Het Deventer Ziekenhuis heeft een eigen afdeling voor leren en ontwikkelen: de DZ Academie. Arenda Vos [links op de foto] is samen met de andere L&D-adviseurs en teamleden verantwoordelijk voor een goede ondersteuning bij opleidingsvraagstukken. “We zijn het kenniscentrum waar elke medewerker en medisch specialist terecht kan voor ondersteuning bij leer- en ontwikkelvragen. Daarnaast begeleiden we ieder jaar zo’n 180 studenten en stagiairs om goede zorgprofessionals te worden.”
Hierbij wordt nauw samengewerkt met andere partners in de zorg en relevante onderwijsinstellingen, zoals Saxion en ROC Aventus. Om studenten en stagiairs goed wegwijs te maken op de werkvloer van het ziekenhuis worden zij intensief begeleid door ervaren zorgprofessionals.
Dit moet je volgens Arenda niet onderschatten. “Er wordt vaak te lichtzinnig over gedacht. Zo van: het hoort bij de functie, doe het er maar even bij. Maar goede begeleiding bieden vraagt veel van mensen. Het is echt pittig. Plezier hebben in het begeleiden is dus essentieel, anders haken mensen af.”
Feedback en generatieverschillen
Dat is waarom er een bordspel is ontwikkeld om begeleiders spelenderwijs te leren om de huidige generatie studenten en stagiairs beter te begeleiden. Initiatiefnemer Arenda, die ook verbonden is aan het Stagebureau, merkt dat er regelmatig hulpvragen van begeleiders binnenkomen. “Iedereen wil stagiairs graag goed begeleiden en het is logisch dat je wel eens ergens tegenaan loopt. Vaak zijn dit dezelfde strubbelingen, zoals het omgaan met feedback en het inspelen op generatieverschillen. Het helpt als je bijvoorbeeld beter weet hoe het brein van jongeren werkt of hoe een andere generatie denkt over werk.”
Mix van Monopoly en Mens-Erger-Je-Niet
Arenda ging op zoek naar een effectieve en originele manier om begeleiders nieuwe inzichten te geven. Ze verdiepte zich in de ontwikkeling van het brein, generaties en voerde daarnaast diverse gesprekken met GenZ’ers, begeleiders, afdelingsmanagers en de HR-afdeling van het ziekenhuis. “Als ziekenhuis willen we deze doelgroep uiteindelijk werven en behouden. We hebben dus regelmatig kennis gedeeld, ervaringen uitgewisseld en gespard over hoe we de kloof kunnen dichten.”
Ze onderzocht wat er zoal op de markt beschikbaar was, maar ontdekte al snel dat er geen producten waren die zowel de ontwikkeling van het brein als generatieverschillen adresseren. “Daarom besloot ik zelf een spel te ontwikkelen, samen met collega en multimediadesigner Maureen van Baak. Het spel lijkt op een mix van Monopoly en Mens-Erger-Je-Niet. Begeleiders kunnen het onderling spelen, binnen het eigen team of juist daarbuiten. Het gaat erom dat je met elkaar in gesprek gaat en de ander beter leert kennen en dus begrijpen.”
Laagdrempelig
Arenda benadrukt dat ze ook een presentatie in elkaar had kunnen zetten, maar dat de impact dan minder zou zijn geweest dan ‘De begeleiderssprint’, zoals het bordspel heet. “Ik zou zo’n presentatie nooit zo goed kunnen doen als Prof. dr. Erik Scherder, bij wie mensen doorgaans aan de lippen hangen. Dan heeft een bordspel meer effect. Dat spreekt mensen meer aan, waardoor je ze eerder meekrijgt. Superbelangrijk, want je moet niet vergeten dat zorgprofessionals al heel veel op hun bordje hebben liggen. Het moet dus zo laagdrempelig mogelijk zijn.”
Fysiek elkaar in de ogen kijken
De L&D-adviseur koos bewust voor een fysiek spel en niet voor een online game, omdat het in deze kwestie belangrijk is om elkaar goed in de ogen te kijken en met elkaar het gesprek aan te gaan. “Bij leren en ontwikkelen op dit vlak draait het om het triggeren van nieuwsgierigheid en oprechte interesse hebben in elkaar. Dan helpt het als je fysiek bij elkaar gaat zitten”, vertelt Arenda.
