De Belastingdienst en de Inspectie SZW starten in het kader van de aanpak van malafide uitzendbureaus binnenkort met de voorbereiding van een pilot in de champignonsector voor de invoering van de identiteitskaart ID12. De pilot moet 1 januari 2014 van start gaan. Dat schrijft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aan de Tweede Kamer.

ID12 is de werktitel van een speciale identiteitskaart waarmee (onder meer) zwart werken kan worden tegengegaan. ID12 is een identiteitspas waarmee op eenvoudige manier inzicht kan worden gegeven in wie er op een bepaalde werkplek werkt. Hierdoor versterkt het toezicht en wordt zwart werken bemoeilijkt.

De identiteitspas wordt in Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland al ingezet tegen illegale arbeid, belasting- en premieontduiking en oneerlijke concurrentie. In Zweden zijn goede ervaringen opgedaan met een dergelijke identiteitspas. Volgens de Zweedse belastingdienst is door gebruik van de pas de malafiditeit in de bouw met 25% verminderd. Uit onderzoek van de Belastingdienst en de Inspectie SZW blijkt dat een dergelijke identiteitspas ook toegevoegde waarde kan hebben voor Nederland.

Persoonsgebonden gegevens

De pas bevat enkele persoonsgebonden gegevens. Op de Nederlandse pas kan een foto en de naam van het bedrijf waarvoor de werknemer werkt worden gezet. In de pas kunnen de naw-gegevens van werkgever en werknemer, het burgerservicenummer, de tewerkstellingsvergunning, de opleidingsgegevens en de VAR-verklaring staan. Deze gegevens zijn slechts voorbeelden. Over de mogelijke gegevens in en op de pas wordt nog overlegd met het College Bescherming Persoonsgegevens.

Geldig legitimatiebewijs

Elke werknemer zal verplicht een dergelijke pas moeten hebben. Dat geldt ook voor personeel dat via onderaannemers of via andere constructies aan het werk is. Zonder pas kan een werknemer niet aan het werk. Voor het verkrijgen van een pas is een geldig legitimatiebewijs nodig. Hierdoor kan illegale arbeid en oneerlijke concurrentie worden aangepakt.

De keuze voor de champignonsector komt voort uit de problemen binnen deze sector. Een belangrijk aspect daarbij is dat de sector zelf heeft verzocht om deze pas in te voeren. Daarnaast is er sprake van een overzichtelijke populatie (circa 130 bedrijven met 2700 fte’s aan arbeidsplaatsen)  waardoor deze sector zich goed leent voor een pilot.

Op basis van de uitkomsten van de proef beoordeelt het kabinet in een later stadium of de overheid de ID-pas breder als controle-instrument gaat inzetten, bijvoorbeeld in de uitzendbranche, de bouw, de schoonmaak, de land- en tuinbouw en de horeca. Ook wordt gekeken of er wettelijke grenzen zijn die door alle betrokken partijen als knellend worden ervaren en of het nodig is om deze regelgeving aan te passen.

Vakbewijs

Recent is er door Inspectie SZW en de Belastingdienst gesproken met vertegenwoordigers van de Aannemersfederatie. Deze organisatie is al in een vergevorderd stadium met de ontwikkeling van een vergelijkbaar systeem, het ‘Vakbewijs’. Naast borging van legaliteit maakt dit Vakbewijs inzichtelijk welke diploma’s de houder heeft (onder meer veiligheid en (vak)kwaliteit).