In plaats van de VAR kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers per 1 mei 2016 overeenkomsten gebruiken die door de belastingdienst zijn opgesteld of beoordeeld. Een overgrote meerderheid van de Nederlandse werkgevers en zelfstandigen verwachten echter dat de wijziging geen oplossing vormt voor het door de overheid geschetste probleem van schijnzelfstandigheid: 84 procent van de ondervraagde freelancers en 87 procent van de ondervraagde bedrijven denken dit.
Gebrek aan toetsing
Dat men weinig positiefs verwacht van de nieuwe regeling heeft volgens Mischa Voogt, Managing DIrector van Michael Page voor een groot deel te maken met de praktische haalbaarheid van de toetsing. Voogt: “Het grootste probleem met de VAR was immers het gebrek aan toetsing en het gebrek aan capaciteit van de belastingdienst. Omdat de aanvraag de laatste jaren automatisch werd verlengd, ontbrak het aan handhaving en was er geen controle achteraf. Er is nog altijd erg veel onduidelijkheid over hoe de overheid de toetsing nu wel op een effectieve manier gaat vormgeven. Is er nu ineens veel meer capaciteit bij de belastingdienst?”
Niet meer per definitie risicoloos
Een verschil met de oude VAR-regeling, is dat de belastingdienst nu pas tijdens de opdracht of achteraf gaat controleren of iemand wel echt als zelfstandige kan worden aangemerkt. En de verantwoordelijkheid ligt in de nieuwe situatie niet meer bij de zelfstandige, maar bij de opdrachtgever. “Dit creëert veel onzekerheid bij opdrachtgevers,” constateert Voogt. “In de oude situatie gaf de VAR op voorhand zekerheid op fiscaalrechtelijk gebied en in zeer grote mate op civielrechtelijk gebied. Achteraf een vast dienstverband claimen was lastig en voor niet betaalde premies was de werknemer verantwoordelijk. Deze zekerheid valt nu weg en opdrachtgevers zijn niet meer per definitie risicoloos op deze gebieden.”
Minder zelfstandigen inhuren
Dat kan een goede verklaring zijn voor het feit dat 79 procent van de ondervraagde bedrijven verwacht na de wijziging minder zelfstandigen te gaan gebruiken en dat 74 procent van de freelancers verwacht minder werk te krijgen.
Administratieve druk
De nieuwe regeling is vooral bedoeld om risicogroepen, in vooral de lagere uitvoerende functies, tegen uitbuiting te beschermen. Maar omdat de regeling voor iedere zelfstandige geldt, ondervindt elke beroepsgroep de toegenomen administratieve druk van het wegvallen van de VAR. En dat schiet het doel voorbij volgens Voogt.
Leer in één ochtend hoe je als HR-professional effectief omgaat met de juridische en fiscale uitdagingen bij het inhuren van zzp’ers. Na deze training weet je wanneer een medewerker echt als zzp’er kwalificeert. Je krijgt ook inzicht in de aanpak van de Belastingdienst, die vanaf 1 januari 2025 weer gaat handhaven op arbeidsrelaties voor loonheffingen.
