Vier tips om burnouts bij werknemers te herkennen (en oplossingen)

“Drie op de vier werknemers ziet een burnout zelf niet aankomen. Het deel van de hersenen dat voor zelfreflectie zorgt, raakt namelijk als eerste beschadigd bij langdurige stress. Daarom ligt er voor leidinggevenden en collega’s een belangrijke taak weggelegd: zorg dat je gedragsveranderingen door langdurige stress op tijd signaleert en bespreekbaar maakt”, aldus Botman. Zij raadt aan om te letten op de volgende vier zaken:

1. Van vakantie naar vakantie

“Merk je dat dat iemand vaak vakantiedagen opneemt om bij te komen? Of dat hij zich van vakantie naar vakantie sleept, maar niet uitgerust is als hij weer moet beginnen? Dan is diegene hard op weg naar een burnout, want het laat zien dat de medewerker de stress niet meer krijgt weg gemanaged. En dat is niet gezond.”

2. Korter lontje

“Iemand die langdurig stress ervaart, is vaak sneller geïrriteerd. Heeft een collega al langere tijd een korter lontje? Dan ervaart iemand een ongezonde hoeveelheid stress.”

3. Besluiteloosheid

“Langdurige stress zorgt voor een warboel in je hoofd en een gebrek aan relativeringsvermogen. Daardoor lijken de kleine hobbels al grote bergen. Men kan daardoor chaotisch en zelfs besluiteloos worden. Een knoop doorhakken kan als een ware beproeving aanvoelen. Besluiteloosheid is een subtieler burnout-signaal.”

4. Verslavingsgevoeligheid

“Iemand die langdurig onder stress staat, kan de neiging hebben om te vluchten, bijvoorbeeld in overmatig gamen, drank of drugs. Neem je onder werktijd een alcohollucht waar bij een collega, dan is dat een overduidelijk signaal.”

Oplossingen

“Een burnout heeft nooit één oorzaak, maar komt door een combinatie van factoren. Iemand is bijvoorbeeld perfectionistisch, heeft thuis problemen en ervaart op het werk weinig autonomie. Daarom is het belangrijk dat collega’s en leidinggevenden de verschijnselen van te veel stress herkennen en aan de bel trekken. Zorg dat je dit met respect en geduld doet, maar bovenal: wacht niet te lang. Nog te vaak belanden werknemers in een burnout omdat ze te lang met stress rondlopen”, aldus Botman.

Verder raadt de stress-expert aan om werknemers niet aan hun lot over te laten. “Iemand met te veel stress vindt het lastig om goed voor zichzelf te zorgen. Vaak biedt een organisatie verschillende initiatieven aan om vitaal te blijven werken, maar daar maken juist de werknemers met te veel stress geen gebruik van. Help iemand actief om een keuze te maken uit het aanbod. Dan verlaag je de drempel en hoeft iemand die al stress ervaart niet nóg meer zelf te regelen.”

Managers zouden ook kunnen reflecteren op hun eigen rol. “Stel als leidinggevende eens de vraag of iemand wel het werk doet dat bij hem past en waar hij energie van krijgt. Komen taken en talent overeen? Wordt iemand, met al zijn talenten en beperkingen, wel geaccepteerd en gezien? Probeer te bedenken hoe je als organisatie ervoor kan zorgen dat professionals minder stress ervaren.”