Omdat het met de vrijwillig vertrekregeling niet helemaal goed was gegaan – er waren geen plafonds ingesteld per functie en ook medewerkers die dicht tegen hun pensioen aanzaten ontvingen een riante vergoeding – werd de topleiding vervangen.
Toeslagenaffaire
Ondertussen waren twee parlementariërs samen met enkele lieden van de pers flink aan het wroeten bij het onderdeel Toeslagen. Zij brachten met veel tromgeroffel enkele misstanden aan het licht: de kinderopvangtoeslagaffaire was geboren. Deze zaak waarbij enkele tienduizenden medelanders zwaar zijn gedupeerd (door de stringente wetgeving) heeft de afgelopen jaren de politieke arena en het publieke debat beheerst. Na het opstappen van de staatssecretaris volgde een aangifte tegen de dienstleiding door de nieuw benoemde staatssecretarissen; ja, twee weten meer dan één. Er werden drie nieuwe directeuren benoemd voor de opgesplitste belastingdienst: de douane, de dienst Toeslagen en de belastingdienst. Die opsplitsing was een idee van de bevriende organisatieadviseurs van de minister van Financiën en zijn voormalige staatsecretaris, bekend van het Wopke-Wiebe-fonds.
Na het voor de tweede keer vervangen van de topleiding van de dienst, volgt dus nu het opbreken ervan in drie aparte onderdelen. Het programma heet: ‘Beheerst vernieuwen’. Ongetwijfeld ligt hieraan een analyse ten grondslag met waarschijnlijk ook enkele goede redenen. Die dure adviseurs zijn namelijk alles behalve dom natuurlijk.
Vervangen leiderschap
Maar iedereen weet ook dat het vervangen van het leiderschap – en dat zelfs twee keer in korte tijd! – iets doet met een organisatie. Zeker als die organisatie nog nauwelijks is bekomen van de eerder uitgevoerde reorganisatie. Net zoals het iets met een organisatie doet als je continu negatief in het nieuws bent. Het vertrouwen raakt aangetast, in dit geval is dat waarschijnlijk helemaal weggeslagen.
Vol goede moed dan maar aan de slag met het opsplitsen. De mensen moeten worden toegewezen aan de drie onderdelen. Processen, systemen en gegevens moeten worden opgesplitst. En tijdens deze hele verbouwing gaat de ‘verkoop’ gewoon door! Deze hele operatie kost niet alleen tijd en geld, maar zorgt ook voor onduidelijkheid: wie doet nu wat, en hoe moet het nu, wanneer moet er wat worden gedaan en op welke wijze. Zo wordt het laatste vertrouwensbastion – weten wat je moet doen en hoe – bij de medewerkers weggenomen. Murw gebeukt door de continue stroom van negatieve berichtgeving en wankel ondersteund door een gebrekkig IT-platform, gaan de belastingmedewerkers dapper door, onder het mom van: ‘moeilijker kunnen ze het ons niet maken!’.
