CPB-raming: de acht belangrijkste conclusies voor werkgevers

Infographic CEP 2025 CPB

Dat zijn voorspellingen van het Centraal Planbureau (CPB) in het Centraal Economisch Plan (CEP) voor de komende twee jaar.

• De economie laat de komende jaren een gematigde groei zien. Na een jaar van economische stagnatie in 2023, is er voor 2024 met 0,9 procent sprake van lichte groei. Vooral uitgaven van huishoudens en de overheid droegen bij aan deze groei en dit geldt ook voor de komende jaren. Het CPB verwacht dat deze economische groeidoorzet de komende jaren, maar wel vrij gematigd blijft en raamt de groei van het bbp in 2025 op 1,9 procent en in 2026 op 1,5 procent.

• In de eindevaluatie van het cao-jaar 2024constateerde AWVN al dat ondanks een afname van de gemiddelde loonafspraak in 2024 ten opzichte van 2023, we nog steeds te maken hebben met historisch hoge loonafspraken – mede ingegeven door de aanhoudende hoge inflatie en de krapte op de arbeidsmarkt. Het CPB onderstreept dit en benoemt in haar ramingen dat de lonen flink blijven stijgen, al neemt de loongroei wel af en raamt de cao-loonstijging op 4,8 procent in 2025 en 4,1 procent in 2026.

• Deze behoorlijke loonstijging draagt er aan bij dat de inflatie de komende jaren hoger dan normaal blijft. Ook de hoge huurstijging (deze is gekoppeld aan de loonontwikkeling), de licht gestegen energieprijzen en de accijnsverhoging op alcohol en tabak zorgen er in ieder geval in 2025 voor dat de inflatie vrij hoog blijft. Het CPB schat in dat de cpi uitkomt op 3,2 procent in 2025 en 2,6 procent in 2026.

• Voor het wettelijk minimumloon kan een voorlopige schatting gemaakt worden voor de reguliere indexatie van het minimumloon per 1 juli 2025. Het uitgangspunt hiervoor is de cao-loonraming voor 2025 uit de CEP (4,8 procent) min de helft van de cao-loonraming voor 2025 uit de MEV van afgelopen september (4,2 procent). Dit komt uit op afgerond 2,7 procent – wat een stijging van minimumuurloon van € 14,06 naar ongeveer € 14,44 oplevert, afhankelijk van de afrondingen. Voor het definitieve minimumuurloon per 1 juli 2025 is het afwachten op de officiële bekendmaking van de overheid.

• De koopkracht neemt in 2025 en 2026 toe voor alle inkomensgroepen. Vooral de stijging van de lonen, de lastenverlichting in box 1 van de loon- en inkomensheffing en de vereenvoudiging en de verlaging van de eigen bijdrage in de huurtoeslag dragen bij aan de koopkrachtgroei.

• Ook daalt het aantal mensen dat in armoede leeft in 2025 en 2026, door de hoge loonontwikkeling, lastenverlichting en stijging van het kindgebonden budget en de huurtoeslag. Hiermee ligt de armoede ten opzichte van eerdere ramingen van het CPB op een lager niveau.

• Het CPB verwacht dat de werkgelegenheid de komende jaren niet veel groeit, ondanks de economische groei. Hogere loonkosten drukken de winstgevendheid van bedrijven, waardoor het CPB verwacht dat de dynamiek op de arbeidsmarkt toeneemt. De werkloosheidblijft desondanks vrij laag en heeft het CPB geraamd op 3,8 procent in 2025 en 4,0 procent in 2026.

• De arbeidsinkomensquote (AIQ), het deel van het nationale inkomen dat naar huishoudens gaat, herstelt zich de komende jaren gedeeltelijk. Het CPB zet echter wel kanttekeningen bij de AIQ: de afgelopen jaren is deze sterk gedaald. Dit zou impliceren dat het exploitatiesaldo (de beloning van kapitaal, waaronder bedrijfswinsten) harder is gestegen dan de beloning op arbeid, wat ook deels te maken heeft met de gebruikelijke vertraagde reactie van lonen op een inflatieschok. Maar, zo geeft het CPB aan, er zijn ook boekhoudkundige effecten die een belangrijke verklaring voor deze daling vormen en mogelijk structureel zijn. Let dus goed op bij de interpretatie van de AIQ. Eerder zetten we al uiteen waarom de AIQ een matige graadmeter is.

Geopolitieke ontwikkelingen maken CPB-ramingen onzeker

Een raming is altijd een voorspelling van wat er gaat gebeuren. Hoe goed onderbouwd ook, het blijft belangrijk om ramingen op waarde te schatten. Het CPB geeft dit ook zelf aan: geopolitieke ontwikkelingen maken de economische situatie op de middellange termijn onzeker. Zo kwam het nieuws dat Trump hogere importtarieven op Europese producten wil invoeren op de dag dat het CPB haar ramingen publiceerde. De praktijk kan de cijfers dan ook op onderdelen inhalen. Desalniettemin, is het goed om een goed onderbouwd inzicht te hebben in wat de toekomst voor ons in petto heeft, zodat u als werkgever zo goed mogelijk uw koers kunt bepalen.

Bron: AWVN