(Waarom) zijn managers allergisch voor arbo?
In mijn praktijk ondersteun ik onder meer arbocoördinatoren van middelgrote tot grote organisaties. Een veelgehoorde klacht is ‘mijn management heeft geen aandacht voor arbo’. Terecht, zeg ik dan op mijn beurt, want ze hebben wel wat beters te doen, dan te denken over arbo. Want ‘arbo is alles en dus niets’. En aan niets, daar besteed je natuurlijk geen aandacht aan.
Met ‘arbo is alles’, bedoel ik dat er bij elk werkproces dat gemanaged moet worden, sprake is van ‘arbeidsomstandigheden’. In elk proces, of dat nu op kantoor is, bij het bedienen van klanten, het maken van spullen of wat dan ook, al deze processen brengen bepaalde risico’s voor de veiligheid, gezondheid en welzijn van de medewerkers met zich mee. En om daar dan apart aandacht aan te besteden, is een uitdaging die managers niet zomaar vanzelf aangaan. En dat is niet zo erg.
Want intussen is er bij de meeste bedrijven heel veel op de werkvloer ‘vanzelf’ goed geregeld. Medewerkers en hun management hebben heus wel aandacht voor het voorkomen of beperken van de risico’s die het werk met zich meebrengt. Het zijn vooral de puntjes op de i waar geen tijd meer voor wordt vrijgemaakt, er is geen georganiseerde aanpak, waardoor het elke keer weer gedoe is als er (plotseling) iets moet gebeuren. En zolang het goed gaat, waarom zou je…
Ver van het bed
Managers zijn geen preventiedeskundigen, ze zijn deskundig in het verbeteren van efficiënte werkprocessen, het aansturen en laten samenwerken van individuele medewerkers in hun teams, het verhogen van prestaties van werknemers, het vaststellen van wat nodig is aan investeringen om rendementen te verhogen. Arbo is ver van het managementbed, gedoe en geneuzel (al die regeltjes…), ingewikkeld (ik zie door de bomen het bos niet meer), tijdrovend en levert niets op. Het is allemaal waar.
Wat ook waar is; werknemers in gezonde, veilige en prettige arbeidsomstandigheden zijn beter inzetbaar, verzuimen minder en - u raad het al - kunnen efficiënter werken, beter samenwerken, laten hogere prestaties zien en leveren meer rendement.
Het gaat niet om arbo
Wat heeft het management nodig om wel aandacht te krijgen voor arbo? Het antwoord is simpel: heb het er niet over! Zorg dat je weet wat het management nodig heeft om de bedrijfsdoelstellingen te behalen en sluit aan op waar hún uitdagingen liggen.
Voor alle gefrustreerde en wanhopige adviseurs en stafmedewerkers: gebruik deze uitgangspunten als je in gesprek gaat met je management:
- Houd het simpel, begin met de aanpak van risico’s die opvallen in het werk, zowel bij het management als op de werkvloer. Je hoeft niet alles in één keer te doen en vaak kun je beter één onderwerp verdiepend aanpakken, dan alles vluchtig in een lijvig RI&E-rapport te verzamelen;
- Maak het positief: praat over veiliger, gezonder en prettiger werken, in plaats van over ‘voldoen aan de Arbowet’;
- Betrek werknemers nadrukkelijk bij de aanpak en zoek de goede praktijken op de werkvloer;
- Zie de Arbowet vooral als een kader waarbinnen je de ruimte hebt om op maat je eigen aanpak te maken, gebruik vooral ook je boerenverstand;
- Gebruik de arbocatalogus van je branche als leidraad voor het invoeren van maatregelen, probeer niet zelf het wiel steeds uit te vinden.
- En vooral niet vergeten: spreek van te voren af dat de manager de –gezamenlijk vastgestelde- verbetermaatregelen in het primaire werkproces opneemt, in plaats van in de (digitale) ladenkast.
Leestip
Van Risico-inventarisatie naar Cultuurverandering van Walter Zwaard en Cecile van de Velde
ISBN 9789462150157