Veel mensen houden graag vast aan vertrouwde zaken en bekende patronen en laten zich niet zomaar veranderen. Dat is algemeen bekend. Maar hoe krijg je ze dan toch in beweging? “Je moet op zoek naar waar mensen in geloven,” legt Marijke van der Geest uit. Zij is als veranderkundig adviseur verbonden aan adviesbureau Twijnstra Gudde. “Naast duidelijkheid geven over de noodzaak van een verandering, moet je weten welke overtuiging de betreffende medewerkers over veranderen hebben. Dit helpt je om te kunnen begrijpen waarom en hoe je een verandertraject aan kunt pakken.”
Volgens Van der Geest is er niet één gouden formule die je kunt loslaten op iedereen. “De benadering moet passen bij de mensen en bij de situatie. Mensen hebben uiteenlopende drijfveren en motieven. Als hulp bij mijn afwegingen en keuzes maak ik gebruik van het zogenoemde kleurenmodel van veranderen, dat staat voor de veronderstellingen achter vijf manieren van denken over wat werkt bij veranderen.”
Het kleurenmodel van veranderen
- Geel: macht/invloed, belangen, consensus, lobbyen
- Blauw: ratio, duidelijke plannen en planning, monitoren
- Rood: motivatie, samen aan de slag, waardering
- Groen: leren, reflectie, leerproces, groeien en ontdekken
- Wit: energie/vitaliteit, laten ontstaan, ondernemerschap, zelfsturing
Van der Geest: “Als je bijvoorbeeld een mix van blauw en wit denken in een groep hebt, moet je daar dus rekening mee houden in je verander-aanpak. De ‘witten’ willen graag brainstormen over de mogelijkheden, terwijl de ‘blauwen’ een planmatige uitwerking van het veranderproces willen zien. Soms kan het ook helpen om in de aanpak een andere ‘kleur’ toe te voegen om vastgeroeste opvattingen te doorbreken.”
Zoek een sparringpartner
Om te kunnen sturen in de aanpak van veranderingen is het belangrijk dat je vanuit HR een sparringpartner op directieniveau hebt. “Vergeet niet dat je zelf ook één of meer kleuren vertegenwoordigt,” benadrukt Van der Geest. “Het kan bijvoorbeeld handig zijn om iemand anders het voortouw te laten nemen, die beter kan denken en handelen vanuit de kleur waar je zelf niet zo goed in bent.”
Van der Geest geeft drie tips voor HR om als sparringpartner succesvol veranderingen binnen de organisatie door te voeren:
- Kijk en luister hoe de medewerkers en managers in je organisatie in elkaar zitten: Wat zijn hun drijfveren, wat maakt iemand enthousiast voor de gewenste verandering en zijn er veel verschillen in opvatting?
- Geef medewerkers – afhankelijk van hun ‘kleur’- mogelijkheden en ruimte om mee te denken. Hiermee creëer je draagvlak bij mensen.
- Leg een concreet voorstel voor een verandertraject neer bij de directie: Wat betekent de aangekondigde verandering concreet voor het personeel (medewerkers én managers), hoe ga je ze meekrijgen, welke stappen ga je zetten?
