DISC-tests, Jungeriaanse archetypes, Belbin, Spiral Dynamics, De Caluwe met zijn kleuren, ik zal ongetwijfeld uit de tests als een tegendraads type komen, maar ik heb er helemaal niks mee. Ooit kreeg ik voor een zaal met managers mot met een van de goeroes op dat gebied.

Omdat ik opmerkte dat de basisstructuur van zijn theorie dezelfde was als die van racisme en seksisme: jij bent vrouw en blond, dan zal je wel dom zijn, jij komt uit het Midden-Oosten, dan zal je wel een religieus fanaticus zijn. Jij bent blauw dus dan zal je wel een gevoelloze structopaat zijn, jij bent rood dus dan zal je wel over mensen heen lopen.

Natuurlijk, de mens is van nature racistisch. Als een ander mens niet de trekken van onze groep vertoont zijn we al snel argwanend. Gek haar is verdacht, een andere kleur huid ook. Dat zit biologisch in ons gebakken. De oermens is de uitvinder van het racisme. In de gevaarlijke wereld van destijds een prima denkwijze om langer in leven te blijven. Voor nuance was toen minder ruimte. Voor je het wist had je een knots op je kop, reken maar niet dat de neanderthalerpolitie de dader kwam beboeten.

Daarom vinden we het ook lekker om mensen in types in te delen. Dat geeft een geruststellend gevoel. Als iemand typisch ‘blauw’, of een typische ‘planter’ is, dan weten we tenminste wat we aan diegene hebben, inclusief de instructies van de theorie hoe met zo iemand om te gaan. Al die persoonlijkheidstests zijn niet voor niks zo populair. Ze maken de wereld wat overzichtelijker.

Wie zijn de grootste propagandisten van deze simplistische manier van kijken? Precies, HR zelf. Terwijl wij toch van de ‘menselijke bronnen’ zijn? Wij waren toch op aarde om de potentie die in ieder mens huist los te maken en zo de organisatie sterker te maken? Wij lopen toch zelf bij al die managers te verkondigen dat elk mens anders is, iets anders nodig heeft en dat we dat moeten respecteren? Vervolgens helpen we zelf enthousiast mee mensen in hokjes te stoppen. Laten we met de hokjes stoppen en gewoon vragen wat iemand nodig heeft.

Ik denk dat ik ook een typeleer begin. Ik herken mezelf namelijk in elk type wel een beetje. Mijn leer heet de Cocktail Theorie: we zijn allemaal een cocktail van verschillende persoonlijkheidstrekken. Wat er precies in zit doet er niet toe, als de cocktail maar lekker smaakt.