De prestatiebonus is een populair middel voor werkgevers om te zorgen dat hun personeel het maximale uit zichzelf haalt. Is het eigenlijk wel verstandig om zo'n prikkel toe te passen? Uit onderzoek van Marijn Poortvliet aan de Rijksuniversiteit van Groningen blijkt van niet.

Met een prestatiebonus zorgt een werkgever voor competitie tussen zijn werknemers. De een wil beter presteren dan de ander om in aanmerking te komen voor de bonus. Het grote nadeel hiervan is volgens Poortvliet dat collega’s hun informatie niet meer goed met elkaar delen. Dat komt omdat ze de ander beschouwen als iemand die misbruik kan maken van hun kennis en ideeën. Ze zijn ook minder eerlijk in de informatie die ze verstrekken.

Uit het onderzoek van Poortvliet blijkt verder dat mensen met een competitiedoel zich relatief weinig met een taak zelf bezighouden en er ook relatief weinig in investeren. Dat komt omdat zij er vooral op gericht zijn aan hun werkgever te tonen hoe goed ze zijn.

 

Kritisch

Een cultuur met competitiedoelen heeft ook een voordeel. Mensen gaan kritischer om met informatie. Ze zijn namelijk achterdochtig over de informatie die ze krijgen en nemen die niet zomaar over. Op de korte termijn pakt dat kritisch hanteren van informatie goed uit. Over een langere periode gezien, heeft de competitiedrang echter zijn weerslag op de relatie met anderen. Mensen merken het als iemand steeds informatie achterhoudt of oneerlijk is. Hierdoor is er een grote kans dat zij hem of haar uiteindelijk helemaal geen informatie meer geven.

 

Tip

U kunt beter werken met zelfverbeteringsdoelen voor uw medewerkers. Hierbij is het juist in het belang van de werknemer dat hij goede informatie uitwisselt met zijn collega’s. Daarnaast investeren werknemers met zelfverbeteringsdoelen meer in relaties met anderen dan werknemers met competitiedoelen. Dit zorgt voor een betere werksfeer, wat de kans op arbeidsverzuim door ziekte verkleint.