Een inclusieve mentaliteit is van cruciaal belang om langdurig succes op het gebied van Diversiteit, Gelijkwaardigheid en Inclusiviteit (DEI) te behalen. Helaas lukt het veel organisaties echter maar niet om empathie op de werkvloer te bevorderen. Traditionele methodes werken vaak juist averechts en stimuleren de vooroordelen in plaats van deze te verminderen. Gelukkig kan technologie - meer specifiek: de inzet van Virtual Reality (VR) - een uitkomst bieden. 

Door: Vivian Acquah, inclusive workplace wellness advocate

Wanneer een organisatie de principes van Diversiteit, Gelijkwaardigheid en Inclusiviteit (DEI) op de juiste manier toepast, kan dit bijdragen aan positieve veranderingen van de organisatie(cultuur). Dit leidt vervolgens weer tot meer innovatie, betrokken en tevreden werknemers en groei van de organisatie.

‘Een DEI-training van onvoldoende kwaliteit kan zelfs averechts werken en aanwezige vooroordelen verergeren’

Echter, in sommige gevallen leidt het implementeren van DEI niet tot duurzame verandering. Ondanks alle goede bedoelingen, wordt een DEI-project dan gezien als een ‘vluggertje’. Volgens een onderzoek van de Harvard Business Review kan een DEI-training van onvoldoende kwaliteit zelfs averechts werken: het kan juist een sterke weerstand in werknemers oproepen en de aanwezige vooroordelen verergeren.

Het belang van empathie

Een inclusieve mentaliteit is van cruciaal belang voor het behalen van langdurig succes op het gebied van DEI. Dit betekent dat managers in staat moeten zijn te erkennen dat de organisatie geen gelijk speelveld is voor hun werknemers en dat vooroordelen, maatschappelijke ongelijkheden en uitingen van micro-agressie ook bij hen voorkomen.

Het zal niet als een verrassing komen dat

“>97% van de werknemers van mening is dat empathie essentieel is voor het creëren van een gezonde werkcultuur. Zo hebben organisaties met weinig empathie en zonder DEI-cultuur een hoger personeelsverloop.

Grotere rol HR

Het lukt veel organisaties maar niet om het belang van DEI uit te dragen op de werkvloer volgens een onderzoek van Baker McKenzie, waardoor het wantrouwen kan toenemen. Bij het bevorderen van empathie zou HR daarom een grotere rol kunnen spelen.

HR is tenslotte in de beste positie om ál het personeel – van directieleden tot junioren – te trainen in het begrijpen en beoefenen van empathisch gedrag. Helaas gebruiken veel organisaties nog steeds methodes die al sinds de jaren ’60 worden gebruikt. Deze ‘traditionele’ methodes werken vaak averechts en stimuleren juist de vooroordelen onder werknemers in plaats van deze te verminderen.

Virtual Reality voor het trainen van empathie

Gelukkig kan technologie een uitkomst bieden. Het inzetten van VR (Virtual Reality) kan voor het bevorderen van empathie daadwerkelijk iets veranderen. Onderzoekers van Stanford University hebben namelijk ontdekt dat VR door het interactieve en realistische karakter in hoge mate kan bijdragen aan de ontwikkeling van empathie en maatschappelijke verbondenheid.

‘VR is door velen zelfs al aangemerkt als dé ‘empathie-machine’

VR is door velen zelfs al aangemerkt als dé ‘empathie-machine’ omdat het mensen compleet kan onderdompelen in de werkelijkheid van een ander. En veel beter dan andere media zoals films, tv-series, boeken, groepsactiviteiten en lezingen.

Leren te begrijpen

In vergelijking met klassiekere leermethodes, kunnen mensen door middel van VR daadwerkelijk het concept van DEI leren begrijpen. Het doorlopen van een klassieke DEI-training kan voor sommige mensen bestraffend aanvoelen en ertoe leiden dat ze ‘DEI-moe’ worden.

