Ziekteverzuim
Blog
Door: Koen Vermeulen
16 februari 2021
Wie een jaar geleden tegen een werkgever buiten de zorg had verteld dat hij zich met vaccinatievraagstukken zou moeten bezig houden, zou voor gek zijn verklaard. Nu komt er bijna dagelijks op de werkgever de vraag af wat hij moet of kan met allerlei informatie en adviezen van de overheid én vragen van werknemers over vaccinatie tegen het coronavirus. Hieronder leiden wij de werkgever door dit woordendoolhof rond vaccinatieperikelen op de werkvloer.

Vaccinatieplicht opleggen?

Een werkgever kan zijn werknemers niet verplichten zich te laten vaccineren tegen het coronavirus. Een wettelijke grondslag binnen of buiten het arbeidsrecht ontbreekt. Ook een indirecte plicht, dus een werknemer met overplaatsing of zelfs ontslag straffen, als hij of zij zich niet laat inenten, lijkt juridisch niet houdbaar.

Vaccinatiebonus toekennen?

Het tegengestelde van straffen, is bepaald gedrag stimuleren door een financiële beloning in het vooruitzicht te stellen. Zoals een eenmalig bedrag toekennen aan werknemers die zich hebben laten inenten. Vergelijk de zogeheten verzuimbonus: een werknemer extra verlofdagen toekennen als hij zich één kwartaal niet ziek meldt. Arbeidsjuridisch mijns inziens toelaatbaar. Vanuit de AVG echter niet. Immers voor het kunnen betalen van een vaccinatiebonus zal de werkgever onvermijdelijk registreren dát een werknemer zich heeft laten vaccineren. Voor het aldus verwerken van een medisch persoonsgegeven lijkt geen grondslag te bestaan.

Vaccinatiebewijs vragen?

De Gezondheidsraad heeft op 4 februari aan de Minister van VWS een afwegingskader geboden voor de vraag of een werkgever een vaccinatiebewijs mag vragen van de werknemers. Het advies is “ja” dit mag; mits met inachtneming van onder meer deze omstandigheden:

  • De werkgever maakt het doel duidelijk (zoals bescherming van werknemers of anderen)
  • Het heeft meerwaarde t.o.v. andere maatregelen zoals een negatieve testuitslag, mondkapjes
  • Wat de consequenties zijn als werknemer geen vaccinatiebewijs toont
  • Het risico op discriminatie van werknemers die zich vanwege medische of religieuze redenen niet kunnen of willen laten inenten
  • Of de aard van het beroep een vaccinatiebewijs rechtvaardigt en effectief kan zijn
  • Registratie van een vaccinatiebewijs komt in strijd met de AVG, alleen ’tonen’ kan wel

Óf de minister dit advies in wetgeving omzet, zal begin maart 2021 duidelijk zijn. Op de website van VWS stond begin februari uitdrukkelijk: ‘Als werkgever mag u geen klanten of personeel weigeren zonder vaccinatiebewijs.’

Vaccinatiegegevens registreren?

Dit aspect is hiervoor al kort besproken. Nee, een werkgever mag vanwege de AVG niet vastleggen dat een werknemer zich al dan niet heeft laten vaccineren. De in de AVG genoemde grondslagen voor verwerking van medische persoonsgegevens bieden daarvoor geen grondslag. Door de werknemer gegeven toestemming voor registratie is ook geen geldige grondslag omdat vanwege de ondergeschiktheid in de arbeidsrelatie het uitgangspunt is dat van de vereiste vrijwillig gegeven toestemming geen sprake is. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) kan daarop handhaven.

Disclaimer: bovenstaande is onze stand van zaken per begin februari. Dit kan snel veranderen, bijvoorbeeld als de Minister van VWS met een reactie op het advies van de Gezondheidsraad komt.

Dit artikel verscheen eerder op gmw.nl