Het belang van goede begeleiding na kanker

Uit recent onderzoek van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) kwam naar voren dat 45 procent van de (ex-)kankerpatiënten die weer aan het werk gaan, daarbij begeleiding krijgt van een bedrijfs- of verzekeringsarts. Dat kan beter, vindt Lidwien: “Blijkbaar is de toegang tot de bedrijfsarts nog niet vanzelfsprekend. Mogelijk gaat het voornamelijk om zelfstandigen, maar het is in alle gevallen een gemiste kans. De impact van kanker is namelijk groot, ook op je functioneren. Ik spreek medewerkers die deze diagnose gehad hebben liefst al voordat het behandeltraject start. Dan kan ik met ze bespreken hoe ze aankijken tegen werken tijdens en na de behandeling, wat hun verwachtingen op dat vlak zijn en hoe ze in de eerste periode contact willen houden, ook met collega’s. Als je dat meteen goed regelt, is er ook in een later stadium meer bespreekbaar.”

Werken heeft positieve effecten

Andersom geeft zo’n vroeg consult de bedrijfsarts ook de gelegenheid om de medewerker voor te lichten over wat die kan verwachten bij de werkhervatting. “Mensen in de omgeving van iemand met kanker hebben vaak de neiging om te zeggen: ‘Doe maar rustig aan.’ Zelfs de behandelaars. Maar wat is rustig aan? Voor de één is dat 40 uur werken in plaats van 60, voor de ander de hele dag in bed liggen. Bovendien is mijn ervaring juist dat mensen met kanker vooral zo normaal mogelijk willen doorgaan met wat ze gewend zijn. Of in elk geval hun leven weer zo snel mogelijk willen oppakken zodra de heftigste emoties enigszins bedaard zijn. Uit allerlei studies is inmiddels bekend dat dit hun herstel ook bevordert: werken maakt gezonder. Het geeft patiënten afleiding, ze voelen dat ze nog meedoen. Dat helpt. Ik adviseer ook altijd om te blijven bewegen, hoe moeilijk dat soms ook is, omdat conditie van invloed is op de revalidatie.”

Gespecialiseerde bedrijfsartsen

Tijdens de revalidatie en re-integratie van kankerpatiënten helpen bedrijfsartsen hun psychische en lichamelijke belastbaarheid te verbeteren zonder te forceren. Bij Arbo Unie werken ze bovendien in multidisciplinaire teams van bijvoorbeeld psychologen en ergotherapeuten samen om de terugkeer naar werk op een goede manier te begeleiden, zo nodig met bewegingsprogramma’s op maat. Daarnaast heeft Arbo Unie als een van de weinige arbodiensten enkele gespecialiseerde bedrijfsarts-consulenten oncologie (BACO’s) in het team die hun collega’s in deze trajecten kunnen ondersteunen. Onder wie Lidwien. “Wij houden de ontwikkelingen en nieuwe inzichten nauwkeurig bij en houden onze collega’s daar actief van op de hoogte”, vertelt Lidwien. “En lopen zij tegen een complexe situatie aan, dan fungeren wij als vraagbaak. Ook kunnen we worden ingeschakeld voor een expert opinion.”

Blijvende aandacht

Behalve dat bedrijfsartsen een grote rol spelen bij de re-integratie van medewerkers met kanker voor die medewerkers zelf, vormen zij ook een belangrijke schakel naar leidinggevenden en collega’s. Lidwien: “We geven voorlichting over wat de ziekte en de nasleep met zich mee kunnen brengen en hoe je daar als leidinggevende of collega het beste mee kunt omgaan. Zo voorkomen we ook dat er verkeerde verwachtingen ontstaan. Een grote moeilijkheid is bijvoorbeeld dat medewerkers vaak lang klachten houden: vermoeidheid, energieverlies, geheugenproblemen, concentratieverlies. Klachten die in bijna elke werksituatie lastig zijn en die weleens op onbegrip stuiten. Ook bij de medewerker zelf overigens: die moet onder ogen leren zien dat niet alles meer even makkelijk gaat en zoeken naar een nieuwe balans tussen privé en werk. Dan ben je erbij gebaat dat je werkgever begrijpt wat er speelt, zodat hij daarbij goede steun en begrip kan geven bij eventuele werkaanpassingen.”