Menig ondernemer zal een diepe zucht slaken bij deze cijfers. Arbeid wordt immers al steeds duurder. Naast sociale lasten en de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte krijgen veel werkgevers ook te maken met ZW- en WGA-uitkeringen. Gevolg is dat je als werkgever nog tien tot twaalf jaar kosten en verplichtingen hebt voor werknemers die geen arbeidsproductiviteit meer opleveren. Ondernemers klagen steen en been dat de overheid zich steeds verder terugtrekt van de arbeidsmarkt en veel verantwoordelijkheden bij de werkgever neerlegt. Deels terecht, deels onterecht.
Win-win
Werkgevers lopen weliswaar grotere financiële risico’s, maar hun invloed op de kosten is ook toegenomen. Een organisatie die succesvol verzuim en arbeidsongeschiktheid aanpakt en goed gebruik maakt van de regels, kan de kosten sterk beïnvloeden Zo eerlijk is de overheid dan ook wel weer. Mick Netiv, directeur bij Robidus: ‘Het beïnvloeden van kosten is een uitdaging waar veel organisaties nog onvoldoende bekend mee zijn. De directie speelt een cruciale rol bij de bewustwording van risico’s en kansen en bij de processen en keuzes die noodzakelijk zijn om de kosten te beperken.’
De totale kosten van sociale zekerheid (premies en loondoorbetalingsverplichting) bedragen volgens het CBS twintig procent van de loonsom. In pakweg 1990 waren de kosten van sociale zekerheid een vaststaand gegeven. Nu ligt dat anders. Ongeveer de helft van de kosten staat vast en daar kan de ondernemer niets aan veranderen. De andere helft is anno 2016, anders dan voorheen, wel degelijk beïnvloedbaar. De overheid heeft, in ruil voor taken die ze bij werkgevers hebben neergelegd, ruimte geboden aan bedrijven om een deel van de kosten voor sociale zekerheid ‘terug te verdienen’.
Doodzonde
Welk rekensommetje je ook maakt, de conclusie is volgens Netiv dat bedrijven te veel potentieel onbenut laten. ‘Doodzonde. In tijden dat het operationele bedrijfsresultaat bij veel organisaties onder druk staat, ligt het voor de hand om deze besparingskans met beide handen aan te pakken.’ Netiv hoort vaak van werkgevers dat ze hun verzuimkosten willen verlagen met bijvoorbeeld een structurele aanpak gericht op preventie. Budget hiervoor vrijmaken blijkt in de praktijk lastig. Met de extra opbrengsten die vrijkomen door het optimaal benutten van SV-regelingen (Sociale Verzekering), is er geld beschikbaar gekomen voor die “extra investeringen” waarmee de financiering geregeld kan worden van een preventie-, MVO of duurzaam inzetbaarheidsbeleid.
Complexiteit
Elke organisatie kent de WAZO, de compensatie van de loondoorbetalingsverplichting bij zwangerschap. De aanvraagprocedure is simpel, waardoor de regeling vrijwel altijd benut wordt.
Maar de meeste andere regelingen zijn veel complexer. De decentralisatie van overheidstaken heeft het werkgevers ook niet makkelijker gemaakt. Voorheen was er één loket, nu heb je als werkgever te maken met tientallen gemeentelijke loketten voor een aantal regelingen. Immers, de woonplaats van de werknemer bepaalt waar de aanvraag ingediend moet worden bijvoorbeeld, niet de vestigingsplaats van de organisatie. Een tweede ontwikkeling die ze bij Robidus constateren is dat de aanvraagtermijn voor regelingen korter worden. Mick Netiv: ‘Omdat veel regelingen niet meer met terugwerkende kracht gecorrigeerd kunnen worden, heeft het niet naleven van de aanvraagtermijnen behoorlijke financiële consequenties.’ Heeft een werknemer in het verleden bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsuitkering of een WW-uitkering ontvangen, dan heeft een dergelijke medewerker een zogenaamde ‘doelgroepstatus’, waarmee de werkgever recht kan hebben op een specifieke stimulerings- of compensatieregeling voor deze werknemer. Maar hoe komt een werkgever hier achter? Netiv: ‘Als werkgever moet je veel informatie van en over een werknemer hebben en deze goed vastleggen om zo de regeling volgens de geldende voorschriften te kunnen benutten. Echter, de privacyregelgeving maakt het werkgevers hier niet makkelijker bij.’
Geen optimale benutting SV-verzekeringen omdat:
- Beperkt inzicht in doelgroepstatus.
- Onvoldoende frequent toetsen of een regeling toepasbaar is.
- Regelingen niet tijdig aanvragen bij juiste loket.
- Geen compliant administratie doordat de wettelijke vereisten niet bekend zijn.
- Onvoldoende controles waardoor regelingen niet tijdig stopgezet worden en fouten van externe organisaties niet gecorrigeerd worden.
Inzet
Toch blijft het opmerkelijk: een echte ondernemer laat natuurlijk niet zo makkelijk geld liggen. Hij heeft het immers al zwaar genoeg. Waarom gebeurt het dan toch? Waarom laten bedrijven geld liggen. Mick Netiv heeft wel een verklaring. ‘Sociale zekerheid is ingewikkelde materie. Wetgeving verandert regelmatig en is heel specifiek. Feitelijk moet je voor een optimale uitvoering van alle wetten specialisme in huis hebben. Dan is het voor bedrijven een afweging maken: ga ik investeren in mensen die dat kunnen? Of kost me dat zoveel dat het uiteindelijk niet loont? Vaak word die overweging niet eens gemaakt. Wordt deze wél gemaakt, dan blijken de kosten van mensen opleiden en inzetten op een specifiek gebied vaak te hoog. Daarnaast vereist optimale uitvoering van sociale zekerheid, planning en control over meerdere afdelingen. Verschillende afdelingen hebben vaak verschillende belangen. Doordat de verantwoordelijkheid ten aanzien van sociale zekerheid in veel organisaties verspreid is over diverse afdelingen (HR, finance, lijnorganisatie) heeft niemand het volledige overzicht en zijn afdelingen voor beslissingen en uitvoering afhankelijk van elkaar. Door eindverantwoordelijkheid centraal te beleggen en processen te formaliseren kan een organisatie effectief sturen op het beperken van de kosten. Er zijn een kleine honderd SV-regelingen in Nederland. Robidus heeft zich gespecialiseerd in deze ingewikkelde materie en kan samen met de klant kosten besparen door scherp naar de uitvoering van sociale zekerheid te kijken. Feitelijk is dat een win-win situatie.’ Mick Netiv pleit ervoor om vooraf SV-regelingen in kaart te brengen en goed te monitoren. ‘Het is toch zonde om geld dat beschikbaar is, niet te gebruiken.’
Doelgroepen en compensatieregelingen overzicht
Er gelden per doelgroep andere regels. Bekijk in dit overzicht de voorkomende doelgroepen met bijbehorende status en compensatieregelingen.
