Het modaal salaris van mannen is 8,1 procent hoger dan dat van vrouwen in het mkb, begin 2024 was dit verschil nog 11 procent. Vooral bij 50-plussers en in sommige sectoren zijn de beloningsverschillen groot. Deze cijfers komen uit onderzoek van MKB Servicedesk en Van Spaendonck Groep waarin ruim 1,2 miljoen recente, geanonimiseerde loonstroken van 145.000 bedrijven in het Nederlandse mkb werden geanalyseerd.
Salarissen vrouwen stijgen sneller
Het modaal salaris van mannen is in januari dit jaar 3.736,52 euro per maand, bij vrouwen ligt dit op 3.433,48 euro. Een verschil van 8,1 procent. Het salaris van vrouwen steeg in een jaar tijd wel sneller dan dat van mannen. Vrouwen kregen 10,9 procent meer loon, terwijl mannen hun salaris met 8,7 procent zagen stijgen.
Het gemiddelde salaris bij beroepen waar overwegend mannen werken, ligt 17,8 procent hoger dan bij ‘vrouwenberoepen’. In de top 10 van mannenberoepen (zoals monteur, projectleider) is het gemiddelde salaris 3.959,92 euro, in de top 10 van vrouwenberoepen (zoals doktersassistent, tandartsassistent) ligt dat op 3.360,85 euro.
Opvallend is dat in de top 10 vrouwenberoepen geen loonverschillen zichtbaar zijn tussen mannen en vrouwen. In de top 10 mannenberoepen zijn er wel twee functies waarbij mannen significant meer verdienen dan vrouwen in dezelfde rol: montagemedewerker en chauffeur.
De salarissen in de meest voorkomende vrouwenberoepen stegen vorig jaar sterker dan in mannenberoepen, gemiddeld met 7,1 procent. Bij de mannenberoepen was de stijging 6 procent. Deze ontwikkeling verklaart gedeeltelijk waarom het verschil in modaal inkomen tussen mannen en vrouwen iets is afgenomen.
Gecorrigeerde loonkloof ‘onverklaarbaar’
De verklaring voor het verschil in inkomen wordt vaak gezocht in het verschil in uren dat mannen en vrouwen wekelijks werken. Daarin zit inderdaad een verschil: vrouwen werken vaker parttime. Maar uit het onderzoek blijkt dat mannen voor een 40-urige werkweek gemiddeld 12,4 procent meer salaris ontvangen dan vrouwen.
In deze loonkloof is nog geen rekening gehouden met factoren als functie, leeftijd en ervaring. Als deze factoren wel worden meegenomen, krimpt de zogeheten gecorrigeerde loonkloof in het Nederlandse mkb tot 1,8 procent. Dit verschil is onverklaarbaar, zeggen de onderzoekers van MKB Servicedesk.
Sectoren met grootste loonkloof
De loonkloof van 1,8 procent is een gemiddelde. In het onderzoek zijn de salarissen van mannen en vrouwen van 860 functies onderzocht en hierbij vallen enkele patronen op.
In 26 van de 100 meest voorkomende functies ontvangen mannen meer salaris. In de overige 74 functies is er geen verschil tussen man en vrouw. De productiemedewerker heeft in acht verschillende sectoren een significante loonkloof. De magazijnmedewerker, verkoopmedewerker en administratief medewerker tonen elk in drie verschillende sectoren een loonkloof.
Ook zijn er vijf leidinggevende functies met significante loonverschillen, waaronder directeuren en projectmanagers. Driekwart van de functies met loonkloof concentreert zich in zeven sectoren: agrarisch bedrijf, detailhandel en ambachten, groothandel I, groothandel II, metaal- en technische bedrijfstakken, zakelijke dienstverlening II, en zakelijke dienstverlening III. Daarbij is de sector ‘metaal- en technische bedrijfstakken’ koploper, met in 16,6 procent van de functies een significant loonverschil.
Leeftijd speelt grote rol
De gecorrigeerde loonkloof is bij oudere werknemers significant groter dan bij jongere leeftijdsgroepen:
- 18-30 jaar: 0 procent
- 30-50 jaar: 1 procent
- 50-70 jaar: 5 procent
Dit grotere verschil in de oudste leeftijdsgroep heeft mogelijk meerdere oorzaken, aldus de onderzoekers. Mannen van 50 tot 70 jaar werken gemiddeld 34,4 uur per week, vrouwen 28,15 uur. De loonkloof is hierop gecorrigeerd, maar het kan wel zijn dat werkgevers mannen hierdoor een hoger salaris gunnen. Ook kan het zijn dat deze leeftijdscategorie van oudsher al een hogere loonkloof heeft opgebouwd.
Kleinere loonkloof in functies met cao
In het onderzoek zijn ook de verschillen in loonkloof tussen functies met cao en zonder cao onderzocht. De ongelijkheid in het modaal inkomen is bij functies zonder cao een flink stuk groter, namelijk 12,6 procent, tegen 6,6 procent bij functie smet cao. Het modaal inkomen voor mannen zonder cao bedraagt 4.208,00 euro, vrouwen krijgen 3.679,56 euro. Het modaal inkomen voor vrouwen met cao is 3.310,76 euro tegen 3.546,40 euro voor mannen in dezelfde positie.
Tips voor werkgevers
Het onderzoek toont dat de loonkloof hardnekkig blijft in bepaalde sectoren en functies. Werkgevers kunnen maar beter in actie komen, ook gezien de nieuwe wetgeving rondom gelijke beloning en loontransparantie die naar verwachting vanaf 2026 gaat gelden. Wat kun je doen?
- Maak je beloningsbeleid transparant
Stel duidelijke functieprofielen op met bijbehorende salarisschalen. Dit voorkomt willekeur en maakt het makkelijker om onverklaarde verschillen te herkennen.
- Breng beloningsverschillen in kaart
Check regelmatig of er onverklaarde verschillen bestaan tussen de salarissen van mannen en vrouwen in dezelfde functies. Vanaf 2026 worden bedrijven met meer dan 50 medewerkers wettelijk verplicht om inzicht te bieden in beloningsverschillen.
- Let op bij loononderhandelingen
Blijf bij werving en selectie binnen je salarisschalen. Geef niet toe aan druk om buiten de schaal te belonen. Als iemand meer verantwoordelijkheden krijgt, overweeg dan een hogere functiegroep in plaats van uitzonderingen te maken.
- Kijk naar instapsalarissen
De data uit het onderzoek toont dat de loonkloof bij jongere werknemers (18-30 jaar) niet aanwezig is, maar bij 50-plussers oploopt tot 5 procent. Voorkom dit door vanaf het begin gelijke instapsalarissen te hanteren voor vergelijkbare ervaring en kwalificaties.
- Creëer bewustzijn in je organisatie
Bespreek het thema regelmatig in je organisatie. Zorg dat leidinggevenden zich bewust zijn van mogelijke vooroordelen bij beoordelingen en salarisgesprekken, en train hen om deze te herkennen.
Bron: MKB Servicedesk
Gerelateerd
Tijdens People Analytics en AI 2025 ontdek je hoe je technologische oplossingen kunt inzetten om medewerkers aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden. Of je nu een beginner bent of een ervaren professional, deze dag biedt een dynamisch programma vol workshops, kennissessies en inspirerende praktijkvoorbeelden die je zullen helpen de toekomst van werk vorm te geven.
