Juridische vragen en antwoorden m.b.t. het corona-virus

Moet ik als werknemer ermee akkoord gaan dat mijn werkgever werktijdverkorting voor mij heeft aangevraagd of kan ik hier iets tegen doen?

De werkgever mag alleen werktijdverkorting aanvragen als er (naar verwachting) gedurende minstens 2 weken minimaal 20% werk te doen is binnen het bedrijf. Indien dat het geval is, heeft de werkgever het recht om werktijdverkorting aan te vragen. Strikt genomen kan je daar niet zoveel tegen doen.
Het is wel zo dat in het algemeen geldt, dat de werkgever zich als een goed werkgever moet opstellen en daarbij niet alleen aan zichzelf mag denken. Dat betekent in dit geval dat werktijdverkorting alleen mag worden aangevraagd als het echt niet anders kan. Daarin ligt een belangrijke rol voor de werknemer. Een proactieve, meedenkende houding zal meer voor de werknemer betekenen dan discussie over de werktijdverkorting. Denk zelf goed na of deze periode nieuwe kansen biedt voor het bedrijf. Je kan aanbieden daar je tijd in te steken. Een constructief aanbod om ander (zinvol) werk te doen zal, mocht het later onverhoopt tot een juridisch geschil komen, in je voordeel kunnen werken.

Ik werk op een plek met minder dan 100 werknemers. Ben ik verplicht om naar mijn werk te komen?

Nederland is niet in lock down. Dat betekent dat men nog de straat op mag, hoewel er is geadviseerd om zo veel mogelijk thuis te blijven. Bijeenkomsten van meer dan 100 mensen zijn niet toegestaan, maar samenkomen op een plek met minder dan 100 mag nog. Er is opgeroepen om zo veel mogelijk vanuit huis te werken, maar er is geen verbod om naar het werk te gaan. Dat betekent dat je op basis van je arbeidsovereenkomst vermoedelijk in beginsel naar werk moet. Als je jouw werk echter ongeveer even goed vanuit huis doet, is er in de huidige omstandigheden voldoende basis om aan de werkgever aan te geven dat je vanuit huis wilt werken.
Mocht je verkouden zijn, hoesten, koorts hebben of een van de andere symptomen hebben die door het RIVM zijn genoemd, dan is er gelet op de richtlijnen van het Ministerie van Volksgezondheid geen enkele twijfel: in dat geval moet je zelfs thuis blijven.

De school of opvang van mijn kind(eren) sluit. Wat nu?

De beslissing van een school of opvang om de deuren te sluiten, ligt uiteraard buiten uw schuld. Probeer in alle gevallen in overleg met uw werkgever tot een oplossing te komen. Wellicht kunt u een deel van de werkzaamheden vanuit huis verrichten. Is thuis werken geen optie, kunt u geen oppas vinden of staat u niet op de lijst met vitale beroepen (zie voor wat vitale beroepen zijn de website van de Rijksoverheid https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/cruciale-beroepsgroepen), dan is er sprake van een spoedeisende, onvoorziene en/of bijzondere persoonlijke omstandigheid. U kunt dan gebruik maken van een calamiteitenverlof.

Ik zit in quarantaine omdat ik besmet ben of bepaalde symptomen heb. Moet de werkgever mijn loon doorbetalen?

Ja, je loon moet gedurende de 14 dagen van quarantaine gewoon worden doorbetaald. Je werkgever kan je niet verplichten vakantiedagen op te nemen. Mocht je onverhoopt ziek worden, dan gelden de gewone regels van doorbetaling van loon tijdens ziekte.

Wat kan ik doen om mijn rechtspositie zo sterk mogelijk te maken?

We leven allemaal in onzekere en roerige tijden. Daar kan in feite niemand echt iets aan doen. In ieder geval kunnen de werkgevers en werknemers niets doen aan het feit dat deze situatie is zoals die is. Van alle partijen wordt ten alle tijden verwacht om redelijk en billijk te handelen. Werkgevers en werknemers moeten in de huidige omstandigheden zo veel mogelijk elkaars belangen in het oog houden en kijken of de best mogelijke oplossing kan worden gevonden.
Een goede oplossing zal in sommige gevallen echter simpelweg niet aanwezig zijn, daarvoor is de maatschappelijke en economische klap simpelweg te groot. Er zullen dus ongetwijfeld juridische conflicten gaan ontstaan ten gevolge van de huidige ontwikkelingen. Als je die verwachting hebt (en zelfs als je die verwachting niet echt hebt) is het raadzaam om belangrijke communicatie met je werkgever schriftelijk vast te leggen. Doe bijvoorbeeld een constructief voorstel om ander werk te doen (ook) per e-mail. Zo zal je later kunnen zijn dat jij het beste van de situatie hebt willen maken.

Mijn opdrachtgevers zeggen de opdracht op, terwijl er al overeenkomst was bereikt. Kan ik de schade verhalen?

Helaas is op die vraag geen algemeen antwoord te geven. Artikel 74 en verder van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek betaalt dat iemand schadeplichtig is, indien hij tekortkomt in de nakoming van de verbintenis. Met andere woorden: als je niet levert wat je hebt toegezegd, dan ben je schadeplichtig. Uitgangspunt is dus dat jouw opdrachtgever moet betalen en dat jij de dienst of het goed moet leveren.
Bovengenoemd artikel noemt echter een belangrijke uitzondering op deze hoofdregel. Er is geen verplichting tot schadevergoeding, als de tekortkoming niet aan de schuldenaar kan worden toegerekend. Als er sprake is van overmacht, is er dus geen verplichting tot vergoeding van schade. Een groot deel van de annuleringen die nu plaatsvinden zullen een kwestie van overmacht zijn, waardoor de schade niet kan worden verhaald. Dat zal echter per geval moeten worden beoordeeld.