In de HR Strategie topics staan mooie voorbeelden van wendbare organisaties en mensen die bijvoorbeeld ‘leiderloos’ werken. Dat zijn altijd verhalen die ons inspireren want ze gaan uit van kwaliteiten van mensen en van de kracht van samenwerking. Maar wat is de impact van de zich steeds sneller ontwikkelende digitalisering en robotisering? We kunnen als we willen daarvoor nog even de ogen sluiten, maar niet meer heel lang. Onlangs ontstond al beroering op politiek niveau door publicaties die spraken over verlies van miljoenen banen op middellange termijn omdat robots veel werk gaan overnemen. Niet alleen in de industrie – dat gebeurt al heel lang – maar ook in de zorg zowel bij ouderen als bij operaties. We kunnen er twee belangrijke consequenties aan verbinden die grote impact op ons HRM-vak gaan hebben.
De eerste is dat werk steeds slimmer (lees efficiënter, dus goedkoper, sneller, kwalitatief beter en productiever) wordt georganiseerd. Door inzet van robots (zelfrijdende auto’s en drones die uw post gaan bezorgen) die of ‘zelfstandig’ handelingen uitvoeren – robots kunnen al ambachtelijke handelingen uitvoeren als sushi klaarmaken maar ook onze belastingaangifte beoordelen – of verlengstuk van professionals zijn (zoals chirurgen die zelfs ‘op afstand’ opereren). Dat gaat ten koste van eenvoudig werk en zal in toenemende mate of tot banenverlies leiden of tot verdergaande flexibilisering van de arbeidsmarkt en arbeidsrelaties. Het levert echter ook weer veel werk op. Alleen zijn dat nieuwe taken en banen die andere eisen stellen. Dat vraagt om omscholing en dat geldt zelfs voor een ‘jonge bedrijfstak’ als ICT.
De tweede consequentie is dat we ons allemaal daarop moeten voorbereiden. Maar hoe? Aart Slagt, Executive Vice President HR & Industrial Relations vertelt over de noodzaak om de organisatie efficiënter in te richten en de productiviteit flink te verhogen. Dat betekent bewustwording bij alle medewerkers dat de wereld ingrijpend is veranderd en zal blijven veranderen, zonder precies te weten wat de toekomst brengt.
Voor de KLM geldt net als voor ons allemaal dat wendbaarheid en aanpassingsvermogen cruciale eigenschappen zijn om de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Dat vraagt om een andere wijze van organiseren en veranderen. Myrte Ferwerda betoogt dat we ook daarin meer ruimte moeten geven omdat we veranderingen niet meer kunnen (en moeten willen) plannen en controleren.
Kortom, het draait vooral om voortdurend kunnen en willen veranderen en leren en daar de juiste houding en vaardigheden voor hebben. Dat is geen toekomst maar dat is nu. En dat moet de rode draad in de hedendaagse visie op ons mooie vak zijn.