De impact van de coronacrisis op de arbeidsmarkt: 4 HR-trends voor 2022

Met één been nog in een lockdown en het andere al in 2022, kunnen we alvast verklappen dat de coronacrisis de accelerator is van de trends voor het nieuwe jaar. Wat niet per se iets negatiefs is. Het voordeel van crises is zonder twijfel de bijkomende turboboost. Niet alleen de negatieve, maar ook positieve veranderingen komen namelijk in een gigantische versnelling terecht. Om te overleven moet je aanpassen, en in die modus komt er vaak net even wat meer uit je handen. Maak gebruik van je turboboost en ga aan de slag met de trends voor volgend jaar!

De HR-trends voor 2022

  1. Datagedreven HR-beleid
  2. Verhoging interne mobiliteit
  3. Hervorming arbeidsvoorwaarden
  4. Mentale gezondheid

1. DATAGEDREVEN HR-BELEID

Dit is zeker niet het eerste jaar dat data driven HR op het lijstje der voorspellingen verschijnt. Hoort hij er dan eigenlijk nog wel tussen? Wij vinden van wel. Het is dan wel eerder voorspeld dat HR meer op data gaat sturen, maar door de coronacrisis gaat de digitalisering zo hard dat ook HR moet hollen om bij te blijven. En, laten we eerlijk zijn, veel HR-afdelingen zijn nog helemaal niet (zoveel) met data bezig. En dat is zonde.

Onze collega, Jan Meijning (organisatiepsycholoog en accountmanager bij HFMtalentindex/Assessio), legt het in zijn artikel voor PW.  heel goed uit: “Door data te gebruiken om gedrag te voorspellen kun je in het wervingsproces net even wat dieper gaan dan het zoeken naar de standaard proactieve, flexibele teamspeler met een hands-on mentaliteit.” Bij HR-analytics gaat het namelijk om het verzamelen en analyseren van data om zo het gedrag te voorspellen van sollicitanten en werknemers.

“Data in de vorm van persoonlijkheidstesten maken een algemene trend zichtbaar. Wordt de medewerker succesvol in deze functie? Zal de medewerker zich voldoende ontwikkelen?” De data uit de persoonlijkheidstesten vormen een schat aan informatie waarmee Human Resources het HR-beleid vorm kan geven, van werving- en selectie tot het verzuimbeleid. “Deze voorspellende trend zorgt ervoor dat management en HR-afdelingen op meer dan alleen hun gevoel kunnen afgaan.”

Het is iets wat wij al heel lang roepen en in 2022 nog harder gaan roepen: ga niet alleen op je onderbuikgevoel af, ga niet all-in bij een goede klik, maar vertrouw op data. Talent vinden en houden is geen magie, het is wetenschap.

2. VERHOGING INTERNE MOBILITEIT

Een groeiende economie, alle babyboomers met pensioen en een crisis met gulle steunmaatregelen; wat krijg je dan? Juist, krapte op de arbeidsmarkt. Eerder schreven we al over de historisch hoge personeelstekorten. Op dat moment (het tweede kwartaal van 2021) stonden er nog 106 vacatures open tegenover 100 werklozen. Inmiddels is er een nieuw record bereikt met de cijfers uit het derde kwartaal: met een stijging van bijna 19% zijn de openstaande vacatures opgelopen tot maar liefst 126 tegenover 100 werklozen (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021).

De spanning op de arbeidsmarkt neemt dus flink toe en de kans dat 2022 positiever zal uitpakken voor ondernemend Nederland is nihil. De war for talent verschoof hierdoor al heel snel naar een ‘war for anyone’, wat snel voelbaar is in de kosten en zichtbaar wordt in de kwaliteit. De verborgen kosten van een mismatch lopen op tot 21% van de jaarlijkse salariskosten. Wij verwachten dan ook dat leiders hun pijlen snel weer gaan richten op talenten, talenten die bij de baan en binnen het bedrijf passen.

Maar hoe? Hoe vind je talent, de best fit, in deze gestreste markt? Als we iets hebben geleerd van crises in het verleden, is het wel dat het creatieve proces wordt geactiveerd. Dat betekent ook dat men op andere manieren hetzelfde probeert te bereiken, zoals meer halen uit wat men al heeft. Wij verwachten dan ook dat 2022 een flinke verhoging zal veroorzaken van de interne mobiliteit binnen organisaties. Er is dus steeds meer aandacht voor intern talent: die administratiemedewerker die middelmatig presteert, zou zomaar ineens kunnen uitblinken op de marketingafdeling!