Daarentegen stelt een VR-DEI-training geen regels en is er niet direct op gericht het handelen van de deelnemers te beïnvloeden. Deelnemers worden juist aangemoedigd hun eigen traject in te vullen door het perspectief van de ander eerst te ervaren.

Het spiegel-effect

Tijdens een VR-ervaring kunnen participanten zelf ervaren wat de ander ervaart, zodat ze beter de dagelijkse realiteit van hun collega’s leren te begrijpen. Je zal bijvoorbeeld horen dat je niet geschikt bent voor de baan. In een andere situatie ondervind je dat anderen je stelselmatig niet laten uitpraten of je uitsluiten van deelname aan bepaalde activiteiten.

Deze VR-situaties geven je het gevoel dat het aan jou ligt als je de baan niet krijgt of niet kan uitpraten. Het resultaat van zo’n onprettige oefening is veelal frustratie. Doordat deelnemers deze frustratie nu zelf ondervinden, begrijpen ze ook beter waarom het zo onprettig voor anderen is. Deze bewustwording en een betere beeld van de context van een ander creëert empathie.

‘VR-technologie kan de toekomst van organisaties en hun cultuur drastisch gaan veranderen’

Het daadwerkelijk zelf ervaren van de ervaringen van een ander leidt tot cognitief en gedragsleren, hetgeen een veel duurzamer resultaat geeft dan leren in een klaslokaal of via een online module. Zo draagt het sterk bij aan het ontwikkelen van compassie en empathie.

Door VR kunnen mensen werkelijk de negatieve gevolgen van vooroordelen en discriminerend gedrag ondervinden, zoals ondervertegenwoordigde groepen dat dagelijks doen. Naarmate de empathie toeneemt, zullen discriminatie en het hebben van vooroordelen langzaam afnemen.

Inzichten door discussie

Een VR-ervaring is slechts het begin. De werkelijke waarde van deze methode wordt pas zichtbaar als de VR-sessie is afgelopen en de groepsdiscussie begint, waardoor de groepsdynamiek weer kan verbeteren. Een getrainde groepsbegeleider stuurt de discussie om het team te laten delen hoe ze de VR-sessie hebben ervaren.

Tijdens deze discussie wordt vervolgens besproken op wat voor manieren de organisatie werknemers uitsluit en wat voor vooroordelen aanwezig zijn. Vervolgens zijn er oefeningen die de deelnemers leren vooroordelen te herkennen en ermee om te gaan. Ook wordt de impact op de organisatie besproken. De oefening eindigt met benoemen van acties van de deelnemers om zich in het vervolg te zullen inzetten voor een meer inclusieve en gelijke werkomgeving.

Van de respondenten uit een recent onderzoek van Amplify DEI beschikt slechts een kwart over VR-technologie, terwijl de overige driekwart daar nog nooit van heeft gehoord. Het is daarom hoog tijd dat organisaties de enorme impact van VR op het welzijn van hun werknemers leren kennen. VR-technologie kan de toekomst van organisaties en hun cultuur drastisch gaan veranderen.

De VR-ervaring

Filmproducent Chris Milk maakte een VR-film voor de Verenigde Naties. Hij is van mening dat een VR-ervaring mensen met elkaar kan verbinden op een manier zoals dat voorheen niet mogelijk was met andere media. Het kan percepties van mensen veranderen en is bij uitstek geschikt voor organisaties die een gewetensvolle werkomgeving willen creëren. Afgezien van een ervaring die indruk maakt, biedt het organisaties een nieuw middel dat een grondige en langdurige impact kan hebben.

Als DEI-consultant juich ik het idee van VR-trainingen toe. Het zal professioneel talent van diverse achtergronden aanmoedigen bij hun werkgever te blijven werken, die hen op hun beurt een diverse en inclusieve werkomgeving biedt.

LEES OOK: Ervaar zelf hoe het voelt om de ander te zijn – Hoe virtual reality leidt tot meer diversiteit op de werkvloer