‘Schaf bonussen helemaal af’

Het boek is gebaseerd op zijn eigen ervaringen als HR-manager bij ABN Amro en zijn promotieonderzoek naar ‘ondernemend gedrag binnen de bankensector’. Daarvoor stelde hij vragen aan bijna 1500 medewerkers van verschillende banken uit Nederland, India, Brazilië, Roemenië en de Verenigde Staten. Wawoe is begin dit jaar vertrokken bij ABN Amro en werkt nu als adviseur en docent op de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Verkeerd gedrag

“De discussie gaat vooral over de hoogte van bonussen,” legt Wawoe uit. “Ik heb voor mijn onderzoek gekeken naar alle niveaus binnen financiële instellingen en vastgesteld dat iedereen verkeerd gedrag vertoont als hij een bonus krijgt voorgehouden.”

Volgens Wawoe prikkelen bonussen in de eerste plaats tot het nemen van grote risico’s. Ze zijn gekoppeld aan korte termijn targets, die de bank op de lange termijn schade kunnen toebrengen. Wanneer de risico’s achteraf te groot blijken, krijgt de belastingbetaler de  rekening gepresenteerd.

Winstdelingssysteem

Bonussen moeten daarom niet verlaagd, maar in het geheel afgeschaft worden, vindt Wawoe. “We gaan er ten onrechte vanuit dat bankmensen anders gemotiveerd worden dan ‘gewone’ mensen. Net als voor ieder ander, is voor een bankier de inhoud van het werk belangrijk, een leuk team en voldoende doorgroeimogelijkheden.”

Wawoe pleit in plaats van individuele bonussen voor een algemeen winstdelingsysteem. Hierin worden individuele bonussen afgeschaft. Alleen bij winst ontvangen medewerkers een extra gelijk percentage van hun salaris. Jaarlijks wordt het percentage vastgesteld, maar dit is nooit meer dan 15 procent. De top is uitgesloten van deze bonus om te voorkomen dat zij grote risico’s neemt om de korte termijn winst te vergroten.