Re-integratie: minder medicatie en meer aandacht voor leefstijl

Ziekteverzuim is niet alleen maar een medisch probleem

In het overgrote deel van de gevallen is er zelfs geen sprake van ziekte en ligt het probleem op een heel ander vlak, denk bijvoorbeeld aan arbeidsconflicten. Toch komen veel verzuimproblemen op het bordje van de bedrijfsarts terecht en is er daardoor sprake van onnodige medicalisering. Een andere manier van kijken naar verzuimproblematiek is om dit los te koppelen van ziekte. Zo krijg je een andere start van het proces en vaak een andere uitkomst.

Dit zou wat mij betreft het meest wenselijke proces zijn: een medewerker meldt zich bij de werkgever met een probleem. Het doel is dit probleem te verhelderen door alle factoren die een mogelijke oorzaak zijn geweest te bespreken. Daarna is het pas tijd om te kijken naar een eventuele medische kant van het verhaal. En niet andersom, zoals je nu zo vaak ziet!

Vaak blijkt dan dat het inschakelen van een bedrijfsarts helemaal niet nodig is en dat werkgever en werknemer heel goed samen kunnen bepalen of er nog een andere externe deskundige moet worden ingeschakeld, dat kan dan bijvoorbeeld een P&O’er, Casemanager, jurist of Arbeidsdeskundige zijn. Werkgever en werknemer blijven op deze manier samen verantwoordelijk.

Demedicaliseer het re-integratieproces

Een andere manier van demedicaliseren is door meer focus te leggen op het in beweging krijgen van zieke werknemers. Letterlijk en figuurlijk. Stil zitten en rust nemen is natuurlijk goed maar ga bij beperkingen vooral beweging niet uit de weg. Het is namelijk bewezen dat verstandig bewegen heel belangrijk is voor het ziekteherstel. Overmatig sporten bij fysieke klachten is uiteraard niet de bedoeling want dan pleeg je alleen maar roofbouw op je lichaam. Echter, alleen maar rust nemen en plat op bed liggen is ook niet bevorderlijk voor het herstel. Zo ondervond Bregje Hofstede ook in haar herstel van een burn-out en schreef een mooi artikel over hoe wandelen – of eigenlijk nog liever slenteren – een positief effect op je lichaam en dus ook op je hoofd kan hebben.

Los van medicatie zijn aandacht voor je lichaam, voeding en beweging belangrijke pijlers in het toewerken naar een goede gezondheid. Ik kan hier uit ervaring over meepraten.

Maar sla daarin niet teveel door. Zelfs aandacht voor gezonde voeding kan leiden tot orthorexia: de ziekelijke fixatie op gezond eten. En ook ‘aandacht voor je lichaam’ kan ineens doorschieten tot een soort analytische blik naar je eigen lichaam en proberen met yoga, sporten en supplementen alles ‘onder controle’ te houden. Terwijl een dergelijke focus bij burn-outs eigenlijk eerder leidt tot het verdoezelen van de ernst van de klachten, zo omschrijft Bregje Hofstede ook in haar serie artikelen. Houd jezelf niet voor de gek, zoek samen naar de juiste balans en doe alles met mate!

Koppel verzuim los van ziekte

Het is een belangrijke taak voor de verzuimprofessional om de werknemer te helpen bij de inschatting of de huidige leefstijl bijdraagt aan het herstel. En indien dat voor verbetering vatbaar is te helpen om de juiste balans hierin te vinden.

“Ik merk dat verzuimprofessionals vaak niet doorvragen als het gaat over leefstijl. Toch is het belangrijk om dit wel bespreekbaar te maken. In onze opleiding tot Casemanager leren wij onze studenten om vooral te kijken naar het totaalbeeld van verzuim. Niet alleen de medische aspecten maar ook de werk- en thuissituatie en de manier waarop de werknemer omgaat met dit verzuim.”

Wat zou het mooi zijn als alle begeleiders van een verzuimende werknemer dezelfde taal gaan spreken en dezelfde boodschap zouden brengen: koppel verzuim los van ziekte, bespreek alle problematiek om daarmee het probleem te verhelderen. En als er inderdaad sprake is van ziekte, bespreek dan nog steeds de leefstijl en stimuleer de werknemer om de goede balans te vinden in zijn leven.

* Huisarts moet paprika voorschrijven, geen pillen