Heezen merkt bij klanten al een andere manier van denken: “Voorheen lag de nadruk op het happy houden van mensen. Nu willen bedrijven met zo min mogelijk mensen zo veel mogelijk presteren. Dat is echt een verandering. De krapte op de arbeidsmarkt wordt niet zo gevoeld, het gaat nu echt om productiviteit.”
Vier groepen medewerkers
Engagement en motivatie zijn voor die productiviteit heel belangrijk, zegt Heezen. “En dat kun je gewoon meten. Je medewerkerpopulatie kun je indelen in vier groepen.”
1. Betrokken én bevlogen
“Deze mensen trekken de kar. Zij lopen voorop bij veranderingen en helpen de organisatie naar een hoger niveau te komen. Deze mensen kun je extra motiveren door bijvoorbeeld projecten in sociale innovatie op te laten pakken. Betrek ze bij bedrijfssystemen. Vaak worden bestuurlijke beslissingen niet gedeeld met medewerkers, terwijl ze uitstekend in staat zijn daarover mee te denken.”
2. Wel betrokken bij de organisatie, niet bevlogen in het dagelijkse werk
“Soms heb je bedrijven waar het zo fijn werken is, dat mensen er blijven hangen zonder dat het werk hen boeit. Je kunt je afvragen of die gouden handboeien dan wel zo functioneel zijn. Wanneer je afscheid van die mensen neemt, creëer je ruimte voor mensen die wel bevlogen zijn.”
3. Niet betrokken bij de organisatie, wel bevlogen in het dagelijkse werk
“Dat is bijvoorbeeld een probleem in de gezondheidszorg. Mensen houden wel van het werk, maar zouden dat net zo goed bij een andere zorginstelling kunnen doen. Betrek ze bij de organisatie door je bedrijfsvisie te delen, ze om belangrijke informatie te vragen en ze te stimuleren samen te werken met collega’s.”
4. Niet betrokken, niet bevlogen
“Mentaal zijn deze mensen al met pensioen. Ze doen hun werk op de automatische piloot, soms zelfs met de hakken in het zand. Probeer ze weer tot leven te wekken of zoek een andere oplossing.”
Leidinggevenden
In tijden van economische crisis zie je dat bedrijven ook strakker en directiever aangestuurd worden. Bijzonder onverstandig, zegt Heezen: “Het is niet wat mensen nodig hebben. Werknemers willen richting krijgen en losgelaten worden. Vertel ze waar de organisatie heen moet en laat ze los in het hoe. Mensen zitten niet meer te wachten op managers die ze op de nek zitten.” Overigens is dat iets wat van beide kanten komt: “Je ziet dat in tijden van crisis mensen heel snel naar boven beginnen te kijken. Managers pakken het aapje al gauw van de schouder van de medewerker. Maar medewerkers geven het aapje ook wel heel makkelijk weg. Doe dat niet! Het doodt alle vormen van creativiteit en mensen zijn uitstekend in staat om zelf beslissingen te blijven nemen.”
Arbeidsvoorwaarden
In hoeverre is er speling in de arbeidsvoorwaarden in een economische winter? “Ik zou me daar niet zo heel erg druk om maken. Arbeidsvoorwaarden zijn helemaal niet zo belangrijk voor betrokkenheid en bevlogenheid. Mits je het eerlijk en redelijk hebt geregeld, dat is het belangrijkste.”
Goed met je mensen omgaan
Daarnaast is het belangrijk om op een normale manier met je mensen om te gaan. Belangstellend te zijn en ze niet te behandelen als een paar vervangbare werkhanden. “Ik zie de laatste jaren een toenemende intrinsieke behoefte om fatsoenlijk met mensen om te gaan, maar bedrijven weten ook dat ze er niet meer mee wegkomen als ze dat níet doen. Daarvoor is de markt te transparant geworden.”
Leer in één ochtend hoe je als HR-professional effectief omgaat met de juridische en fiscale uitdagingen bij het inhuren van zzp’ers. Na deze training weet je wanneer een medewerker echt als zzp’er kwalificeert. Je krijgt ook inzicht in de aanpak van de Belastingdienst, die vanaf 1 januari 2025 weer gaat handhaven op arbeidsrelaties voor loonheffingen.
