Hypotheken verstrekken voor een koophuis is een kwestie van risico's. Net als bij je pensioen, je gezondheid en je auto kun je hiervoor een verzekering afsluiten. Verzekeraars zoeken een stuk zekerheid/waarborg voordat ze jou een verzekering geven. Als zelfstandige ben ik recent uitgebreid medisch gekeurd voordat ik een arbeidsongeschiktheidsverzekering kon krijgen. Dat is nodig als je je boven een bepaald grensinkomen wilt verzekeren, en ik vind dat niet vreemd.

Maar als ik als zelfstandige, of al was ik uitzendkracht, een hypotheek wil krijgen, dan is dat haast onmogelijk. De borgstelling voor zo'n verzekering is meestal een vast contract, en dat heb ik niet. Een struikelblok waar zo'n 30 procent van de beroepsbevolking met een flexibel contract mee worstelt wanneer ze een huis willen kopen.

Ik pleit daarom voor een andere borgstelling voor hypotheken, namelijk een keuring door een onafhankelijke partij, net als voor mijn AOV. Misschien eerst alleen voor flexwerkers en bij bewezen succes later voor de hele beroepsbevolking, ook die met vast contract.

Gaat het pijn doen?

Ja, soms wel. Je kunt 20 jaar lang hetzelfde werk met plezier doen en er opeens achter komen dat jouw vakgebied op het punt staat te verdwijnen. Dan krijg je waarschijnlijk geen hypotheek, ook niet als je een vast contract hebt. Ook met een vast contract ben je nu met de vele reorganisaties niet meer zo zeker van langdurig werk.

Een keiharde wake-up call heb je dan. Maar ik schrik nog meer als ik na een medische keuring van de dokter te horen krijg dat mijn hart het niet goed doet. Ook als je na 20 jaar trouwe dienst na een reorganisatie op straat staat heb je die confrontatie.

Met de juiste inspanningen in opleiding, netwerken of geluk kun je een switch in je carrière maken die je toekomstperspectief helemaal omgooit. Dan kreeg je gisteren geen hypotheek en vandaag wel. Zie zo'n wake-up call juist als een kans om het heft in eigen hand te nemen!

Instrument ontwikkelen

Een loopbaankeuring is uiteraard geen sinecure en moet zorgvuldig gebeuren, want het moet objectief blijven. De gedachterichting is overigens niet helemaal nieuw. In sommige cao's staat zelfs al opgenomen dat medewerkers een ' loopbaancheck' mogen doen. En voor een loopbaancheck kun je op internet al genoeg adviseurs en tools vinden. Zo'n loopbaancheck is vrijblijvend, een loopbaankeuring gaat een stapje verder en maakt dit een officieel instrument.

Omdat een dergelijke keuringsconstructie niet nieuw is, kun je het redelijk eenvoudig opzetten. Liefst vanuit de markt, maar de overheid kan een handje helpen. De volgende stappen lijken me nodig:

• Zorg voor commitment op het plan vanuit de grootste hypotheekverstrekkers (Rabobank, ABN AMRO, ING Bank, Obvion en Aegon)
• Haal een groep specialisten uit verschillende disciplines bij elkaar (Banken, hypotheekadviseurs, HR mensen, arbeidsjuristen, communicatiespecialisten, uiteraard liefst zelf zzp'ers)
• Ontwikkel een instrument voor het meten van de stand van zaken van iemands loopbaan en de verwachtingen voor de toekomst (eventueel koppel je de rentevaste periode aan een herkeuring). Het bewustzijn van de eigen financiële situatie wordt hiermee ook vergroot.
• Ga de resultaten van de keuring ook meten in de tijd en verbeter het instrument. Pas het instrument ook aan als functies structureel veranderen, bijvoorbeeld doordat administratieve functies worden geautomatiseerd.
• Pas het instrument niet aan als het economisch tij veranderd, dat zorgt voor veel onzekerheid en heeft teveel invloed op een positieve of negatieve economische trend.
• Stop dit instrument in een keurmerk waarvoor keuringsinstanties zich kunnen laten certificeren (en omdat het instrument steeds wordt bijgewerkt moet ook je certificaat steeds worden vernieuwd, net als bijvoorbeeld bij WFT-dipoma's)
• Maak een online zelftoets waar mensen zelf kunnen checken hoe het met hun loopbaan staat, zo vaak als ze zelf willen.

Zo'n instrument kan daarnaast als basis voor andere diensten worden gebruikt door de toekomstverwachtingen per functie/vakgebied openbaar te maken; voor je studiekeuze, je carrièrekeuze en voor recruiters en loopbaancoaches.

Objectiviteit

Of zo'n instrument haalbaar is, ik hoop het. Grootste uitdaging is natuurlijk hoe objectief en hoe waarheidsgetrouw het kan worden. Er zijn veel parameters die op zichzelf geen objectief beeld geven, maar het totaalbeeld is wel een goede voorspeller. Zo is 'opleidingsniveau' op zichzelf een slechte voorspeller, genoeg academici zitten thuis. Ook 'tijd in huidige functie' zegt niet alles; je kunt al 20 jaar timmerman zijn en dat nog prima 20 jaar doen, maar als je in een kantooromgeving werkt is 20 jaar in 1 functie wel wat lang. En net als bij een medische keuring, de parameterleeftijd speelt een rol, al moet je daar wel zuiver mee omgaan.

Er zijn al veel loopbaanchecks ontwikkeld en loopbaancoaches die hier een bijna exact vak van hebben gemaakt, dus het moet lukken om een objectief, voorspellend instrument samen te stellen.

Succes!

Ik voorzie een lange wetenschappelijke polderdiscussie voordat zo'n instrument er staat, niets voor mij. Wie kopt hem in?