Als eerste hanteer je de taalkundige uitleg oftewel: wat staat er precies.
Is de tekst of bepaling niet duidelijk en biedt de Dikke van Dale geen uitkomst dan kan worden gekeken naar wat partijen over en weer hebben verklaard of hoe zij zich ten opzichte van elkaar hebben gedragen. De partijbedoeling dus, ook wel Haviltexmaatstaf genoemd. De bedoeling van een bepaling en de verwachting die de werknemer eraan mocht ontlenen gaat dan boven de letterlijk tekst.
Omdat het arbeidsrecht de bescherming van de werknemer voorop stelt om zo meer evenwicht te creëren tussen werkgever en werknemer kan een werknemer zich in geval van een onduidelijke bepaling soms ook beroepen op de contra proferentem regel. Dit houdt in dat onduidelijkheden in een bepaling voor rekening komen van de contractopstellende partij, de werkgever dus.
In dit arrest van het Bossche Hof wordt zowel ingegaan op de taalkundige uitleg, Haviltex als de contra proferentem regel: ECLI:NL:GHSHE:2019:4342
Deze (of vergelijkbare) formulering zien we in uitspraken ook regelmatig voorbij komen:
“(…) dat de uitleg van de bepaling, waarin de verhouding van partijen ligt besloten, niet kan worden gegeven op grond van alleen een zuiver taalkundige uitleg van de bewoordingen daarvan, maar daarbij komt het aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen en aan de context van de bepaling mochten toekennen en op wat zij in dat kader redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kunnen de bewoordingen van de bepaling, gelezen in de context van de arbeidsovereenkomst als geheel, wel van groot belang zijn. Bij de uitleg dienen bovendien alle relevante omstandigheden van het concrete geval te worden meegewogen (de Haviltex maatstaf)”. Zie: ECLI:NL:RBROT:2020:6280
En de Advocaat-Generaal bij de Hoge Raad zette vorig jaar in deze conclusie -over uitleg van bepalingen uit een Personeelshandboek dat in een individuele arbeidsovereenkomst was geïncorporeerd- dit onderwerp ook nog eens mooi uiteen: ECLI:NL:PHR:2021:51
Tip
Wil je als werkgever geen discussie over (de uitleg van) een bepaling, formuleer deze dan helder en op een manier die niet voor meerdere uitleg vatbaar is. Gebruik daarbij eventueel voorbeelden en leg goed uit wat met de bepaling precies wordt bedoeld als deze zelf mogelijk wel voor meerderlei uitleg vatbaar zou kunnen zijn.
Leer in één ochtend hoe je als HR-professional effectief omgaat met de juridische en fiscale uitdagingen bij het inhuren van zzp’ers. Na deze training weet je wanneer een medewerker echt als zzp’er kwalificeert. Je krijgt ook inzicht in de aanpak van de Belastingdienst, die vanaf 1 januari 2025 weer gaat handhaven op arbeidsrelaties voor loonheffingen.
