Richard Benschop

Hoewel meer dan 50 procent van de ondervraagde bedrijven aangeeft een duidelijke visie te hebben op de digitale toekomst van hun onderneming, beschikt minder dan 15 procent van hen over voldoende medewerkers met de relevante kennis volgens onderzoek van de Technische Universiteit München. Daar ligt een mooie uitdaging voor… Tsja, voor wie eigenlijk?

Bijna twee jaar geleden werd het bowlingcentrum in de stad door brand verwoest. Nu komen er op dezelfde plaats maar liefst 24 banen terug. Met automatische puntentelling. Het maken van fouten hierin, vrijwel altijd in mijn voordeel trouwens, kan dus niet meer.

Retaildeskundigen stellen dat winkelketens te laat zijn gaan inspelen op de behoefte van klanten om (ook) online te kunnen kopen. Als formule alleen fysieke winkels hebben lijkt niet meer van deze tijd. Klanten willen niet langer op één en dezelfde manier benaderd en behandeld worden. Individuele voorkeuren worden steeds belangrijker. Vraag ik me toch af hoe lang het nog duurt voor deze trend overslaat naar het onderwijs? Wanneer gaan studenten zich massaal terugtrekken uit de gebouwen waar onderwijs wordt verzorgd?

Het zal je maar gebeuren: je neemt deel aan een training en moet een opgave maken, en om een of andere reden lukt het je niet. Terwijl de trainer de benodigde handelingen net nog uitvoerig gedemonstreerd en besproken heeft. En zo heel moeilijk zag het er niet uit toen hij het voordeed. Daar gaat je extra pauze, want wie klaar was mocht alvast koffie gaan halen.

Dingen die je al weet, hoef je toch niet opnieuw te leren? Helaas gaan legio opleiders en trainers – in welke branche dan ook – voorbij aan de verschillende vertrekpunten qua kennis van hun cursisten. En ik vind dat we deelnemers aan zo’n training ernstig tekortdoen. Door vooraf niet na te gaan wat deelnemers al kunnen, is de kans groot dat kostbare klassikale trainingstijd aan niet-relevante onderwerpen wordt besteed.

Ik kan me helemaal verliezen in de website Ted.com. Van presentaties over natuurkunde klik ik door naar statistiek en het onderwaterleven. Niet omdat die onderwerpen me nu zo interesseren, het zijn de sprekers zelf die me enorm boeien. Hun stemgebruik, een vleugje humor, de manier waarop ze zich over het podium bewegen – waar ze het ook over hebben, hun passie straalt ervanaf. Ik hang aan hun lippen en ben niet de enige. Elke video op de site kan rekenen op honderdduizenden views. Jammer alleen, dat deze bevlogenheid vaak niet is terug te zien bij trainers van een ICT-cursus.

Al een tijdje merk ik dat er iets verandert in de markt: de vraag naar trainingen voor eindgebruikers loopt terug. Bedrijven kiezen steeds vaker voor Train de Trainer – een programma waarbij een key user uit de eigen organisatie wordt klaargestoomd om zijn collega’s te trainen. Begrijpelijk ook. Maar: je wilt de kwaliteit natuurlijk minstens zo hoog houden als wanneer je de professionele trainer ‘voor de klas’ liet staan. Hoe je dat doet?

Iedereen die ooit z’n rijbewijs heeft gehaald, weet vast nog wel hoe de lessen gingen. Maar stel nou dat de instructeur niet zei: ‘zet de versnelling in de één, laat de koppeling opkomen en geef gas’, maar: ‘sla je theorieboek open op bladzijde twaalf’. En dat hij niet vervolgde met: ‘neem de volgende afslag links’, maar met: ‘er zijn verschillende tekenen waaraan je een voorrangsweg herkent’. Je zou op z’n zachtst gezegd heel raar staan te kijken.

Wie wel eens meedoet aan hardloopwedstrijden – elk weekend kun je wel ergens in het land terecht – herkent ze vast. Medelopers met een snelheid die zo hoog is dat de moed je al na de eerste honderd meter in de schoenen zakt. En de deelnemers die nauwelijks vooruit lijken te komen. Voor mij als recreatieloper zijn beide types even irritant. Ik loop die Ten Miles het lekkerst in mijn eigen tempo. En dat geldt ook voor de deelnemers aan mijn trainingen – hun leerpad is pas effectief als zij zelf het tempo kunnen bepalen.

Stelt u zich eens voor: u stuurt een collega van een andere afdeling een belangrijke mail met hoge prioriteit. Na anderhalf uur heeft u nog geen reactie en zijn telefoon staat uit. U besluit bij de betreffende collega langs te gaan. In zijn kantoor treft u hem achter zijn computer. Met een headset op, afgezonderd van zijn omgeving, kijkend naar een Youtube-video. Zeg nu eens eerlijk: wat is uw eerste indruk? Met u zullen er velen zijn die denken dat deze collega zijn tijd verspilt. En dat is precies het probleem dat ik als IT-trainer vaak in de praktijk zie. Leren op de werkvloer is nog niet geaccepteerd.