Banenafspraak wordt simpeler: de veranderingen – onder meer een bonusregeling

ANP Robin van Lonkhuijsen

Staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) bij lunchrestaurant Happy Tosti.

De Tweede Kamer is akkoord met een iets aangepast wetsvoorstel, dat het voor werkgevers aantrekkelijker moet maken om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen.

De huidige Wet banenafspraak vinden werkgevers te ingewikkeld. Zelfs met de beste wil van de wereld bleek het veel te vergen om over de bureaucratische horden te springen, klaagden zij. Volgens de banenafspraak moeten ze (vanaf 25 fte) een bepaald percentage banen aan mensen met een ziekte of handicap geven. Daarbij komt veel papierwerk kijken.

De afgelopen jaren zijn, ondanks personeelsschaarste in alle sectoren, minder banen gerealiseerd dan afgesproken. Onder de huidige regeling kan de werkgever een boete krijgen als het aantal banen voor mensen met een arbeidsbeperking achterblijft: de quotumheffing.

Wat verandert er vanaf 2026?

• Afschaffing van de doelgroepverklaring: Het aanvragen daarvan bij het UWV wordt overbodig, wat de administratieve lasten vermindert.
• De huidige quotumregeling (boete) maakt plaats voor een ‘inclusiviteitsopslag’, die als premie wordt geheven. Als positieve prikkel komt er een bonus voor werkgevers die goed presteren.
• Structureel loonkostenvoordeel (LKV): Werkgevers behouden het Loonkostenvoordeel (LKV) voor een werknemer uit de doelgroep banenafspraak zolang die in dienst blijft, in plaats van de huidige maximale termijn van drie jaar. Het LKV blijft voortaan gelden zolang iemand uit de doelgroep bij een werkgever blijft werken.
• Uitbreiding van de doelgroep: Personen met een Wajong-uitkering die ‘duurzaam geen arbeidsvermogen hebben’ en werkzaam zijn bij een reguliere werkgever, evenals personen met een IVA-uitkering (voor volledig arbeidsongeschikten, of weinig kansen op herstel) die werken met loondispensatie, worden toegevoegd aan de doelgroep van de banenafspraak.
• Het onderscheid tussen de publieke en private sector verdwijnt. Nu geldt voor het bedrijfsleven dat in totaal 100.000 mensen met een beperking via de Banenafspraak aan het werk komen, terwijl de overheid 25.000 banen moet realiseren. Straks is er één gezamenlijke doelstelling: 125.000 banen.
• Extra begeleiding: ook kleine bedrijven kunnen ondersteuning krijgen van gemeente of UWV.

Zoals gezegd moet de wet in 2026 ingaan. Dit is afhankelijk van goedkeuring door de Eerste Kamer, uiterlijk op 1 juli 2025. Daarna wordt aan UWV en Belastingdienst tijd gegund om de systemen in te regelen. De quotumregeling in de huidige vorm bleek voor deze uitvoeringsorganisaties nauwelijks te doen. Critici vrezen dat werkgevers zullen wachten met het aannemen van medewerkers met een arbeidsbeperking, tot straks de bonusregeling ingaat.