De eerste versie van het spel werd in de lobby van het ziekenhuis gespeeld door verpleegkundigen. “Mensen die voorbij liepen zagen mensen die gedreven en enthousiast bezig waren en dat wekte meteen de interesse en leidde tot vragen of het spel ook op andere afdelingen kon worden ingezet.”
Vier spelcategorieën
In het spel worden vragen en inzichten afgewisseld met spelelementen. Het spel bestaat uit vier categorieën:
- Dilemma’s: casuïstiek om met elkaar over in gesprek te gaan;
- Breinbrekers: vragen over de ontwikkeling van het brein en leren;
- Kans: persoonlijke, algemene vragen en korte opdrachten;
- Generatieverschillen: vragen en stellingen over onder meer Gen Z.
Positieve reacties
Inmiddels is het spel op verschillende afdelingen binnen het ziekenhuis getest. Tot nu toe heeft Arenda veel positieve reacties ontvangen. Begeleiders die het spel hebben gespeeld gaven aan dat ze gesprekken voerden die ze anders nooit met elkaar hadden gehad. “Je merkt dat mensen de generatie die nu voor het eerst de werkvloer betreedt met andere ogen gaan bekijken. Maar ook dat begeleiders onderling meer begrip krijgen voor elkaar. Zij zijn zelf ook van verschillende generaties, kijken vaak anders naar werk en hebben andere wensen en behoeften.”
Lees ook: Jong talent aantrekken en behouden: ‘GenZ is niet het probleem, het is de cultuur’
Overkill aan informatie
Inmiddels is er een tweede versie van het spel uitgebracht, waarbij de feedback van gebruikers is verwerkt. Zo bleek er in de eerste editie te veel tekst op de spelkaarten te staan, wat zorgde voor een overkill aan informatie, waardoor mensen afdwaalden. Daarnaast zijn de vragen minder afdelingsspecifiek gemaakt, waardoor ze naast de verpleegafdelingen ook voor andere afdelingen toepasbaar zijn. “Ook is de toon hier en daar wat positiever geworden, want het is natuurlijk echt niet alleen maar kommer en kwel met die GenZ’ers. Er zitten ook veel mooie kanten aan hun kijk op werk, waar andere generaties wellicht wat van kunnen leren.”
Vervolgstappen
Ondertussen wordt nagedacht over vervolgstappen. Zo staat een versie voor studenten en stagiairs hoog op het verlanglijstje van de L&D-adviseur. Ook buiten de ziekenhuismuren is interesse voor het spel. “Het is heel fijn om te merken dat het spel zo aanslaat. Met name onderwijspartijen en andere zorginstellingen zijn geïnteresseerd. We zijn aan het onderzoeken of we het spel kunnen verkopen en ook in workshopvorm kunnen aanbieden.” Arenda hoopt dat hier veel animo voor is, zodat er onderling kennis en ervaring kan worden uitgewisseld. “Zo versterken we elkaar.”
Zelf aan de slag? Vier tips
Arenda heeft de volgende tips voor organisaties die met dit thema aan de slag willen in de vorm van een bordspel:
- Experimenteer – “Wees niet bang om dingen uit te proberen. Duik erin en ga aan de slag. Blijf niet in de praatfase hangen, maar kom in actie en stel waar nodig.”
- Wees nieuwsgierig -“Ga de dialoog aan met mensen uit andere generaties en realiseer je je dat het brein zich nog tot je 25e blijft doorontwikkelen. Snap waarom mensen op een bepaalde manier reageren en pas hier je aanpak en communicatie op aan.”
- Ga op zoek naar een goede multimediadesigner – “Vorm is key, we zijn visueel erg verwend geraakt. De look & feel moet gewoon goed zijn. Er moet sprake zijn van een goede samenhang tussen inhoud en vorm.
- Gebruik wat er al is – “Maak het niet te ingewikkeld en probeer niet bij alles het wiel opnieuw uit te vinden. Spar met collega’s of ChatGPT en kijk naar spellen die succesvol zijn en die je leuk vindt en kopieer daar elementen uit.”
