Een van de ontwikkelingen in de als maar groter wordende digitale wereld is de opkomst van robotisering. Steeds meer werk wordt geautomatiseerd en overgedragen aan robots. Enerzijds waardevol; processen gaan sneller, efficiënter, veiliger. Anderzijds is er ook kritiek. Robotisering neemt het werk over van mensen en baanverlies dreigt voor medewerkers. Als deze ontwikkeling zich doorzet worden veel medewerkers werkloos. Het is ook bij velen bekend dat, met de banen van de toekomst in ogenschouw genomen, er nog veel te veel jongeren zijn die worden opgeleid voor banen die er over 10 jaar niet meer zijn.
Brengt robotisering meer welvaart?
Onlangs sprak ik tijdens een sessie met het management van een MBO-school met de directeur en die vroeg zich af of de hele technologische revolutie en robotisering de wereld ook meer welvaart gaat brengen. Er gaan immers veel banen (en zelfs hele beroepsgroepen) verdwijnen met mogelijke grote werkloosheid tot gevolg. Moeten we dat wel willen, was alles niet beter voor de opkomst van deze digitale revolutie, toen mensen niet hoefden te vrezen voor robots die onze banen mogelijk gaan afpakken.
Robots doen wat ze moeten doen
Wat mij betreft is de robotisering een enorme kans. Toegegeven, wij gaan nu door een enorme transitiefase waarin werk er heel anders uit gaat zien en er in bepaalde hoeken harde klappen gaan vallen met soms ook vervelende gevolgen. Maar ik geloof niet dat de robots onze banen gaan afpakken. Ik ben van mening dat wij mensen decennia lang de banen van robots hebben afgepakt. Bijzonder veel banen die wij vanaf de industriële revolutie hebben ingevuld zijn banen die beter en effectiever door robots gedaan hadden kunnen worden. Enige probleem, robots waren er nog niet dus wij mensen werden aan de lopende band gezet. Wellicht kun je je nog het beeld voor de geest halen van Charlie Chaplin in Modern Times, hoe hij alle zeilen moet bijzetten om zijn aandacht er bij te houden aan de lopende band. Charlie Chaplin verwezenlijkt daar voor mij het feit dat wij mensen dit werk niet zouden moeten doen in de eerste plaats.
En gelukkig, nu zijn er robots en robots moeten vooral datgene gaan doen waarin ze beter zijn dan mensen. En dat betekent inderdaad op veel plekken en stap terug voor de mensen, geef het werk terug aan de robots.
En nu de mensheid…
Het gevolg is een grote verandering, niet alleen zullen veel medewerkers binnen afzienbare tijd ander werk moeten gaan zoeken en onderwijs anders op moeten gaan opleiden, er moeten een belangrijke shift in focus komen, mensen moeten doen waar mensen goed in zijn en om eenvoudig antwoord te krijgen op wat dat dan is kan je de vraag stellen, wat kunnen wij mensen wel wat robots (nog) niet kunnen. En dan hebben we het over eigenschappen als creativiteit, empathie, voorstellingsvermogen, socialiteit. Dit zijn eigenschappen die, wanneer ze in een baan worden gegoten, veel minder snel door robots overgenomen kunnen worden. Sterker nog, dit zijn dé eigenschappen die nodig zijn om te innoveren, om te experimenteren en de organisatie toekomstgericht te maken. Grootste voordeel, in verreweg de meeste gevallen zijn dit typisch banen waar mensen van houden. Omdat het mensenwerk is.
