanden verwijderd van een burn-out”, zegt NCPSB-voorzitter Theo Immers.

Immers waarschuwt voor grootschalige uitval van arbeidskrachten door stress en burn-out. Dat gebeurt meestal heel onverwacht. “Mensen die uitvallen met stress- en burn-outklachten zien dat niet aankomen. De samenleving dreigt geconfronteerd te worden met een hele nieuwe golf zieken, mensen met chronische, aan stress gerelateerde klachten.”

Acuut probleem

Dat gevaar ligt volgens de NCSP-voorzitter om de hoek. “Als de stijgende trend zich voortzet, dan moeten we binnen een paar weken al rekening houden met een significante toename in het aantal burn-out patiënten. Bij een stijging van de stresspercentages met 60 procent is het moment van uitval door burn-out namelijk al binnen nul tot drie maanden te verwachten. We spreken dus over een acuut probleem.”

Maar de dreigende uitval van arbeidskrachten is niet de enige zorgwekkende ontwikkeling die het NCPSB-onderzoek blootlegt. Immers wijst ook op andere zorgwekkende trends die gelinkt kunnen worden aan verhoogde stress. Zo laat de Vitality Mind Challenge (VMC), het onderzoeksinstrument dat het NCPSB toepast, ook zien dat in de onderzoeksgroep al tien procent meer conflicten voorkomen. “Dat kunnen ruzies zijn in het gezin, maar ook hoogoplopende irritaties in de supermarkt. Onze lontjes worden korter.”

Afname draagvlak

Ook de steun voor de coronamaatregelen komt onder druk te staan. De verhoogde psychische druk heeft volgens de VMC-uitslagen geleid tot een afname van het draagvlak voor die maatregelen met 21 procent. “Daar merken we al het nodige van in media. Jongeren vinden het nu al moeilijker om zich aan de maatregelen te houden. De solidariteit met kwetsbaren en mensen in de essentiële beroepen neemt af.”

Immers ziet voorspellende uitspraken van Mark Rutte over de coronacrisis gestaafd door de VMC-cijfers. De minister-president stelde dat het beslechten van de strijd tegen het coronavirus zowel een sprint is als een marathon. “Onze cijfers laten zien dat Nederlanders eerst in een shock waren. De stressniveaus piekten. Dat was de sprint. Letterlijk soms. Mensen sprintten naar de supermarkt om levensmiddelen in te slaan. Dat hamstergedrag was een van de uitingen van de shock. Daarna zijn de stressniveaus weer een stuk teruggevallen. Dat valt wellicht te verklaren uit het feit dat mensen toen zagen dat er in supermarkten geen structurele schaarste ontstond.”

Sociale onrust

Maar vanaf dat moment, na de initiële shock, hebben de stressniveaus wel opnieuw een gestaag stijgende lijn ingezet. “Dat kan op termijn voor sociale onrust zorgen. De eerste tekenen daarvan zien we ook al terug in de VMC-resultaten waarin zich duidelijk een afkalvend draagvlak aftekent voor de coronamaatregelen.”

Het NCPBS-onderzoek is uitgevoerd met de Vitality Mind Challenge, een online instrument dat op basis van numerieke waarden en met behulp van kunstmatige intelligentie het risico op burn-out meet. Voor het onderzoek zijn twee metingen gedaan. De eerste meting heeft kort voor de coronacrisis plaatsgevonden onder een groep van 684 beroepskrachten die MBO, HBO of academisch geschoold zijn. Een tweede meting is gedaan onder een gelijke ondergroepsgroep van 198 personen. Het onderzoeksinstrument heeft een nauwkeurigheidswaarde van 98 procent en wordt ingezet in preventief onderzoek naar stress- en burn-outklachten.