Ik kan me helemaal verliezen in de website Ted.com. Van presentaties over natuurkunde klik ik door naar statistiek en het onderwaterleven. Niet omdat die onderwerpen me nu zo interesseren, het zijn de sprekers zelf die me enorm boeien. Hun stemgebruik, een vleugje humor, de manier waarop ze zich over het podium bewegen – waar ze het ook over hebben, hun passie straalt ervanaf. Ik hang aan hun lippen en ben niet de enige. Elke video op de site kan rekenen op honderdduizenden views. Jammer alleen, dat deze bevlogenheid vaak niet is terug te zien bij trainers van een ICT-cursus.

Enthousiasme in ICT-trainingen heeft veel te maken met emotie. Maar omdat de gemiddelde procesbeschrijving – om maar een voorbeeld te noemen – nu niet bepaald ontroert, is het aan de trainer om die beleving toe te voegen. Helaas komt dat in de praktijk veel te weinig voor. En eigenlijk is dat de trainers niet eens zwaar aan te rekenen. Want hebben ze dat ooit wel meegekregen? Misschien heeft niemand ze er ooit bewust van gemaakt dat ze een standaardtraining afdraaien en droge feiten opdreunen. Daarom een oproep aan hen: breng wat meer bezieling aan in je training. Want degenen die voor je zitten, hebben daar recht op.

Een goed begin

Passie voor een bepaald onderwerp kun je niet aanleren – dat heb je of dat heb je niet. Maar er zijn wel heel wat manieren om je presentatie te verbeteren. Het begint wat mij betreft met een goede voorbereiding, waarbij je gerust de hulp van anderen in mag roepen. Want vergeet niet dat ook Obama tekstschrijvers in dienst heeft. En je dacht toch niet dat Martin Luther King’s ‘I have a dream’ een geheel spontane speech was? Stel jezelf ter voorbereiding de volgende W-vragen.

  • Wie zitten er voor me? Wat is hun kennisniveau?
  • Wat is mijn boodschap?
  • Waar vindt de training plaats? Welke faciliteiten heb ik tot mijn beschikking?
  • Wanneer vindt de training plaats? Op welk moment van de dag is de training gepland? Zijn de cursisten dan nog scherp of is hun concentratievermogen op dat tijdstip beperkt?
  • Waarom vindt de training plaats? Is de training verplicht voor de cursisten of nemen ze vrijwillig deel?

Tips en technieken

Een niet te onderschatten vraag bij de voorbereiding is ook: hoe ga ik mijn boodschap overbrengen? Bedenk vooraf waar de lastigste punten in de leerstof zitten. En op welke momenten herhaling krachtig is. Bepaal op basis daarvan de structuur van je verhaal. Vergeet ook niet dat een beeld meer zegt dan duizend woorden. Meer dan de helft van alle communicatie die je als trainer uitzendt, is non-verbaal. Bovendien zijn mensen simpelweg niet in staat tegelijkertijd veel tekst en beeld te verwerken. Dus veel woorden op een PowerPoint-slide: weg ermee.
En dan is er ook altijd nog een aantal presentatietechnieken waarop je kunt terugvallen. Bijvoorbeeld: de mensen in de zaal in de ogen aankijken in plaats van over of langs hen heen. En niet stilstaan, maar gebruikmaken van de ruimte die je om je heen hebt.

Ik hoop dan ook dat trainers cursisten voortaan nog beter meenemen in hun eigen verhaal. En dat kan, door die gedegen voorbereiding, door de presentatietechnieken onder de knie te krijgen en vooral door heel veel te oefenen. Ik daag iedereen uit cursisten een beleving te geven en enthousiast te maken, zodat voor hen een opgave maken geen opgave meer is. Laat mij in een reactie hieronder weten wat volgens jou wel en niet werkt en wat goede voorbeelden zijn. Ik wissel graag met je van gedachten!