Door de interne mobiliteit te verhogen bespaar je flink op de kosten en creëer je blije medewerkers – mits je het goed aanpakt. Je wilt niet op je gevoel gaan rommelen in de structuur van het bedrijf of op goed geluk je team(s) door elkaar husselen. Dit geeft natuurlijk een overlapping met dé HR-trend van 2022: data driven HR. Door de keuzes van interne mobiliteit te baseren op data, laat je niets aan het toeval over.

3. HERVORMING ARBEIDSVOORWAARDEN

Met de komst van nieuwe generaties aan talenten, is een shift in de oude vertrouwde arbeidsvoorwaarden onvermijdelijk. Het gaat niet langer om een hoog salaris, een dure auto van de zaak en pensioenopbouw. Hoewel genoeg centjes in de portemonnee voor iedereen belangrijk blijft, vinden de nieuwe generaties het vervullen van hun persoonlijke waarden minstens zo belangrijk.

Sommige dingen kan je namelijk niet kopen met geld, en zijn misschien juist daarom nog belangrijker voor een generatie a la millennial: vrijheid, flexibiliteit, zelfontplooiing, levenservaringen, het behalen van persoonlijke doelen. Een paar jaar geleden stapten we het digital nomad tijdperk binnen en terwijl sommige bedrijven nog aarzelend door het raam gluren, heeft corona de urgentie voor begrip alweer een tandje hoger gezet.

Om die ongrijpbare nieuwe generatie toch in te pakken, zullen traditionele arbeidsvoorwaarden hervormd worden in 2022. En nee, met een pingpongtafel kom je echt niet meer weg. Het ging namelijk nooit om de pingpongtafel, het gaat om het erkennen van persoonlijke vrijheid en laten zien dat je vertrouwen hebt in de verantwoordelijkheid van je medewerkers. Geef je mensen zelf de regie, geef ze vertrouwen en laat ze zwemmen in ruimte voor ontwikkeling.

4. MENTALE GEZONDHEID

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (2015) publiceerde zes jaar geleden al een onderzoek van CBS en TNO waarin duidelijk werd dat maar liefst één op de zeven werknemers in Nederland burn out klachten had. Sindsdien heeft de gezondheid van medewerkers een plekje op de agenda gekregen bij de meeste organisaties. Zo belonen bedrijven hun medewerkers als ze niet roken, zijn er fietsplannen bedacht en kan personeel voor een appel en een ei bij een sportschool terecht (als het bedrijf al geen sportschool in het gebouw heeft).

Maar al deze aandacht en maatregelen gaan eigenlijk alleen maar over de fysieke gezondheid van mensen. Heeft dat het probleem opgelost, of in ieder geval verbeterd? We zijn nu zes jaar later en recent onderzoek van TNO heeft uitgewezen dat inmiddels één op de zes mensen burn out klachten heeft. Nog meer mensen dus. Hoogste tijd voor een trend waarvan wij denken dat deze in 2022 gaat doorzetten: aandacht voor mentale gezondheid.

In 2021 zien we een taboe doorbroken worden. Steeds meer mensen beginnen het onderwerp ‘mental health’ bespreekbaar te maken. BN’ers, influencers en leiders nemen het voortouw in discussies en nieuwe initiatieven schieten als paddenstoelen uit de grond. Zo zagen we Selena Gomez een mental health platform oprichten en heeft een beetje oplettend LinkedIn-gebruiker de knalgele Wellbeing Manifesto (Hortal, 2021) van Google viral zien gaan.

Deze trend lijkt door de coronacrisis versneld opgepikt te worden door alle voorbeeldrollen. Het is nu een kwestie van tijd dat dit doorsijpelt naar het grotere publiek. Dit wordt de derde keer dat we een nieuw jaar ingaan waarbij corona de wereld teistert en misschien wel het tweede jaar dat we in Nederland het nieuwe jaar inluiden terwijl het land nog op slot zit. Een uitgelezen moment om te beseffen dat mentale gezondheid een belangrijk en tastbaar aspect binnen de arbeidswereld is. Een uitgelezen moment om actie te ondernemen.

Dit hebben wij gelezen

  • Centraal Bureau voor de Statistiek. (2021, 15 november). Dashboard arbeidsmarkt. Geraadpleegd op 3 december 2021, van https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-arbeidsmarkt
  • Centraal Bureau voor de Statistiek. (2015, 16 november). CBS en TNO: Een op de zeven werknemers heeft burn-outklachten. Geraadpleegd op 30 november 2021, van https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2015/47/cbs-en-tno-een-op-de-zeven-werknemers-heeft-burn-outklachten
  • TNO. (2020). Factsheet week van de werkstress 2020 [E-book].
  • Hortal, R. (2021, 24 augustus). A Wellbeing Manifesto. Roberto Hortal. Geraadpleegd op 2 december 2021, van https://hortal.com/2021/08/23/a-wellbeing-manifesto/