Arnoud Raskin, Streetwize, over natuurlijk leiderschap: ‘We gooien zoveel talent weg’

Als student designschool in zijn thuishaven Genk was hij druk met industrieel ontwikkelen, bijvoorbeeld met het bedenken van nieuwe staafmixers en barbecues. Het gaf hem toch niet de voldoening die hij zocht. Voordat Arnoud Raskin aan zijn afstudeerproject begon, stelde hij zichzelf de vraag: ‘Hoe kan ik echt impact maken?’.

‘We zien de onzichtbare leiders niet meer, maar ze zijn er wel’

Zijn werkterrein werd het leven van straatkinderen in Colombia en zijn zelfbedachte product de mobile school. Dat was in 1996. Met zijn diploma op zak ging hij door met het werk. Hij kwam in de sociale sector terecht, zonder in die richting te hebben gestudeerd. “Daardoor begon ik te werken vanuit een economische visie en ik denk dat dat een voordeel was”, blikt hij terug.

Educatieve tools

Hij zette social franchises op, in 37 landen verspreid over de wereld inmiddels. “We werken met communities op straat die onze methodiek willen gebruiken. Daarmee grijpen we in in de context van de straat met educatieve tools. Alles is play based en heel breed, van creatieve therapie tot alfabetisering”, licht hij toe.

Jarenlang functioneerde deze organisatie op non-profit basis, nadat een investeerder in 2002 liefst 1,3 miljoen euro doneerde. Raskin ging op pad om fondsen te werven en dat lukte goed. “Zo ben ik begonnen, maar ik ben mezelf tegengekomen. Want er zat een inconsistentie in. Wij prediken ontwikkeling, zodat de mensen zelf leren vissen, door educatie. Intussen waren we zelf aan het bedelen om geld. Dus zijn we zelf vis gaan vangen.”

‘Wat kan ik verkopen om de mobiele school op eigen kracht te kunnen betalen?’, was de hamvraag. Hij borduurde voort op de kennis die al in huis was. “Van educatie wisten we al het een en ander. We deden ook leadership tracks met jeugdwerkers in Colombia. Dat zouden we ook met CEO’s kunnen doen.”

Opportuniteitsfocus

Hij zette het bedrijf Streetwize op, met de straatgemeenschappen als kennispartners. “We gingen films opnemen op straat met mensen die bijzondere dingen doen, zoals die jongen die strooibriefjes voor een pizzeria uitdeelde aan toeristen. Hij spreekt ondertussen twaalf talen. Hoe is het in godsnaam mogelijk om dat talent in die context te ontplooien? Alles werkt consistent tegen.”

Hij vond een antwoord op die prangende vraag. “Bij de winnaars zit een bepaalde mindset met een opportuniteitsfocus. Ze houden zich niet bezig met dingen buiten hun circle of control. Het zijn doorzetters met sterke wortels, ze weten wie ze zijn. Verder zijn ze veerkrachtig, proactief, creatief en ze kunnen met concurrentie omgaan en op een zeer effectieve manier samenwerken.”

‘Alle vooroordelen worden op de schop genomen. Daaruit ontstaan win-winrelaties’

Dat klinkt als het profiel van een ideale leider. En Arnoud Raskin wilde deze onzichtbare leiders zichtbaar maken, ter inspiratie van leiders in organisaties in België, om te beginnen. Hij ging leiderschapstrainingen ontwikkelen op basis van bovengenoemde kwaliteiten.

Inmiddels vinden ook trainingen plaats in jeugddetentiecentra in België. Daar worden businessleiders getraind in empathie. Dat gebeurt ook in asielzoekerscentra. Raskin: “We brengen mensen samen en zetten trajecten op waarin op het oog verschillende werelden met elkaar samenwerken. Ze gaan twee dagen aan de slag, andere dingen zien en alle vooroordelen worden op de schop genomen. Daaruit ontstaan win-winrelaties.”

Visionair en holistisch

De businessleiders worden er net als de vluchteling of jeugdgevangene sterker van als persoon, ziet hij. ‘’Er is eerst verwondering aan beide kanten, een wow-effect.” Daarnaast verbetert het leiders op professioneel vlak, waarbij ze verbindend en adaptief worden, en uiteindelijk hun maatschappelijke impact wordt verstrekt. Zo gaan maatschappelijk verantwoord ondernemen en leiderschapstraining samen, concludeert Raskin.

“We helpen leiders op weg naar visionair en holistisch werken. Om leiders te worden die golven creëren in de samenleving. Naar een duurzame samenleving. We staan immers op het punt dat we alles moeten heruitvinden. Organisaties zijn op zoek naar een nieuwe purpose.”

‘Wij zijn allemaal het probleem en tegelijkertijd de oplossing. Het Vlaams Belang is in België ook deel van de oplossing.’

Hij observeert dat binnen het bedrijfsleven het besef de laatste jaren groeit ‘dat de samenleving een collaboratief effect nodig heeft’. “Het gaat om de impact, niet om ons. De organisatie is het vehikel om impact te creëren.”

Hij probeert te praktiseren wat hij predikt. Want de winsten van Streetwize vloeien volledig terug in de projecten, nieuwe mobiele scholen. “En de medewerkers hebben allemaal bescheiden salarissen. Ze willen meedoen aan positieve verandering.”

Blik verbreden

Tijdens zijn keynote op Leadership in HR zal hij ook videomateriaal tonen over de onzichtbare leiders op straat. “We zien de onzichtbare leiders niet meer, maar ze zijn er wel. We gooien zoveel talent weg.” Een van die eens onzichtbare talenten op straat in Nicaragua is na haar ‘ontdekking’ afgestudeerd in de journalistiek en is nu de coördinator voor geheel Latijns-Amerika van Streetwize.

Raskin wil ook met zijn verhaal CHRO’s inspireren om de blik te verbreden bij het aantrekken van talent. Hij merkt overigens dat de positie van de CHRO sterker is geworden in de directiekamer. “Gebieden als talentacquisitie en duurzame inzetbaarheid worden meer naar de basisstrategie van de organisatie getrokken.”

Hij noemt de ontmoetingen en samenwerkingen tussen gemarginaliseerde groepen en leiders van grote bedrijven ‘een plezante manier om dingen te verbinden die niet meer verbonden zijn’. Er is wel een belangrijke voorwaarde om mee te doen: “Je moet het doen vanuit je hart, echt en oprecht. Niet om bij een hype aan te haken.”

Deel van de oplossing

Tegenwoordige leiders zullen zich bij het bepalen van hun rol volgens Raskin altijd de vraag moeten stellen: ‘Wat doe ik om deel te zijn van de oplossing?’. Een andere vraag is ook belangrijk: ‘Draagt dit bij aan polarisering?’. “Niemand mag worden uitgesloten, want wij zijn allemaal het probleem en tegelijkertijd de oplossing. Het Vlaams Belang is in België ook deel van de oplossing.”

‘We hebben bovenal empathische leiders nodig die vanuit een diep geloof opereren dat het beste nog moet komen’

Het verhogen van dat bewustzijn bij leiders gaat perfect samen met het verbeteren van de performance van een bedrijf. Daar is Raskin van overtuigd. “We hebben bovenal empathische leiders nodig die vanuit een diep geloof opereren dat het beste nog moet komen. Leiders die niet terugplooien.”